Oταν οι οικονομολόγοι κάνουν σχέδια…ο Θεός γελάει. Ένας φαύλος κύκλος, απειλεί τον κοινό βηματισμό των κρατών, και στέκεται εμπόδιο στην ομαλή, ήπια προσαρμογή των οικονομιών.
Όλα πρέπει να πάνε καλά, διαφορετικά οι παγκόσμιες αγορές θα μπορούσαν να γίνουν βίαιες.
Τι έχει συμβεί
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ο κόσμος βρέθηκε ενωμένος, πρώτα στην προσπάθεια να απαλύνει τον οικονομικό πόνο που προκάλεσε η πανδημία και στη συνέχεια να καταπολεμήσει την πρωτοφανή έξαρση του πληθωρισμού.
Όταν ξέσπασε η πανδημία, οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο μείωσαν τα επιτόκια στο μηδέν – όπως ακριβώς έκαναν και κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Με την εμφάνιση του υψηλού πληθωρισμού η πορεία αντιστράφηκε. Τα επιτόκια άρχισαν να αυξάνονται με ρυθμούς που είχαν να παρατηρηθούν εδώ και δεκαετίες.
Στέλνοντας ένα μήνυμα εμπιστοσύνης ότι η ευρωζώνη βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο της μάχης της με τον πληθωρισμό, αλλά και σε μια προσπάθεια να δοθεί στην οικονομία μια μικρή ώθηση για να συνεχίσει να ρολάρει, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα άρχισε τη χαλάρωση της οικονομικής πολιτικής της, μειώνοντας το επιτόκιο αναφοράς της κατά 0,25%.
Επενδυτές και οικονομολόγοι περίμεναν ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα ακολουθήσει, και οι κεντρικές τράπεζες διεθνώς, θα ξεκινήσουν συντονισμένη κάθοδο προς μια ομαλή προσαρμογή – η τέλεια εξισορρόπηση της διελκυστίνδας μεταξύ της καταπολέμησης του πληθωρισμού και της αποφυγής της ύφεσης.
«Ξέφρενη» εισροή χρημάτων
Η Wall Street ξεκίνησε τη χρονιά αναμένοντας ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει, η οικονομία θα μπει σε χαλαρό ρυθμό ανάπτυξης και ότι η Fed θα μειώσει έως και έξι φορές τα επιτόκια. Αντ’ αυτού, τα στοιχεία δείχνουν τον πληθωρισμό να παραμένει… στο ύψος του, και την δυναμική της αμερικανικής οικονομίας να διαψεύδει τις προσδοκίες, στέλνοντας σήμα ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η μείωση του Σεπτεμβρίου- για την οποία προσεύχεται η Wall Street -να μην πραγματοποιηθεί ποτέ.
Αν η Fed δεν μειώσει το επιτόκιο το φθινόπωρο, το καθεστώς υψηλών επιτοκίων της Αμερικής δεν θα συμβαδίζει με τον υπόλοιπο κόσμο. Και οποιαδήποτε διαφορά θα προκαλέσει μια ξέφρενη εισροή χρημάτων, εκτιμά το Bussines Insider.
Για τις ΗΠΑ, το περισσότερο χρήμα έχει τον αντίθετο αντίκτυπο από αυτό που θέλει να επιτύχει η Fed: Ανεβάζει τις τιμές των κρατικών ομολόγων και χαλαρώνει τις χρηματοπιστωτικές συνθήκες. Με άλλα λόγια, την δυσκολεύει στο να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό που επιβαρύνει τους καταναλωτές.
Η αυξημένη ρευστότητα μπορεί να οδηγήσει σε πληθωριστικές πιέσεις, τις οποίες η Fed ίσως χρειαστεί να αντιμετωπίσει διατηρώντας ή ακόμη και αυξάνοντας τα επιτόκια», δήλωσε ο Nigel Green, διευθύνων σύμβουλος της deVere Group, μιας παγκόσμιας εταιρείας διαχείρισης περιουσίας.
To κυνήγι των…ανισορροπιών από τους επενδυτές
Με την πάροδο του χρόνου, αυτό ενδέχεται να αυξήσει τη μεταβλητότητα στις ήδη νευρικές αγορές.
Ο άνεμος είναι το αποτέλεσμα μιας ανισορροπίας: ο αέρας κινείται από περιοχές υψηλής πίεσης προς περιοχές χαμηλής πίεσης. Όσο μεγαλύτερες είναι οι διαφορές πίεσης, τόσο πιο γρήγορα φυσάει ο άνεμος. Η ίδια αρχή ισχύει και για την παγκόσμια ροή μετρητών – οι επενδυτές κυνηγούν τις ανισορροπίες και μερικές φορές τα πράγματα ανατρέπονται κατά πολύ.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη κάπως υψηλότερα επιτόκια από άλλες χώρες – το επιτόκιο αναφοράς της Fed είναι 5,25%- 5,50%. Αυτές οι διαφορές έχουν επιτρέψει στη Wall Street να κάνει αυτό που ονομάζεται «carry trade»: Οι επενδυτές δανείζονται χρήματα από μια χώρα με χαμηλά επιτόκια, τα επενδύουν σε ομόλογα από μια χώρα με υψηλά επιτόκια και τσεπώνουν τη διαφορά.
Απομύζηση των άλλων κρατών
Στην προκειμένη περίπτωση, αυτό σημαίνει ότι απομυζώνται χρήματα από τον υπόλοιπο κόσμο για την αγορά αμερικανικών τίτλων περιουσιακών στοιχείων, ιδίως κρατικών ομολόγων.
Αυτό που μοιάζει με επιτυχία για τη Wall Street δεν είναι τόσο καλά νέα ούτε για τις ΗΠΑ ούτε για την παγκόσμια οικονομία.
Σε μια εποχή που οι οικονομίες στην Ευρώπη και αλλού χάνουν τη δυναμική τους, η απορρόφηση περισσότερων χρημάτων από τις οικονομίες αυτές θα αυστηροποιήσει τις χρηματοπιστωτικές συνθήκες, την ώρα που προσπαθούν να αποφύγουν την επιβράδυνση – ειδικά σε κρίσιμα περιφερειακά μεγέθη, όπως η γερμανική βιομηχανική παραγωγή, η οποία έχει υποχωρήσει το τελευταίο διάστημα.
Αποδυνάμωση του ευρώ
Θα αποδυναμώσει επίσης το ευρώ, γεγονός που θα δυσκολέψει την ήπειρο να εισάγει την ενέργεια που χρειάζεται για να τροφοδοτήσει την οικονομία της και θα καταστήσει ακριβότερη την αγορά αμερικανικών προϊόντων. Και στις ασιατικές οικονομίες, όπου τα επιτόκια είναι ήδη σημαντικά χαμηλότερα από ό,τι στις ΗΠΑ, τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν ακόμη πιο δύσκολα.
Παράλληλα, όπως επισήμανε ο Green, περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων θα μπορούσε τελικά να εξουθενώσει την μέχρι τώρα ισχυρή καταναλωτική δύναμη των ΗΠΑ και να οδηγήσει σε ύφεση.
Η τέλεια αγορά για το carry trade
Δεδομένων αυτών των μειονεκτημάτων, η Fed είναι απίθανο να αυξήσει τα επιτόκια, γεγονός που θα δημιουργήσει την τέλεια αγορά για να ευδοκιμήσει το carry trade.
Και όσο τα δεδομένα στις ΗΠΑ παραμένουν ασταθή – με εκτιμήσεις τη μία ημέρα για έντονο πληθωρισμό και την επόμενη για αποπληθωρισμό – τα μετρητά του carry trade θα καταλήγουν να στροβιλίζονται στην οικονομία.
Πρόκειται για μια δυναμική που παρακολουθούν οι κεντρικές τράπεζες των χωρών που βρίσκονται ήδη σε πορεία μείωσης των επιτοκίων τους. Βλέπουν ήδη την ανάπτυξη να επιβραδύνεται και, επιπλέον, τα χρήματά τους να απορροφούνται στις ΗΠΑ,.
Τα μετρητά του carry-trade εκμεταλλεύονται τις διαταραχές μεταξύ των παγκόσμιων οικονομιών που εμποδίζουν τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών.
Βρισκόμαστε στην αρχή, αλλά όσο περισσότερο διαρκεί αυτό, τόσο μεγαλύτερο αντίκτυπο θα έχει.
Για τη Wall Street, αυτό σημαίνει ένα καλοκαίρι επαγρύπνησης. Για τους οικονομολόγους, σημαίνει ότι τα αντιφατικά στοιχεία κάνουν την εικόνα ακόμη πιο θολή. Είναι μια περίοδος αυξημένης αβεβαιότητας.
Επιμέλεια: Κατερίνα Άτση
