Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Οριακή είναι η πορεία των φορολογικών εσόδων το επτάμηνο, καθώς η σημαντική υστέρηση που καταγράφηκε τον Ιούλιο, ειδικά στα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, είχε ως αποτέλεσμα να εξανεμιστεί η υπεραπόδοση των 450 εκατ. ευρώ που καταγραφόταν στα φορολογικά έσοδα μέχρι και τον Ιούνιο.
Στην πραγματικότητα, στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου καταγράφεται ήδη υστέρηση της τάξης των 290 εκατ. ευρώ, καθώς οι εισπράξεις από τον ΦΠΑ εμφανίζονται βελτιωμένες λόγω του ποσού που απέδωσε η γερμανική Fraport κατά την υπογραφή της σύμβασης για την ανάληψη της διαχείρισης των περιφερειακών αεροδρομίων. Δεδομένου ότι αυτό το ποσό θα επιστραφεί αργά ή γρήγορα στη γερμανική εταιρεία, στο υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να «μετρούν» τα φορολογικά έσοδα χωρίς αυτό το ποσό.
Παρά την αρνητική επίδοση του Ιουλίου στα φορολογικά έσοδα, κυβερνητικά στελέχη επιμένουν ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα κατά την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού. Με χθεσινές δηλώσεις της, η αρμόδια υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου απέδωσε την υστέρηση στο γεγονός ότι το 28% των φορολογουμένων δεν πλήρωσε την πρώτη δόση του φόρου εισοδήματος προκειμένου να ενταχθεί στη ρύθμιση των 12 δόσεων, ενώ προέβλεψε ότι «οι στόχοι θα πιαστούν».
Τα φορολογικά έσοδα του επταμήνου ανήλθαν στα 24,08 δισ. ευρώ εμφανίζοντας μικρή αρνητική απόκλιση μόλις 7 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι στο διάστημα Αυγούστου – Δεκεμβρίου θα πρέπει να εισπραχθούν επιπλέον 24,163 δισ. ευρώ ή 4,832 δισ. ευρώ μηνιαίως αποκλειστικά από φόρους προκειμένου να κλείσει χωρίς απόκλιση ο φετινός προϋπολογισμός στο σκέλος των εσόδων.
Στους άμεσους φόρους καταγράφηκε υστέρηση 237 εκατ. ευρώ το επτάμηνο, καθώς εισπράχθηκαν 9,284 δισ. ευρώ έναντι στόχου 9,521 δισ. ευρώ. Η επιδείνωση τον Ιούλιο ήταν πολύ μεγάλη, καθώς στο εξάμηνο το υπουργείο Οικονομικών κατέγραφε υπέρβαση έναντι του στόχου στα έσοδα από την άμεση φορολογία της τάξης των 127 εκατ. ευρώ. Η βασική αιτία της επιδείνωσης ήταν η εισπραξιμότητα του φόρου εισοδήματος. Τόσο στα φυσικά όσο και στα νομικά πρόσωπα καταγράφηκε πολύ μεγάλη υστέρηση από τον πρώτο κιόλας μήνα καταβολής του φόρου. Το γεγονός αυτό προκαλεί ανησυχία, καθώς παραδοσιακά οι εισπράξεις του Ιουλίου είναι ενισχυμένες λόγω… τραπεζών.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ν», περίπου 700.000 φορολογούμενοι από τους περίπου 2,5 εκατομμύρια που παρέλαβαν χρεωστικό εκκαθαριστικό έχουν ήδη αποπληρώσει το σύνολο του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων της φετινής χρονιάς, κυρίως μέσω της πιστωτικής κάρτας τους. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι τον Σεπτέμβριο, επίσης καθοριστικό μήνα για την πορεία των εσόδων, δεν θα προσέλθουν στα γκισέ των τραπεζών. Ειδικότερα, με βάση τα αναλυτικά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, η πορεία των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος και τους λοιπούς άμεσους φόρους ήταν η εξής:
1. Στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων καταγράφηκε υστέρηση 338 εκατ. ευρώ το επτάμηνο έναντι υστέρησης 123 εκατ. ευρώ το εξάμηνο. Δηλαδή, μόνο τον Ιούλιο υπήρξε υστέρηση 215 εκατ. ευρώ.
Το επτάμηνο συγκεντρώθηκαν 4,446 δισ. ευρώ έναντι στόχου 4,784 δισ. ευρώ και με τον πήχη για τη φετινή χρονιά να διαμορφώνεται στα 9,265 δισ. ευρώ με βάση τον αναθεωρημένο στόχο του μεσοπρόθεσμου. Προκαλεί εντύπωση ότι οι εισπράξεις στο φετινό επτάμηνο είναι αντίστοιχες με του περσινού, παρά την κατακόρυφη αύξηση των φορολογικών συντελεστών.
2. Στον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων καταγράφηκε υστέρηση 43 εκατ. ευρώ το επτάμηνο (συγκεντρώθηκαν 953 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 1 δισ. ευρώ), τη στιγμή που στο εξάμηνο υπήρχε υπέρβαση κατά 114 εκατ. ευρώ. Μόνο μέσα στον Ιούλιο καταγράφηκε πολύ μεγάλη υστέρηση έναντι του στόχου, της τάξης των 161 εκατ. ευρώ.
3. Στους λοιπούς άμεσους φόρους η υστέρηση το επτάμηνο έφτασε στα 101 εκατ. ευρώ (είσπραξη 1,137 δισ. ευρώ έναντι στόχου 1,238 δισ. ευρώ) τη στιγμή που το εξάμηνο η «τρύπα» δεν ξεπερνούσε τα 15 εκατ. ευρώ.
4. Οι φόροι στην περιουσία υπεραποδίδουν κατά 136 εκατ. ευρώ (έναντι 90 εκατ. ευρώ το εξάμηνο), καθώς στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου εισπράχθηκαν 736 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 599 εκατ. ευρώ. Προφανώς, όμως, τα δύσκολα είναι μπροστά, καθώς ο ΕΝΦΙΑ θα βεβαιωθεί μέσα στα επόμενα 24ωρα και από τον Σεπτέμβριο θα φανεί το κατά πόσο θα μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος των 3,317 δισ. ευρώ που έχει τεθεί για τη φετινή χρονιά.
5. Οι άμεσοι φόροι παρελθόντων ετών -ουσιαστικά τα έσοδα από τις ρυθμίσεις ληξιπρόθεσμων οφειλών, αλλά και οι κατασχέσεις καταθέσεων- αναδεικνύονται σε ολοένα και μεγαλύτερο στήριγμα για τον φετινό προϋπολογισμό, καθώς οι εισπράξεις το επτάμηνο κινούνται κατά 130 εκατ. ευρώ πάνω από τον στόχο (1,353 δισ. ευρώ έναντι στόχου 1,223 δισ. ευρώ). Το εξάμηνο η υπέρβαση ήταν 100 εκατ. ευρώ, που σημαίνει ότι και ο Ιούλιος έκλεισε 30 εκατ. ευρώ πάνω από τον στόχο.
Συγκράτηση δαπανών
Στα 28,667 δισ. ευρώ ανήλθαν κατά το φετινό επτάμηνο οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού και ήταν συγκρατημένες κατά 1,565 δισ. ευρώ έναντι του στόχου για τη συγκεκριμένη περίοδο (30,232 δισ. ευρώ).
Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν στα 27,553 δισ. ευρώ και είναι μειωμένες κατά 1,043 δισ. ευρώ έναντι του στόχου.
Μειωμένες έναντι του στόχου ήταν κυρίως οι επιχορηγήσεις νοσοκομείων, ΥΠΕ – ΠΕΔΥ κατά 199 εκατ. ευρώ, το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης κατά 99 εκατ. ευρώ, τα επιδόματα πολυτέκνων κατά 60 εκατ. ευρώ και οι αποδιδόμενοι πόροι κατά 302 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2016 κατά 497 εκατ. ευρώ. Έχουν καταβληθεί επιπλέον 234 εκατ. ευρώ για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, 89 εκατ. ευρώ για αποδόσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 42 εκατ. ευρώ για επιδοτήσεις γεωργίας, 42 εκατ. ευρώ για δαπάνες μεταναστευτικών ροών και 67 εκατ. ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ διαμορφώθηκαν σε 1,114 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση έναντι του στόχου κατά 522 εκατ. ευρώ.
Ειδικά για τον μήνα Ιούλιο oι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4,896 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 122 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου, ενώ oι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4,69 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 106 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Οι δαπάνες του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 206 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 228 εκατ. ευρώ.
Το ισοζύγιο
Για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2017 παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,351 δισ. ευρώ έναντι ελλείμματος 1,676 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2016 και στόχου για έλλειμμα 2,28 δισ. ευρώ που αποτυπώνεται για το αντίστοιχο διάστημα στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2018-2021. Το πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε στα 3,024 δισ. ευρώ έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος 2,715 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2016 και στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2,098 δισ. ευρώ.
Τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν στα 27,316 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 636 εκατ. ευρώ ή 2,3% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021. Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν στα 26,251 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 682 εκατ. ευρώ ή 2,5% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ 2018-2021.
Οι επιστροφές εσόδων (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 2,31 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 376 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (1,934 δισ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1,065 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 46 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Τον Ιούλιο το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5,141 δισ. ευρώ μειωμένο κατά 688 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2018-2021. Τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4,913 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 756 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 228 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 67 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Οι επιστροφές εσόδων του Ιουλίου 2017 (εξαιρουμένων των επιστροφών από το πρόγραμμα εκκαθάρισης ληξιπρόθεσμων οφειλών) ανήλθαν σε 468 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 242 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (225 εκατ. ευρώ).
Οι εισπράξεις από έμμεσους φόρους
Στην έμμεση φορολογία εμφανίζεται υπέρβαση στόχου κατά 230 εκατ. ευρώ, με τις εισπράξεις να ανέρχονται στα 14,796 δισ. ευρώ έναντι στόχου 14,566 δισ. ευρώ. Στην πραγματικότητα, βέβαια, υπάρχει υστέρηση καθώς τα έσοδα από τον ΦΠΑ είναι ενισχυμένα -όπως προαναφέρθηκε- με τα 296 εκατ. ευρώ του ΦΠΑ της Fraport. Ειδικότερα, οι επιδόσεις στην έμμεση φορολογία ανά κωδικό έχουν ως εξής:
1. Στον ΦΠΑ παρατηρείται το επτάμηνο υπέρβαση στόχου κατά 184 εκατ. ευρώ, με τις εισπράξεις να ανέρχονται στα 9,03 δισ. ευρώ έναντι στόχου 8,845 δισ. ευρώ.
Ο Ιούλιος δεν πήγε καλά για τον ΦΠΑ με αποτέλεσμα η υπεραπόδοση να περιοριστεί από τα 244 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο στα 184 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο. Από τον ΦΠΑ πετρελαιοειδών εισπράχθηκαν 25 εκατ. ευρώ λιγότερα έναντι του στόχου (1,046 δισ. ευρώ έναντι στόχου 1,07 δισ. ευρώ), ενώ στον ΦΠΑ καπνικών προϊόντων τα έσοδα παρουσίασαν υστέρηση κατά 25 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (301 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου των 326 εκατ. ευρώ).
Στον ΦΠΑ λοιπών προϊόντων, απ’ όπου προέρχεται και ο κύριος όγκος των εισπράξεων, καταγράφηκε υπέρβαση κατά 234 εκατ. ευρώ έναντι 247 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο. Έτσι, λοιπόν, τον Ιούλιο υπήρξε μικρή υστέρηση κατά περίπου 13 εκατ. ευρώ.
2. Στους φόρους κατανάλωσης η υστέρηση διευρύνθηκε το επτάμηνο στα 93 εκατ. ευρώ έναντι 13 εκατ. ευρώ που ήταν το εξάμηνο, δηλαδή περίπου κατά 80 εκατ. ευρώ μέσα σε έναν μήνα. Βασική αιτία, οι λοιποί ειδικοί φόροι κατανάλωσης οι οποίοι απέφεραν 150 εκατ. ευρώ λιγότερα έναντι του στόχου (1,389 δισ. ευρώ έναντι 1,54 δισ. ευρώ). Η εικόνα των εσόδων στα καπνικά προϊόντα μετά την αύξηση των φορολογικών συντελεστών γίνεται ολοένα και χειρότερη.
Στο εξάμηνο η υστέρηση από τον ειδικό φόρο στα καπνικά προϊόντα περιοριζόταν στα 54 εκατ. ευρώ και μέσα σε έναν μήνα η «τρύπα» διευρύνθηκε κατά 96 εκατ. ευρώ.
3. Θετικά συμβάλλουν στην εκτέλεση του προϋπολογισμού και οι έμμεσοι φόροι παρελθόντων ετών, με τις εισπράξεις να ανέρχονται το επτάμηνο στα 694 εκατ. ευρώ έναντι στόχου 589 εκατ. ευρώ και την υπέρβαση να φτάνει στα 106 εκατ. ευρώ έναντι 68 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο.
ΥΠΟΙΚ: «Οι στόχοι θα επιτευχθούν»
Οι στόχοι των εσόδων θα επιτευχθούν, παρά το γεγονός ότι περίπου τρεις στους δέκα φορολογούμενους δεν κατέβαλαν τον προηγούμενο μήνα την πρώτη δόση του πρόσθετου φόρου εισοδήματος.
Αυτό επισήμανε η υφυπουργός Οικονομικών Κ. Παπανάτσιου, η οποία μιλώντας χθες στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM» χαρακτήρισε συνήθη πρακτική το γεγονός ότι το 28% των φορολογουμένων δεν κατέβαλε την πρώτη δόση, υπενθυμίζοντας ότι πέρυσι το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 30%. Η μικρή αυτή διαφορά, άλλωστε, σύμφωνα με την κα Παπανάτσιου, αποτελεί ένδειξη ότι οι στόχοι θα πιαστούν και φέτος, ενώ -όπως ανέφερε- όσοι δεν πλήρωσαν εμπρόθεσμα το έκαναν ουσιαστικά για να ενταχθούν στη ρύθμιση των 12 δόσεων.
Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι ήδη η εφορία έχει αποστείλει ειδοποιητήρια σε όλους όσοι δεν πλήρωσαν την πρώτη δόση του φόρου και τους καλεί να τακτοποιήσουν τις ληξιπρόθεσμες φορολογικές υποχρεώσεις τους, ενώ τους προειδοποιεί ότι οι προϊστάμενοι της αρμόδιας ΔΟΥ έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν στη λήψη διοικητικών, αναγκαστικών μέτρων για την είσπραξη των οφειλών.
Υπενθυμίζεται ότι για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο που δεν έχουν υπαχθεί σε νομοθετική ρύθμιση μπορεί να ληφθούν, κατά την κρίση του προϊσταμένου της αρμόδιας για την επιδίωξη της οφειλής υπηρεσίας, τα μέτρα που προβλέπονται στο άρθρο 9 του ΚΕΔΕ και είναι α) κατάσχεση κινητών, είτε στα χέρια του οφειλέτη είτε κινητών και απαιτήσεων γενικώς του οφειλέτη που βρίσκονται στα χέρια τρίτου, β) κατάσχεση ακινήτων.
Εκτός των ανωτέρω είναι δυνατή, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, η λήψη σε βάρος του οφειλέτη του Δημοσίου διοικητικών, ασφαλιστικών και δικαστικών μέτρων.
Σημειώνεται ότι δεν επιβάλλεται κατάσχεση ακινήτων, καθώς και κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, κατά των οφειλετών που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές από κάθε αιτία (για την καταβολή των οποίων ευθύνεται ως πρωτοφειλέτης, συνυπόχρεος, εγγυητής κ.λπ.) συνολικού ποσού 500 ευρώ, πλην του μέτρου της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων.
Στο ανωτέρω ποσό δεν περιλαμβάνονται οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, οι τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής ή και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, καθώς και των άρθρων 53 και 57 ν. 4174/2013.
Αναγκαστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί μέχρι και 6/4/2014 (προηγούμενη ημέρα ισχύος των διατάξεων αυτών) για ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά τον χρόνο επιβολής τους μικρότερες του ανωτέρω ποσού των 500 ευρώ αίρονται μόνο εφόσον υποβληθεί αίτηση από τον οφειλέτη.
Σε κάθε περίπτωση δεν χωρεί κατάσχεση μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το συνολικό ποσό αυτών μηνιαίως, αφαιρουμένων των υποχρεωτικών εισφορών, είναι μικρότερο των 1.000 ευρώ. Στις περιπτώσεις, δε, που υπερβαίνει το ποσό αυτό, επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του μισού του υπερβάλλοντος ποσού των 1.000 ευρώ και μέχρι του ποσού των 1.500 ευρώ, καθώς και επί του συνόλου του υπερβάλλοντος ποσού των 1.500 ευρώ.
Επίσης, καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των 1.250 ευρώ μηνιαίως για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα.
Όσον αφορά τη φοροδιαφυγή στις τουριστικές περιοχές της χώρας, η κα Παπανάτσιου υποστήριξε ότι η πλειονότητα των επαγγελματικών δίνει αποδείξεις, γι’ αυτό και η αύξηση κατά 20% του τουριστικού κύματος αποτυπώνεται αντίστοιχα και στα έσοδα.
Από την άλλη πλευρά παραδέχθηκε ότι δεν γίνονται θαύματα για τον περιορισμό του λαθρεμπορίου στον χώρο των υγρών καυσίμων, ωστόσο η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια με δεδομένο ότι η κυβέρνηση δεν βρήκε ούτε μία εφαρμοστική σε συνέχεια των νόμων που είχε ψηφίσει η Ν.Δ.
