Με μία νέα αύξηση του κόστους θα βρεθούν αντιμέτωποι στο αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα οι δανειολήπτες κυρίως των επιχειρηματικών δανείων, αλλά και των καταναλωτικών δανείων μετά την αύξηση που αποφάσισε η ΕΚΤ, οδηγώντας σε άνοδο (για 8η φορά) τα βασικά της επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης.
Και όλα αυτά, παρά το γεγονός πως η Fed μια ημέρα νωρίτερα αποφάσισε να κάνει μια στάση ως προς την κούρσα ανόδου των επιτοκίων και ενώ ο πληθωρισμός στην Ευρώπη έχει υποχωρήσει σημαντικά. Η αύξηση του κόστους χρήματος στην Ελλάδα επηρεάζει ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις, και κυρίως τις μικρομεσαίες, αφού οι μεγαλύτερες σταδιακά αποπληρώνουν τον δανεισμό τους ή έχουν μεγαλύτερα περιθώρια διαπραγμάτευσης με τα πιστωτικά ιδρύματα.
Είναι απολύτως χαρακτηριστικό πως οι περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις αποπληρώνουν τα δάνειά τους και πως η πιστωτική επέκταση το α’ τρίμηνο στις τράπεζες ήταν σε αρνητική τάση, που συνεχίζεται και στο δεύτερο τρίμηνο.
Σε ό,τι αφορά τα στεγαστικά δάνεια, όλοι οι δανειολήπτες με κυμαινόμενο επιτόκιο, εφόσον εξυπηρετούν κανονικά τον δανεισμό τους, περιλαμβάνονται σε πρόγραμμα που προβλέπει τη διατήρηση των επιτοκίων euribor στο 2,85%. Παράλληλα σε εφαρμογή βρίσκεται και ειδικό πρόγραμμα προστασίας για τους ευάλωτους δανειολήπτες με στεγαστικά δάνεια, το οποίο μειώνει την αύξηση των επιτοκίων στο ήμισυ.
Δυσβάσταχτο το βάρος για τις επιχειρήσεις
Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις που διατηρούν δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, αυτές αντιμετωπίζουν πλέον ένα δυσβάσταχτο βάρος. Το μέσο επιτόκιο των υφιστάμενων επιχειρηματικών δανείων με διάρκεια άνω των πέντε ετών είχε ήδη αυξηθεί κατά 15 μονάδες βάσης, στο 5,56%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων αυξήθηκε κατά 25 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 6,86% τον προηγούμενο μήνα. Σε ό,τι αφορά τους αλληλόχρεους λογαριασμούς, τα επιτόκια κινούνται κοντά στο 9%.
Σε ό,τι αφορά τα νέα δάνεια τον Μάιο, τα επιτόκια παρουσίασαν άνοδο πάνω από τις 40 μονάδες βάσης και τα επαγγελματικά κινήθηκαν λίγο κάτω του 8%.
Η ψαλίδα των επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων
Το επιτοκιακό περιθώριο έχει ξεπεράσει τις 200 μονάδες βάσης από τον περασμένο Ιούλιο, κυρίως επειδή μηδενικά παραμένουν τα επιτόκια του ταμιευτηρίου.
Στο θέμα είχε τοποθετηθεί και η Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ), σύμφωνα με την οποία στις προθεσμιακές καταθέσεις έως ένα έτος, το επιτόκιο στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά έξι μονάδες βάσης και ανήλθε στο 1,22% (Μάρτιος 2023: 1,16%) στους ιδιώτες και κατά 40 μ.β. στις επιχειρήσεις και ανήλθε στο 1,87% (Μάρτιος 2023: 1,47%).
Για διάρκειες άνω του ενός έτους, που βάσει των εποπτικών οδηγιών για τους δείκτες ρευστότητας στην Ευρωζώνη είναι οι επιθυμητές διάρκειες στην Ελλάδα, το επιτόκιο ανήλθε στο 1,71%. Την ίδια στιγμή ο μέσος όρος της Ευρωζώνης για τις προθεσμιακές καταθέσεις σε ιδιώτες άνω του ενός έτους ανήλθαν στο 2,29%.
Ευρωπαϊκός Νότος
Ειδικά για τα κράτη-μέλη της νότιας Ευρώπης πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σε σχέση με τις λοιπές χώρες.
Για παράδειγμα, στην Ισπανία το επιτόκιο για προθεσμιακές καταθέσεις ιδιωτών, διάρκειας μέχρι ενός έτους, διαμορφώθηκε στο 1,33%, ενώ στην Πορτογαλία στο 0,95%. Για προθεσμιακές καταθέσεις διάρκειας μεγαλύτερης του έτους τα επιτόκια ανήλθαν σε 1,64% και 1,24% για Ισπανία και Πορτογαλία αντίστοιχα.
