Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Μόνο για την καταβολή μιας ελάχιστης «εθνικής κοινωνικής σύνταξης» όπως αποκαλείται, το ύψος της οποίας θα κινείται στα όρια της φτώχειας (το 60% του μέσου εισοδήματος) θα εγγυάται το Δημόσιο σύμφωνα με τα όσα θα προβλέπει το πόρισμα της Επιτροπής για το ασφαλιστικό, το οποίο δίδεται σήμερα στη δημοσιότητα.
Μέσα σε περισσότερες από 35 σελίδες, η Επιτροπή επιχειρεί έναν συγκερασμό των προτάσεων που κατατέθηκαν στο πλαίσιο της Επιτροπής.
Το πόρισμα αναμένεται να είναι «γυμνό» από αριθμούς και θα περιορίζεται στη διατύπωση γενικών αρχών για το νέο ασφαλιστικό σύστημα.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι επί του πορίσματος το υπουργείο Εργασίας θα πρέπει να κάνει πολλή δουλειά προκειμένου να υπολογιστούν οι οικονομικές επιπτώσεις σε ενδεχόμενη υιοθέτηση μέρους των προτάσεων που εμπεριέχονται στο πόρισμα.
Αξίζει δε να σημειωθεί πως στο πόρισμα αναμένεται ότι θα αναφέρεται ρητά το ενδεχόμενο οι αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων να μην αγγίζουν μόνο αυτούς που θα συνταξιοδοτηθούν από εδώ και στο εξής, αλλά και τους υφιστάμενους συνταξιούχους, κάτι βεβαίως που στην πράξη θα αντιμετωπίσει τεράστιες δυσκολίες.
Οσον αφορά τα ασφαλιστικά ταμεία, αναμένεται ότι θα υπάρχουν δύο εναλλακτικά σενάρια. Το πρώτο θα προβλέπει τη δημιουργία ενός ενιαίου ταμείου-μαμούθ και το δεύτερο τη δημιουργία τριών διαφορετικών ταμείων για αγρότες, επαγγελματίες και μισθωτούς.
Οπως έχει αποκαλύψει η «Ν», στον νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης θα ενταχθεί και ένα σύστημα «νοητής κεφαλαιοποίησης», κάτι που σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος της σύνταξης (το οποίο θα προστίθεται στην εθνική κοινωνική σύνταξη) θα εξαρτάται αποκλειστικά από το ύψος των εισφορών που θα καταβάλλει ο ασφαλισμένος αλλά και από τη διαχείριση που θα γίνεται επί των αποθεματικών αυτών.
Η πρόταση μιλάει ουσιαστικά για ενοποίηση κύριας και επικουρικής σύνταξης: «τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης συγχωνεύονται στα κύρια ταμεία, εφόσον δοθεί η δυνατότητα, όσα από αυτά το επιθυμούν, να μετατραπούν σε ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης».
Οσο για τις παροχές πρόνοιας «θα είναι διακριτές, εκτός του συνταξιοδοτικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ενώ οι υπηρεσίες υγείας και η χρηματοδότησή τους θα είναι επίσης διακριτές».
Να σημειωθεί πάντως ότι η πρόταση για ενοποίηση κύριων και επικουρικών συντάξεων στην πράξη αναμένεται να συναντήσει αρκετά εμπόδια, καθώς διαφέρει ο τρόπος χρηματοδότησης των συντάξεων.
Στη μεν κύρια σύνταξη η χρηματοδότηση είναι τριμερής (κράτος, εργοδότης, εργαζόμενος), στη δε επικουρική σύνταξη οι πόροι προέρχονται αποκλειστικά από τους εργοδότες και τους εργαζομένους.
Τρόπος υπολογισμού
Με βάση την πρόταση, αλλαγές προβλέπονται τόσο για τους υφιστάμενους συνταξιούχους όσο και για τους μελλοντικούς.
Ειδικότερα:
* Για το σύνολο των υπαρχόντων συνταξιούχων προβλέπεται η καταβολή μηνιαίας εθνικής σύνταξης η οποία θα είναι συνδεδεμένη με το «κατώφλι κινδύνου φτώχειας» (ορίζεται ως το 60% του μέσου εισοδήματος). Οι συνταξιούχοι, βέβαια, εκτός από την εθνική σύνταξη, θα εισπράττουν και την ανταποδοτική. Οπως αναφέρεται «το συνολικό καταβαλλόμενο ποσό σύνταξης, μέρος του οποίου θα αποτελεί η εθνική σύνταξη, θα προκύπτει από την προσθήκη στην εθνική σύνταξη της ανταποδοτικής».
* Για όσους ασφαλιστούν για πρώτη φορά από την ημερομηνία εφαρμογής του νέου συστήματος θα εφαρμοστεί «σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης αναδιανεμητικού χαρακτήρα με δημιουργία ατομικών μερίδων ανά ασφαλισμένο και παρακράτηση ενός ποσού, κλιμακούμενου ανάλογα με το εισόδημα για τη χρηματοδότηση του συστήματος».
Οπως διευκρινίζεται, το ποσό της σύνταξης που θα προκύπτει από τους κανόνες του συστήματος νοητής κεφαλαιοποίησης θα προστίθεται στην εθνική σύνταξη. Για τις αναπηρικές συντάξεις, όπως επίσης για τις συντάξεις χηρείας ζητείται να ληφθεί ειδική μέριμνα, χωρίς όμως να δίδονται περισσότερες λεπτομέρειες (πιθανότατα θα περιέχονται στο τελικό πόρισμα που αναμένεται να προκύψει μέσα στην επόμενη εβδομάδα).
* Για όσους θα είναι ήδη ασφαλισμένοι κατά την ενεργοποίηση του νέου συστήματος, προτείνεται η εφαρμογή μεταβατικής περιόδου με την καταβολή των τριών «κομματιών» όπως προαναφέρθηκε. Ποια είναι αυτά τα τρία κομμάτια;
– Οι ασφαλισμένοι κατά τη συνταξιοδότηση θα λαμβάνουν τη μηνιαία εθνική σύνταξη.
– Το δεύτερο τμήμα της σύνταξης θα αντιστοιχεί στην ασφάλιση ως την ημερομηνία εφαρμογής του νέου συστήματος. Αυτό το τμήμα «θα υπολογίζεται με ενιαίο τρόπο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις αρχές του παλαιού συστήματος και τα διαθέσιμα ιστορικά δεδομένα».
– Το τρίτο τμήμα της σύνταξης θα αντιστοιχεί στην ασφάλιση από την ημερομηνία εφαρμογής του νέου συστήματος. Αυτό το τμήμα θα προκύπτει από τους κανόνες του συστήματος νοητής κεφαλαιοποίησης.
Χρηματοδότηση
Ο κρατικός προϋπολογισμός θα χρηματοδοτεί απευθείας την εθνική σύνταξη και θα εγγυάται τη φερεγγυότητα του ασφαλιστικού συστήματος στο σύνολό του. Επίσης, η συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη θα χρηματοδοτείται:
* από τη φορολογία που θα χρηματοδοτεί την εθνική σύνταξη
* από τις εισφορές εργαζομένου/εργοδότη και
* «κατά τη μεταβατική περίοδο και ως την ισορροπία του συστήματος από την αναγκαία κρατική χρηματοδότηση για την εξασφάλιση της αναπλήρωσης των εισφορών που δεν είναι δυνατόν να καταβληθούν λόγω της κρίσης».
