Του Κώστα Ιωαννίδη
Η παράταση της απραξίας, μέσω της πάγιας αναβλητικότητας, οδήγησε πρόσφατα τον Οίκο S&P να μην αλλάξει την κατάταξη της ελληνικής οικονομίας, ενώ αρκετοί περίμεναν μια έστω και μικρή «αναγνώριση» της σημασίας της «καθαρής εξόδου». Ομοίως οι επενδυτές αδιαφόρησαν για την «ψήφο εμπιστοσύνης» ζητώντας πιθανά… μεταρρυθμίσεις.
Έτσι στην τρίτη εβδομάδα του Ιανουαρίου ο ΓΔ έπεσε -2,88% ο 25άρης εμφάνισε πτώση -2,01% αλλά ο FTSEM έχασε -0,39% μόνο. Στο έτος ο μέσος όρος κερδίζει +0,66% ο 25άρης +2,69% και ο FTSEM +3,67%.
Όποιος αναζητήσει στο διαδίκτυο πίνακα που απεικονίζει τους χρηματιστηριακούς δείκτες του πλανήτη και την εβδομαδιαία τους μεταβολή, θα διαπιστώσει πως η Αθήνα είναι η μόνη αγορά μετοχών με πτώση και μάλιστα της τάξης του -3% για τον μέσο όρο.
Στη διεθνή επενδυτική βιομηχανία η πολιτική κύρια και πολύ λιγότερο τα θεμελιώδη των εισηγμένων, κινούν τις τιμές, μέσα από τη διαμόρφωση του φρονήματος των επενδυτών. Έτσι, μετά από γερές δόσεις ανησυχίας, έρχονται από το πολιτικό πεδίο μηνύματα ανακούφισης, με αποτέλεσμα την άνοδο της διάθεσης για ρίσκο και την αύξηση των τιμών. Στην τρίτη εβδομάδα του Ιανουαρίου επιχειρήθηκε από τις ΗΠΑ ο κατευνασμός του φόβου πως ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, θα απόβαινε καταστροφικός για την παγκόσμια ανάπτυξη. Ενώ η διακοπή της λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης δεν φαίνεται να έχει σύντομο τέλος. Ωστόσο οι αγορές ανέβηκαν, προεξοφλώντας βελτίωση στη διαμάχη για τις εμπορικές συναλλαγές.
Η Αθήνα απόκτησε τη φήμη της ανεξάρτητης, από την ατμόσφαιρα που επικρατεί παγκοσμίως, αγορά της ευρωζώνης. Ωστόσο η επενδυτική βιομηχανία δείχνει σημάδια βελτίωσης της διάθεσης για ρίσκο σε επίπεδα όπου ακόμα και αρνητικές ειδήσεις δεν καταφέρνουν να φέρουν απώλειες στους βασικούς χρηματιστηριακούς δείκτες. Σήμερα για παράδειγμα, ενώ τα μακροοικονομικά δεδομένα για την ανάπτυξη στην Κίνα είναι απογοητευτικά, τα ασιατικά χρηματιστήρια παρέμειναν σε θετικούς τόνους.
Από την άλλη εδώ, με την εικόνα των ελληνικών blue chip και των Τραπεζών ειδικότερα, απουσιάζουν τα κίνητρα για συμμετοχή επενδυτών με μακροπρόθεσμους ορίζοντες επενδύσεων. Το τι σήμαινε η αλλαγή θέσης του ΧΑ από εταιρίες δεικτών και η δημιουργία ειδικής ομάδας στις αναδυόμενες αγορές, το αντιλαμβάνονται οι εγχώριοι επενδυτές και αναλυτές αυτές τις μέρες, όπως και στα τρία τελευταία τρίμηνα του 2018. Για να γίνουμε πιο απλοί και κατανοητοί αναφέρουμε ότι σε λιγότερες από 10 συνεδριάσεις συμπληρώνονται 12 μήνες από την εγγραφή των 895,64 μονάδων και άρα είναι σίγουρο πως η διακύμανση του ΓΔ στο 12μηνο δεν θα αλλάξει σημαντικά. Είναι λοιπόν αυτή πάνω από 51%. Όταν του DAX είναι 32,3% και του CAC 24,2%.
Ενώ από την περιφέρεια του ευρώ, με ανάλογα προβλήματα ακόμα και με «μνημονιακό παρελθόν», ο Ιταλικός μέσος όρος διακυμάνθηκε κατά 37%, ο Ιρλανδικός κατά 36,63%, ο Ισπανικός κατά 28,5%, ο Πορτογαλικός κατά 27,5%, με τον πανευρωπαϊκό Eurostoxx 600 να εμφανίζει διακύμανση στο 12μηνο 23,3%. Να μην υπάρχει συνεπώς αυταπάτη για το είδος των διαχειριστών κεφαλαίων που επιλέγουν να συμμετέχουν ενεργά στις συναλλαγές τους τελευταίους μήνες. Είναι κυνηγοί των διακυμάνσεων και έχουν στη διάθεσή τους όλα τα στατιστικά δεδομένα και αξιόλογα μοντέλα επεξεργασίας αυτών. Το ΧΑ φωνάζει, πως μπορεί να δώσει συγκινήσεις στους «γρήγορους» πάνω στο τερματικό. αρκεί να αναλογιστούμε τι σημαίνει για μετοχές με σχετικά υψηλούς ημερήσιους όγκους μια διακύμανση στο 12μηνο της τάξης του 514% όπως της μετοχής της ΠΕΙΡ. Ή το 290,11% που είναι η διακύμανση της ΕΤΕ. Ακολουθεί η μετοχή της ΔΕΗ με 201,8%, και μετά της ΑΛΦΑ με 155,7%. Επίσης, για να συμπληρωθεί η πληροφορία, η διακύμανση της ΕΥΡΩΒ ήταν 140,9%.
Είναι λογικό οι επαγγελματίες του κάθε μέρα μεροκάματο να παίζουν τις Τράπεζες προς τα κάτω. Γιατί ανατριχιάζει τους παλαιούς μετόχους το ενδεχόμενο ανακεφαλαιοποίησης και δεν προβάλλουν αντίσταση στις πιέσεις. Ενώ όταν κατατρομάζουν συμβάλλουν και αυτοί στο ξεπούλημα.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης εβδομάδας
ΗΠΑ ΕΥΡΩΠΗ ΚΟΣΜΟΣ
Οι επενδυτές «σερφάρουν» τυφλά στα κύματα αβεβαιότητας
Ο φάρος των αγορών μετοχών τα χρηματιστήρια της Wall Street συνέχισαν με άλλη μια ανοδική εβδομάδα συμπληρώνοντας τέσσερις στη σειρά ανοδικές. Αλλά στη βδομάδα των Χριστουγέννων οι δείκτες είχαν υποχωρήσει τόσο πολύ που ήταν στο κατώφλι ενός bear market. Κάτι που εδώ και χρόνια ειδοποιούν πως θα έρθει όσοι αναλυτές θεωρούν υπερβολή μια άνοδο των τιμών των μετοχών με διάρκεια εννέα ετών.
Οι αλλαγές των τιμών είναι στον πυρήνα όλων των αγορών και στηρίζουν την εξαιρετική παραγωγικότητα της οικονομίας των αγορών. Αν αναλογιστούμε τα τρισεκατομμύρια που «γυρίζουν» στην παγκόσμια κεφαλαιαγορά. Όπως γνωρίζουμε όλοι, στις τιμές των assets ειδικότερα, η τελευταία τιμή, ή ακόμα και όλες οι προηγούμενες τιμές μαζί, δεν «λένε» ποια θα είναι η επόμενη τιμή. Ένας βασικός παράγοντας που επηρεάζει πάντοτε τις τρέχουσες τιμές των περιουσιακών στοιχείων είναι η προσδοκία των μελλοντικών τιμών και η προσδοκία αυτή επηρεάζεται από την πρόσφατη συμπεριφορά των τιμών. Εδώ είναι μια σημαντική και αναπόφευκτη αναδρομικότητα που παράγει παράδοξα. Για παράδειγμα, όσο περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι τιμές των κατοικιών θα ανεβαίνουν για πάντα, τόσο πιο σίγουρο είναι ότι θα πέσουν. Όσο περισσότεροι πιστεύουν ότι δεν μπορούν να πέσουν πάρα πολύ, τόσο πιθανότερο είναι ότι θα πέσουν πολύ.
Όλα διαψεύδονται όλα επαληθεύονται
Μια εβδομαδιαία έρευνα που αφορά στις απόψεις των σχολιαστών της αγοράς για το ρίσκο, που πραγματοποιεί η Investors Intelligence, αποτελεί για τον Ed Yardeni αξιόλογο δείκτη μέτρησης των επενδυτικών διαθέσεων. Είναι η μέτρηση του λόγου Bull-Bear ήτοι των αισιόδοξων έναντι των απαισιόδοξων προσδοκιών. Την εβδομάδα της 16ης Ιανουαρίου του 2018 έφτασε στο υψηλότερο σημείο ρεκόρ του 5,25. Ο S&P 500 έφτασε εκείνη την εποχή, στις 26 Ιανουαρίου στο υψηλότερο σημείο ρεκόρ των 2872,87 μονάδων. Αμέσως μετά, ακολούθησε διόρθωση -10,2% διάρκειας 13 ημερών. Ο δείκτης σημείωσε υψηλό ρεκόρ βίου των 2930,75 μονάδων στις 20 Σεπτεμβρίου, με τον λόγο Bull-Bear να μειώνεται στο 3,26. Ακολούθησε διόρθωση 19,8% με διάρκεια 95 ημερών ως την παραμονή των Χριστουγέννων. Τότε ο λόγος Bull-Bear έπεσε στο 0,86 κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας του 2019 και ανέκαμψε ελαφρώς στο 1,18 την επόμενη εβδομάδα. Και οι δύο αυτές αναγνώσεις ήταν οι χαμηλότερες από τις αρχές του 2016, και αποδείχθηκε ότι ήταν μια μεγάλη ευκαιρία για αγορές μετοχών. Θεωρείται πως ο λόγος Bull-Bear παρέχει ένα πολύ καλό σήμα αγοράς όποτε πέφτει στο 1,00 ή λιγότερο. Προφανώς, εξακολουθεί να λειτουργεί, δεδομένου ότι ο S&P 500 έχει αυξηθεί κατά 13,6% από την παραμονή των Χριστουγέννων!
Οι απαισιόδοξοι (γνωστοί ως «αρκούδες») μπορούν δικαίως να ισχυριστούν ότι έλαβαν τελικά την επί χρόνια προβλεπόμενη μεγάλη πτώση στις αγορές μετοχών. Αν και στα βιβλία θα εγγραφεί ως διόρθωση και όχι ως bear market. Είχε τη δύναμη ενός bear market στο βιομηχανικό τομέα με πολλές μετοχές από μεγάλες βιομηχανίες να χάνουν πάνω από -20% ή περισσότερο.
Την άνοδο αυτή τη βδομάδα προκάλεσαν οι προσδοκίες πως οι συνομιλίες, μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για το εμπόριο, πιθανά να έχουν αίσιο τέλος. Εξέλιξη που θα απαλλάξει τους επενδυτές από το άγχος μια επιβράδυνσης της παγκόσμιας ανάπτυξης λόγω του πολέμου μέσω δασμών. Ήδη γνωρίζουν πως η Κινέζικη βιομηχανική παραγωγή εμφανίζει χαμηλότερους ρυθμούς επέκτασης και η ανάπτυξη στην Ευρώπη επλήγη από την εκκρεμότητα του Brexit και τον προστατευτισμό που επέβαλε το δόγμα «Πρώτα η Αμερική».
Η εβδομάδα σε αριθμούς
Στην τρίτη χρηματιστηριακά εβδομάδα του Ιανουαρίου, ο S&P 500 κλείνοντας στις 2670,71 μονάδες, είχε μεταβολή +2,87% ενώ στο 2019 αποδίδει +6,54%. Ο Dow, με άνοδο +2,96%, έκλεισε στις 24.706,35 μονάδες, στο 2019 κερδίζει +5,91%. Ο S&P400 με κέρδη +3,03% διαμόρφωσε επίδοση φέτος +9,27%, ενώ ο Russell 2000 της μικρής κεφαλαιοποίησης, με μεταβολή +2,40%, εμφάνισε ετήσια απόδοση +9,93%. Ο δε Nasdaq, με εκτίναξη +2,66%, εμφάνισε στο 2019 κέρδη +7,87%.
Ο FTSE100 του Λονδίνου ανέβηκε +0,72% στη βδομάδα, με κέρδη +3,57% στο 2019. Ο DAX ενισχύθηκε +2,92%, με ετήσια επίδοση +6,12%, ο CAC είχε μεταβολή +1,98%, με απόδοση στο 2019 +3,07%. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας ανέβηκε +2,16% και στο έτος αποδίδει +6,20%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή +2,17%, στο 2019 αποδίδει +7,55%.
Ο Bovespa της Βραζιλίας ανέβηκε +2,60%, με +9,34% επίδοση φέτος, ενώ ο Bolsa του Μεξικού με μεταβολή +1,57%, διαμόρφωσε ετήσια απόδοση +6,25%. Ο χρυσός υποχώρησε κατά -0,51%, στα 1281,30 δολάρια η ουγκιά, με επίδοση το 2019 0,00%. Με εκτίναξη +4,04%, έκλεισε το πετρέλαιο Crude. Στο 2019 γράφει κέρδη +18,39%.
Ο Nikkei, με εβδομαδιαία μεταβολή +1,50%, στο 2019 εμφάνισε άνοδο +3,25%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή +2,35% και επίδοση για φέτος +4,08%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία κέρδισε +1,05%, στο 2019 αποδίδει +0,88%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng κέρδισε +1,59% και στο 2019 εμφάνισε επίδοση +4,82%. Μεταβολή +1,65% εμφάνισε ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με επίδοση στο έτος +4,09%.
Κίνδυνος vs αβεβαιότητας
Η εβδομαδιαία ανάλυση της Barclays για την παγκόσμια οικονομία έχει τίτλο, οι Κεντρικές Τράπεζες με υπέρ μιας χαλάρωσης νομισματική πολιτική, θα αντιμετωπίσουν τους κινδύνους που απειλούν την παγκόσμια ανάπτυξη. Οι επενδυτές ωστόσο καλούνται να εντοπίσουν τους κινδύνους που απειλούν την αξία των χαρτοφυλακίων τους και αυτό που χαρακτηρίζει την εποχή είναι η αυξημένη αβεβαιότητα. Γιατί υπάρχουν πεδία στα οποία δεν υπάρχει κανενός είδους φωτισμός είναι εντελώς σκοτεινά. Δεν είναι ωστόσο της κατηγορίας των «μαύρων κύκνων». Εντάσσονται στους συστημικούς κινδύνους που είναι σίγουρα υπαρκτοί και βρίσκονται εκεί, αλλά θα καλύπτονται μόνο από σκοτάδι, όταν πρόκειται για το οικονομικό μέλλον.
Για πολλούς αναλυτές ο κίνδυνος σημαίνει ότι δεν ξέρετε ποιο θα είναι το αποτέλεσμα, αλλά ξέρετε τις πιθανότητες. Η αβεβαιότητα σημαίνει ότι δεν γνωρίζεις καν τις πιθανότητες και ούτε μπορείς να τις ξέρεις. Φυσικά, είναι δυνατή η γέννηση των καλύτερων εικασιών, και με αυτές να λειτουργήσουν τα μοντέλα στους υπολογιστές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει κάτι σε αυτά που να γεννά εμπιστοσύνη.
Τα οικονομικά είναι αλληλένδετα με την πολιτική. Ο Charles Calomiris, ακαδημαϊκός επιστήμων στα Τραπεζικά, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, κάθε τραπεζικό σύστημα είναι μια συμφωνία μεταξύ των πολιτικών και των τραπεζιτών. Θα υπάρχουν πάντα δεσμευτικά πεδία κινδύνου που είναι πολύ ευαίσθητα πολιτικά για να αντιμετωπιστούν ή που έρχονται σε σύγκρουση με την επιθυμία των πολιτικών να κατευθύνουν την πίστωση στους δανειολήπτες που εκείνοι θέλουν να ευνοήσουν. Αυτό ισχύει ιδίως για τη χρηματοδότηση της κατοικίας και το δημόσιο χρέος.
Κανένα θεσμικό όργανο ή ανεξάρτητη αρχή δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τους κινδύνους που δημιουργεί η ίδια η κυβέρνηση. Συνεπώς η κυβέρνηση αλλά και η κεντρική τράπεζα είναι εν δυνάμει δημιουργοί συστημικού χρηματοοικονομικού κινδύνου. Οι κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων των κεντρικών τραπεζών τους, πάντα μπαίνουν στον πειρασμό να χρησιμοποιήσουν τα ψέματα και το κάνουν συχνά όταν μεγαλώνουν τα προβλήματα. Ο λόγος είναι ότι φοβούνται ότι, αν παρουσιάσουν την αλήθεια, μπορεί να εκτοξεύσουν τον οικονομικό πανικό κάτι που επιθυμούν με κάθε μέσο να αποφύγουν. Όπως είπε ειλικρινά ο κ. Jean-Claude Juncker της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις χρηματοπιστωτικές κρίσεις, «όταν γίνει σοβαρή, πρέπει να πεις ψέματα».
Η οικονομική πραγματικότητα
«Η οικονομική πραγματικότητα είναι συναρπαστικό είδος πραγματικότητας. Είναι εγγενώς αβέβαιη, γεμάτη από αλληλεπιδράσεις επαναλαμβανόμενες ή αντανακλαστικές και σε αντίθεση με τη φυσική, δεν προσφέρεται για ακριβείς μαθηματικές προβλέψεις. Οι ρυθμιστικές αρχές, οι κεντρικοί τραπεζίτες και οι επιτροπές εποπτείας των κινδύνων βρίσκονται εντός των αλληλεπιδράσεων μαζί με όλους τους άλλους, συμβάλλοντας στην αβεβαιότητα. Οι δικές τους πράξεις δημιουργούν απρόβλεπτους συνδυασμούς αλλαγών στις προσδοκίες και τις στρατηγικές άλλων φορέων, ώστε δεν μπορούν να γνωρίζουν ποια θα είναι τα αποτελέσματα των ενεργειών τους. Το πρόβλημα δεν είναι η ποιότητα των μυαλών που προσπαθούν να ψηλαφίσουν το οικονομικό μέλλον, αλλά η παράξενη φύση του πράγματος που προσπαθούν να γνωρίσουν. Άρα τα τυφλά σημεία είναι αναπόφευκτα, λόγω της πολιτικής και λόγω της μη γνώσης των αποτελεσμάτων των αντανακλαστικών, αναμενόμενων, αλληλεπιδραστικών, ανατροφοδοτούμενων συνδυασμών στρατηγικών και δράσεων». Σημείωσε ο Alex J. Pollock Πρόεδρος και CEO της Federal Home Loan Bank of Chicago από το 1991 ως το 2004.
Η τελευταία διόρθωση θυμίζει το bear market του 1987. Την εποχή εκείνη, είχαμε ένα flash crash που συνέβη στις 19 Οκτωβρίου. Καταλογίσθηκε σε πωλήσεις “ασφάλισης χαρτοφυλακίου” που βασίζονταν σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές με αλγόριθμους. Δεν υπήρχε ύφεση. O S&P 500 πέρασε πάνω από το προηγούμενο ρεκόρ που σημείωσε στις 25 Αυγούστου 1987 στις 26 Ιουλίου 1989. Το πρόσφατο ξεπούλημα επιδεινώθηκε επίσης από αλγόριθμους. Σίγουρα ήταν υψηλή η μεταβλητότητα και φάνηκε σαν ένα flash crash κατά τη διάρκεια του τελευταίου μήνα του περασμένου έτους, που ήταν ο χειρότερος Δεκέμβριος από το 1931 για τις μετοχικές αξίες. Όπως και το 1987, δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις επικείμενης ύφεσης. Η αύξηση των κερδών επιβραδύνεται ταχύτατα, αλλά η μεταβολή τους θα παραμείνει θετική με χαμηλές ωστόσο ποσοστώσεις.
Καθώς μια απόδοση της τάξεως του +9,6% το 2018 μετατράπηκε, από τις 20 Σεπτεμβρίου, σε απώλεια 6,2% μέχρι το τέλος του έτους, ίσως οι επενδυτές έμαθαν κάτι σημαντικό. Όπως έχουν παρατηρήσει συχνά οι Warren Buffett και άλλοι διάσημοι διαχειριστές, οι μετοχές πρέπει να διατηρούνται μακροπρόθεσμα. Καθώς, η πώληση στην κορυφή και η αγορά στο κάτω μέρος είναι ένα επίτευγμα το οποίο ούτε οι άνθρωποι ούτε οι υπολογιστές είναι πιθανό να πετυχαίνουν σε τακτική βάση.
ΧΑ
Εβδομάδα απόλυτης σκληρής (-2,88%) «ανεξαρτησίας»
Η εβδομάδα ξεκίνησε με πτώση, που την οδήγησαν οι Τράπεζες και εμφανίστηκε σχετικά χαμηλό επενδυτικό ενδιαφέρον, αφού ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 24,757 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 1,672 εκατ. Ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,92% και έφθασε στις 629,88 από 635,70 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 1677,29 από 1685,49 μονάδες με μεταβολή -0,49%. Μέτρησαν επιβαρυντικά οι μεταβολές για τις Τράπεζες (-4,17%) ενώ οι μετοχές του FTSEM αντιμετωπίστηκαν χειρότερα από τα blue chip με μεταβολή -1,13%. Την Τρίτη, οι Τράπεζες (-5,06%) συνέχισαν την πτώση τους, αλλά με ενίσχυση του τζίρου που ανήλθε σε 50,668 εκατ. ευρώ, κύρια από τα πακέτα αξίας 11,041 εκατ., παρασύροντας τον ΓΔ -1,13% χαμηλότερα. Αφού έφθασε στις 622,78 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 1656,86 με μεταβολή -1,22%.
Στη μέση της εβδομάδας με την εκπνοή των σειρών Ιανουαρίου στα παράγωγα, διατηρήθηκαν οι πιέσεις στις Τράπεζες (-2,09%), αλλά σταμάτησε η κάθοδος. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 42,849 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 5,883 εκατ. και ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,00% και έφθασε στις 6622,76 μονάδες ενώ ο 25άρης έκλεισε στις 1658,28 μονάδες με μεταβολή +0,09%. Μετά την ανάσα από το αμετάβλητο του μέσου όρου, συνεχίστηκε η τάση για ρευστοποίηση θέσεων στα τραπεζικά blue chip, αλλά παράλληλα εμφανίστηκε ομάδα μετοχών του 25άρη που για αυτά υπήρξε επίμονο αγοραστικό ενδιαφέρον. Την Πέμπτη μέτρησαν επιβαρυντικά οι μεταβολές για τις Τράπεζες (-6,11%), αφού οι επενδυτές έκλεισαν την ΑΛΦΑ στο -9,54%, την ΕΤΕ στο -4,20%, ΕΥΡΩΒ -2,67% και την ΠΕΙΡ στο -3,55%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 41,922 εκατ. ευρώ και οι συναλλαγές με πακέτα είχαν αξία 1,233 εκατ. Έτσι ο ΓΔ οδηγήθηκε χαμηλότερα -0,93% και έφθασε στις 616,96 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 1642,67 με μεταβολή -0,94%.
Την Παρασκευή είχαμε μικρή άνοδο στο τέλος, μετά από εντατικοποίηση των συναλλαγών που απέφερε τζίρο 63,405 εκατ. ευρώ και πακέτα αξίας 3,524 εκατ. Έτσι ο μέσος τζίρος της τρίτης βδομάδας διαμορφώθηκε στα 44,720 εκατ. ευρώ ενώ των πακέτων ήταν 4,671 εκατ. παραμένοντας σχετικά χαμηλά. Τονίζοντας το μικρό βάθος συναλλαγών, που δικαιολογεί και το μέγεθος των απωλειών στα μετοχές που πιέζουν οι ισχυροί ξένοι θεσμικοί. Μέτρησαν μεικτά οι μεταβολές για τις Τράπεζες (+1,13%) και ο ΓΔ οδηγήθηκε ψηλότερα +0,07% και έφθασε στις 617,37 μονάδες, ενώ ο 25άρης έκλεισε στις 1651,64 μονάδες με μεταβολή +0,55%. Έτσι στην τρίτη εβδομάδα του Ιανουαρίου ο ΓΔ έπεσε -2,88% ο 25άρης εμφάνισε πτώση -2,01% αλλά ο FTSEM έχασε -0,39% μόνο. Στο έτος ο μέσος όρος κερδίζει +0,66% ο 25άρης +2,69% και ο FTSEM +3,67%.
Η εικόνα των blue chip μετά και την τρίτη εβδομάδα του Ιανουαρίου, που απέκλεισε την εμφάνιση ενός κλασικού January effect, έχει ως εξής, με βάση την εβδομαδιαία και την μηνιαία μεταβολή τους. Επτά έκλεισαν με εβδομαδιαία άνοδο και ήταν ΤΕΝΕΡΓ +5,12% και 2,68% το Γενάρη, ΟΠΑΠ +4,77% και +5,03% στο μήνα, ΕΥΔΑΠ +4,57% και +5,20% στο μήνα, ΜΠΕΛΑ +3,52% και +10,85% στο μήνα, ΕΕΕ +2,41% και +6,60% στο μήνα, ΑΡΑΙΓ +0,96% και 0,00% στο μήνα, ΟΛΠ +0,40% και +3,00% στο μήνα, ενώ η ΣΑΡ έμεινε στο 0,00% και +3,15% στο μήνα. Στον αντίποδα, με 16 πτωτικές στη βδομάδα δημιουργούνται τρία υποσύνολα. Τα πρώτο περιλαμβάνει τα καθοδικά με πτώση ως -1,7%, ήτοι εκείνα που έχασαν λιγότερο από τους δείκτες και είναι: ΤΙΤΚ -0,25% και +5,01% στο μήνα, ΜΥΤΙΛ -0,39% και +5,21% στο μήνα, ΟΤΕ -0,93% και +12,39% στο μήνα, και ΜΟΗ -1,63% και +0,71% στο μήνα. Υπάρχουν και τα ΕΛΠΕ με απώλειες κοντά στων δεικτών -2,63% και +0,27% στο μήνα ενώ ακολουθούν δώδεκα που έχασαν από -4% και πάνω ήτοι: ΑΛΦΑ -18,45% και -13,64% στο μήνα, ΠΕΙΡ -16,86% και -21,90% στο μήνα, ΕΤΕ -16,67% και -13,64% στο μήνα, ΕΥΡΩΒ -9,26% και -9,26% στο μήνα, ΒΙΟ -7,26% και -1,97% στο μήνα, ΓΡΙΒ -6,80% και -1,67% στο μήνα, ΔΕΗ -6,31% και -1,31% στο μήνα, ΦΡΛΚ -5,93% και -7,07% στο μήνα, ΛΑΜΔΑ -5,60% και +0,53% στο μήνα, ΕΧΑΕ -4,22% και -4,86% στο μήνα, ΑΔΜΗΕ -4,12% και -3,75% στο μήνα, και ΓΕΚΤΕΡΝΑ -4,10% και -14,79% στο μήνα.
Τεχνική ανάλυση – παράγωγα
Με «μικρό καλάθι» ξεκινά η κυριαρχία των ΣΜΕ Φεβρουαρίου
Στην εβδομάδα εκπνοής των σειρών Ιανουαρίου, υπήρξε πτώση του δείκτη των παραγώγων -2,01%, που προκλήθηκε από επίμονες πιέσεις στις Τράπεζές του. Ο 25άρης διατήρησε την απόστασή του από τα χαμηλά του Νοεμβρίου. Είχαμε παράλληλα αύξηση των όγκων στα ΣΜΕ του FTSE25. Η δε μείωση των ανοικτών θέσεων, σχετίζεται με την εκπνοή και την αυξημένη αβεβαιότητα. Ο 25άρης κατέληξε στις 1651,64 μονάδες, με ετήσια μεταβολή +2,69%.
Οι όγκοι στα ΣΜΕ του δείκτη, ανήλθαν σε 10.301 συμβόλαια, καταλήγοντας με 3.343 ανοικτές θέσεις. Ο μέσος όγκος της σειράς Ιανουαρίου διαμορφώθηκε στα 791 ΣΜΕ τη μέρα. Για τη σειρά Φεβρουαρίου ανήλθε στα 1249 συμβόλαια και για τη σειρά Μαρτίου στα 21. Οι ανοικτές θέσεις της νέας κυρίαρχης σειράς (Φεβρουαρίου) κατέληξαν σε 3313 και της επόμενης (λήξης Μαρτίου) σε 30 ΣΜΕ. Οι τελευταίες πράξεις του ΣΜΕ τρέχουσας σειράς έγιναν στις 1646,25 με προήγηση 5,50 μονάδων του 25άρη έναντι του ΣΜΕ.
Όσοι προσπαθούν με χίλια ζόρια, να εξισορροπήσουν την πτώση του μέσου όρου που προκαλείται από τις Τράπεζες, το κάνουν, ανεβάζοντας την τιμή σε μετοχές με διακύμανση έτους κοντά στο μέσο ευρωπαϊκό. Αυτές είναι ΟΛΠ με διακύμανση 22,75%, ΓΡΙΒ στο 34,22%, ΕΕΕ στο 28%, ΕΛΠΕ στο 34,55%, ΛΑΜΔΑ στο 35,2%, και ΟΤΕ με 36,4%. Για να μην αδικήσουμε τα blue chip με διακύμανση ως 45% στο δωδεκάμηνο, ήτοι μικρότερη των βασικών δεικτών, έχουμε ακόμα τις ΓΕΚΤΕΡΝΑ, ΕΥΔΑΠ, ΜΟΗ, ΤΕΝΕΡΓ και ΤΙΤΚ.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Κώστας Φέγγος της Versal ΑΕΠΕΥ
Την περασμένη βδομάδα, ο Γενικός Δείκτης κινήθηκε στο διάστημα 612 με 637 μονάδες, απογοητεύοντας για πολλοστή φορά τους θιασώτες ενός ‘January Effect. Σε αυτή την κίνηση, πρωτοστάτες είναι οι Τράπεζες, που συνεχίζουν την καταστροφική τους πορεία, όσον αφορά τις αποτιμήσεις τους.
Τι έχει συμβεί. Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε συνεχή κρίση για πάνω από 8 χρόνια, η Ηγεσία της Χώρας δεν έχει αποφασίσει ποια είναι η χρησιμότητα της Ελλάδας στην Διεθνή Οικονομία. Δηλαδή, όπως λέγεται συνήθως, ποιο είναι το παραγωγικό μοντέλο που πρέπει να υιοθετήσει η Χώρα. Το παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας παραμένει δανεισμός και κατανάλωση.
Οι Κυβερνώντες υιοθετούν ένα πολύ συγκαταβατικό προφίλ στις παρουσιάσεις τους στο εξωτερικό και ένα σκληροπυρηνικό και ιδεοληπτικό προφίλ στο εσωτερικό της χώρας.
Αυτό επιτρέπει τη συντήρηση καλών εντυπώσεων στο εξωτερικό και τη συνέχιση του δανεισμού της Χώρας στα ασφυκτικά πλαίσια που έχουν υιοθετηθεί από τους Δανειστές.
Όποιος όμως πείθεται να έρθει στη Χώρα και να επενδύσει, ανακαλύπτει τη σκληρή αλήθεια της υπερφορολόγησης και της αναβλητικότητας. Αποτέλεσμα είναι η Ελλάδα να έχει απομονωθεί από τις Αγορές και να βασίζει τη συνέχιση της νιρβάνας που επικρατεί, στο “μαξιλαράκι” ρευστότητας που έχει εξασφαλιστεί με δανεισμό.
Το έντονα προεκλογικό κλίμα και η κλιμάκωση των πολιτικών αντιπαραθέσεων, επιδεινώνει την εύθραυστη ψυχολογία και τίποτε δεν κινείται. Είναι προφανές ότι κάτι πρέπει να γίνει πολύ γρήγορα, αλλιώς οι επιπτώσεις της ακινησίας θα γίνουν πάλι εμφανείς σε κάθε Έλληνα, όπως συνέβη το 2010. Είτε πρέπει να επιταχυνθούν δραματικά οι εξελίξεις, όσον αφορά τα εκκρεμή θέματα της Οικονομίας, είτε η κατάσταση να εκτονωθεί με πολιτικές εξελίξεις, δηλαδή με εκλογές. Τα εκκρεμή οικονομικά θέματα παραμένουν τα ίδια και είναι ο Αναπτυξιακός Νόμος, οι Αποκρατικοποιήσεις και η επίλυση των “κόκκινων” Τραπεζικών δανείων.
Τεχνικά τα παραπάνω επίπεδα των 612 και των 637 μονάδων του Γενικού Δείκτη, παραμένουν σημαντικά για την περαιτέρω πορεία. Όμως όσο παραμένουμε σε αυτό το διάστημα χωρίς να προσφέρουμε κάποια αισιοδοξία στους Επενδυτές, αυξάνονται οι πιθανότητες να κινηθούμε χαμηλότερα.
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec
Πτωτικά αυτονομημένος από τις Ξένες Αγορές κινήθηκε ο Γενικός Δείκτης την εβδομάδα που πέρασε. Οι Τράπεζες, η “Αχίλλειος πτέρνα” της Αγοράς από το 2010, έδειξαν ιδιαίτερα αδύναμες να αναχαιτίσουν το κύμα προσφοράς που εκδηλώθηκε, μετά την πρόσκαιρη, όπως αποδείχθηκε, ανάκαμψή τους την περασμένη εβδομάδα. Η κεφαλαιοποίηση του κλάδου έχει συρρικνωθεί στα 3,5 δισ. ευρώ και το μετοχολόγιο όλων των Τραπεζών έχει μόνο χαμένους Επενδυτές, ενώ τα επίπεδα διαπραγμάτευσης του ΔΤΡ παραπέμπουν σε επίπεδα διαπραγμάτευσης 420 μονάδων Γενικού Δείκτη.
Η ψήφος εμπιστοσύνης προς την Κυβέρνηση, ουδόλως μετέβαλε το κλίμα, καθώς οι αβεβαιότητες αναφορικά με την επιτάχυνση της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων και της επίπτωσης που θα έχουν στα βασικά κεφάλαια φερεγγυότητας των Τραπεζών, φαίνεται να υπερισχύουν έναντι οποιασδήποτε άλλης εξέλιξης.
Από τις πρώτες συνεδριάσεις του το 2019 έδειξε ότι θα έχει ομοιότητες με την περυσινή χρονιά, καθώς η εικόνα των αποδόσεων παραμένει διττή: Οι Τραπεζικές μετοχές τρέχουν με απώλειες από 8% έως 17%, δοκιμάζοντας συνεχόμενα ιστορικά χαμηλά, ενώ το υπόλοιπο Δεικτοβαρές ταμπλώ, εμφανίζει μια συμπαθητικά θετική εικόνα που κορυφώνεται στο +12% του ΟΤΕ.
Το τοπίο δεν φαίνεται να αλλάζει ούτε την προσεχή εβδομάδα, καθώς η ροή νέων παραμένει εξαιρετικά περιορισμένη και πάντως όχι ισχυρά υποστηρικτική για κάποια κίνηση διαρκείας, ωστόσο η ένταση των πιέσεων ενδεχομένως να μετριαστεί λόγω της υποτιμητικής υπερβολής που εμφανίζει για μια ακόμη φορά ο κλάδος.
Η φημολογούμενη αναχρηματοδότηση της έκδοσης της Ελληνικής πενταετίας που αναμένεται προς τις αρχές Φεβρουαρίου, δεν βοήθησε όλες τις σειρές ομολόγων, παρά μόνο την συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, στερώντας έτσι μια καλή δικαιολογία ανάκαμψης για το σύνολο των Τραπεζικών μετοχών.
Με αυτά και με αυτά, ο Γενικός Δείκτης επέστρεψε από εκεί που ξεκίνησε την χρονιά.
Συμπληρώνοντας ένα σερί τεσσάρων πτωτικών συνεδριάσεων, ο Δείκτης δείχνει απροθυμία να σπάσει την τετράμηνη συσσώρευση τιμών, καθώς οι δυνάμεις των αγοραστών εξαντλούνται πολύ γρήγορα. Αν και οι ταλαντωτές έχουν υποχωρήσει, εντούτοις δεν έχει υπάρξει κάποια σφοδρή υποτιμητική υπερβολή στην “μεγάλη εικόνα”, που να προετοιμάζει το έδαφος για μια ανοδική κίνηση.
Αντιθέτως τα Τραπεζικά διαγράμματα έχουν εισέλθει σε υποτιμημένες ζώνες τιμών, επίπεδα που ωστόσο στο παρελθόν είχαν παραμείνει και διευρυνθεί ακόμα και σε ακραίες τιμές για αρκετές συνεδριάσεις. Η δομή των ημερήσιων σωμάτων του Γενικού Δείκτη δείχνει ότι προς το τέλος της ημέρας εκδηλώνεται ένα επιλεκτικό αγοραστικό ενδιαφέρον που περιορίζει τις απώλειες, αφήνοντας ενδοσυνεδριακές “ουρές”, σε αντίθεση με την εικόνα του Τραπεζικού κλάδου ο οποίος τερματίζει τις ημέρες με συμπαγή “μαύρα σώματα”.
Οι πωλητές, επομένως, έχουν το πάνω χέρι στον Τραπεζικό κλάδο, ο οποίος είναι μεν υπερπουλημένος αλλά χωρίς “αντίπαλο αγοραστικό δέος”, που από ότι φαίνεται επικεντρώνεται στο να συντηρεί και όποτε είναι εφικτό, να βελτιώνει τα επίπεδα τιμών των μη Τραπεζικών μετοχών.
Η συσσώρευση φαίνεται το επικρατέστερο σενάριο για την ερχόμενη εβδομάδα, ωστόσο το τεχνικό ζητούμενο είναι η διατήρηση των 590 μονάδων, καθώς η διάσπασή τους θα ανοίξει το δρόμο για τουλάχιστον 20 μονάδες χαμηλότερα. Εντός της ερχόμενης εβδομάδας αναμένεται να πραγματοποιηθεί η συζήτηση και η ψηφοφορία για την “Συμφωνία των Πρεσπών” στην Βουλή.
Επίσης εντός της ερχόμενης εβδομάδας οι Θεσμοί επιστρέφουν στην Αθήνα, για την αξιολόγηση των προαπαιτούμενων που θα επιτρέψουν την επιστροφή 600 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των Ελληνικών ομολόγων.
Η ερχόμενη Παρασκευή σηματοδοτεί το τέλος της προθεσμίας για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών για τις Λιγνιτικές Μονάδες της ΔΕΗ, ενώ κατά την διάρκεια της εβδομάδας αναμένεται και η ανακοίνωση για τα αποτελέσματα του 2019 από την Τράπεζα της Ελλάδος, που παραδοσιακά ανοίγει την αυλαία των ετήσιων αποτελεσμάτων χρήσης. Την Δευτέρα οι Αμερικανικές Αγορές θα παραμείνουν κλειστές λόγω επίσημης αργίας.
Σήμερα
Οι ασιατικές αγορές αποτύπωσαν την ψυχραιμία των επενδυτών σήμερα Δευτέρα 21/1, καθώς τα στοιχεία έδειξαν ότι η κινεζική οικονομία επιβραδύνθηκε στα τέλη του περασμένου έτους, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη για περισσότερα κίνητρα από την κυβέρνηση της Κίνας, ενώ το Πεκίνο παλεύει με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το εμπόριο.
Οι επενδυτές αναμένουν επίσης το «Σχέδιο Β» της Βρετανίδας Πρωθυπουργού Theresa May για το Brexit, το οποίο πρόκειται να παρουσιαστεί στη Βουλή σήμερα αργότερα.
Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως αυξήθηκε κατά 6,4% το τέταρτο τρίμηνο από το προηγούμενο έτος, όπως αναμενόταν. Τα αντίστοιχα επίπεδα εμφανίστηκαν για τελευταία φορά στις αρχές του 2009 κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ωστόσο, υπήρξαν κάποιες θετικές αναφορές για τη βιομηχανική παραγωγή, η οποία αυξήθηκε με απρόσμενα ισχυρό βήμα 5,7%, ενώ οι πωλήσεις λιανικής αυξήθηκαν κατά 8,2% το Δεκέμβριο, από το προηγούμενο έτος.
Οι αγορές αντέδρασαν ήρεμα, με τον ευρύτερο δείκτη μετοχών της Asia Pacific Asia Pacific εκτός της Ιαπωνίας, με άνοδο +0,13%, μετά την άνοδο +1,6% την περασμένη εβδομάδα.
Οι κινεζικές αγορές των blue chip από τον CSI300 φάνηκε ότι κέρδισαν +0,7% και αργότερα η άνοδος έγινε +0,39%. Ο Nikkei της Ιαπωνίας πρόσθεσε + 0,3%, γιατί βοήθησε μια πρόσφατη χαλάρωση στο γιεν.
Το ΣΜΕ E-Mini για τον S&P 500 υποχώρησε κατά -0,2%, αν και το εμπόριο ήταν ελαφρύ με τις αγορές των ΗΠΑ σε αργία. Οι Spreadbetters προέβλεπαν μικρά κέρδη στο άνοιγμα για τα μεγάλα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια.
Οι κινεζικές μετοχές ανέβηκαν την Παρασκευή από την είδηση πως ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνούχιν συζήτησε την άρση ορισμένων ή όλων των δασμών που επιβλήθηκαν στις κινεζικές εισαγωγές, μια ιστορία που αργότερα απορρίφθηκε.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ δήλωσε το Σάββατο ότι έχει σημειωθεί πρόοδος προς μια εμπορική συμφωνία με την Κίνα, αλλά αρνήθηκε ότι σκέφτεται να άρει τα τιμολόγια. Ο Κινέζος Αντιπρόεδρος Liu θα επισκεφθεί τις Ηνωμένες Πολιτείες στις 30 και 31 Ιανουαρίου για τον επόμενο γύρο συνομιλιών με την Ουάσιγκτον.
Στη Βρετανία, η Τερέζα Μέι θα επιστρέψει στο κοινοβούλιο τη Δευτέρα για να αναφέρει πώς σχεδιάζει να προσπαθήσει να σπάσει το αδιέξοδο για το Brexit αφού η συμφωνία που διαμόρφωσε απορρίφθηκε από τους νομοθέτες την περασμένη εβδομάδα.
