Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Τα ολοένα και αυξανόμενα κεφάλαια που επιζητούν οι εποπτικές αρχές στην Ευρωζώνη στο πλαίσιο αντιμετώπισης κρίσεων αλλά και λόγω των όσων προβλέπει η Βασιλεία ΙΙΙ έχουν δημιουργήσει πονοκέφαλο όχι μόνον στις ελληνικές τράπεζες αλλά και στα υπόλοιπα πιστωτικά ιδρύματα της Ευρωζώνης όπως και στα κράτη-μέλη. Στο πλαίσιο της τραπεζικής ενοποίησης, η Κομισιόν έχει ανοίξει τη συζήτηση για ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο το οποίο θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο στην τραπεζική Ένωση και να ενισχύσει τη διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου στον τραπεζικό τομέα. Η συγκεκριμένη συζήτηση απασχόλησε και τη Σύνοδο Κορυφής. Πρόκειται για μια νέα κατηγορία κρατικών τίτλων (SBBS- Sovereign-bond-backed securities) που θα ενθαρρύνει τις τράπεζες και τους επενδυτές να διαφοροποιήσουν τη συμμετοχή τους σε ομόλογα της Ευρωζώνης.
Τα SBBS θα ενσωματώνουν ομόλογα των 19 χωρών της Ευρωζώνης με προκαθορισμένη την ποσότητα των κρατικών τίτλων από κάθε χώρα. Οι κίνδυνοι δεν θα κατανέμονται μεταξύ των 19 χωρών που συμμετέχουν, σύμφωνα με το σχέδιο της Επιτροπής, που σημαίνει ότι τα ομόλογα από κράτη που θεωρούνται ασφαλέστερα από τους επενδυτές, όπως η Γερμανία, θα συνεχίσουν να έχουν χαμηλότερες αποδόσεις από τις χώρες με υψηλότερα επίπεδα κινδύνου, όπως η Ελλάδα ή η Ιταλία.
Το νέο περιουσιακό στοιχείο θα έχει ένα κομμάτι πιο ασφαλές (senior) και αυτό θα αντιστοιχεί στο 70% της ονομαστικής αξίας της έκδοσης, ενώ το υπόλοιπο θα καλύπτεται από χαμηλότερης διαβάθμισης περιουσιακά στοιχεία και θα έχει υψηλότερο κίνδυνο. Και έτσι η θα σταθμίζεται ο κίνδυνος και απόδοση για τους επενδυτές κατόχους αυτών των ομολόγων.
Η Γερμανία
Σε αυτόν τον σχεδιασμό, προβληματισμό εκφράζει η Γερμανία, η οποία το θεωρεί σαν ένα συγκεκαλυμμένο ευρωομόλογο που θα της επιβάλει στο τέλος της ημέρας να απορροφήσει κινδύνους που προέρχονται από τις ασθενέστερες οικονομίες της Ευρωζώνης, όπως αυτές του Νότου.
Εξ αυτού του λόγου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συνδυάσει τα παραπάνω ομόλογα με ένα συνολικό σχέδιο μείωσης του κινδύνου για τις τράπεζες, του οποίου η εφαρμογή θα παρακολουθείται στενά μέσω μιας σειράς δεικτών που θα επικεντρώνονται πέρα από τους κλασικούς τομείς που προάγουν κίνδυνο (πχ. «κόκκινα» δάνεια) και σε νέους (πχ. έλλειψη ρευστότητας).
Τα SBBS λοιπόν εξυπηρετούν ένα σημαντικό στόχο που είναι η απεξάρτηση ή σωστότερα η ακόμα μεγαλύτερη απεξάρτηση των τραπεζών από τα κρατικά ομόλογα των χωρών στις οποίες εδρεύουν. Έτσι μία κρίση στην οικονομία μιας χώρας δεν θα επιμολύνει άμεσα το τραπεζικό σύστημα της χώρας και τούτο διότι οι τράπεζες θα διαθέτουν ένα χαρτοφυλάκιο από ομόλογα πολλών χωρών.
Στην Ελλάδα όπου οι τράπεζες δεν ήταν υπαίτιες για την κρίση, αν είχαν τέτοια ομόλογα, δεν θα χρειάζονταν πιθανόν τόσο άμεση ανακεφαλαιοποίηση και επομένως το χρέος της χώρας δεν θα προσαυξανόταν τόσο πολύ λόγω αυτής της ανακεφαλαιοποίησης.
Κοινοτικοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι με τον τρόπο αυτόν θα ενισχυθεί η οικονομική σταθερότητα της Ευρωζώνης.
Επιμόλυνση
Η αρχική αντίσταση της Γερμανίας στο σχέδιο προέρχεται από το γεγονός πως το Βερολίνο φοβάται ότι θα μπορούσε να οδηγηθεί σε υψηλότερο κόστος δανεισμού προκειμένου να απορροφήσει τους κινδύνους των ασθενέστερων οικονομιών της Ευρωζώνης, ένας φόβος που ενισχύθηκε κυρίως λόγω της Ιταλίας.
Πέρα από αυτούς που αντιμάχονται την πρόταση θεωρώντας ότι θα επιμολυνθούν με τους κινδύνους των χαμηλότερων διαβαθμίσεων άλλων ευρωοικονομιών, υπάρχουν και εκείνοι που εκτιμούν πως τελικώς η πρόταση αυτή δεν είναι πολύ φιλόδοξη.
Η απουσία καταμερισμού των κινδύνων θα κάνει τα νέα αυτά ομόλογα να μη διακρίνονται από τα εθνικά ομόλογα της κάθε χώρας-μέλους, με αποτέλεσμα η ζήτηση για τα προϊόντα αυτά να είναι περιορισμένη.
Για να διασκεδάσει τους φόβους αυτούς, η Κομισιόν προτείνει χαμηλότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τράπεζες που κατέχουν τέτοιους τίτλους. Τα ομόλογα αυτά δεν θα αντιμετωπίζονται ως άλλα τιτλοποιημένα προϊόντα, τα οποία απαιτούν από τις τράπεζες να αντισταθμίζουν τους κινδύνους τους με κεφαλαιακά αποθέματα.
