Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Δύο διαφορετικές κατηγορίες συνταξιούχων ή υποψήφιων συνταξιούχων που έχουν αρρύθμιστες ασφαλιστικές εισφορές στα Ταμεία και για τον λόγο αυτό έως τώρα δεν λαμβάνουν σύνταξη μπορούν στο εξής να κάνουν χρήση των νέων διατάξεων του νόμου για τις 120 δόσεις και να αρχίσουν να λαμβάνουν τη σύνταξή τους με μηνιαία παρακράτηση που κυμαίνεται, ανάλογα με την περίπτωση του συνταξιούχου, από 60 σε έως και 120 δόσεις.
Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται όσοι είχαν επιλέξει την «πάγια ρύθμιση», με την οποία το ποσό του χρέους τους συμψηφιζόταν ή παρακρατούνταν από το ποσό της σύνταξής τους σε ίσες μηνιαίες δόσεις που δεν ήταν δυνατόν να υπερβαίνουν τις σαράντα. Γι’ αυτή την κατηγορία των συνταξιούχων από τις 17 Μαΐου του 2019 τα ποσά της οφειλής τους όπως έχουν διαμορφωθεί έως σήμερα συμψηφίζονται ή παρακρατούνται από τα ποσά των συντάξεών τους σε ίσες μηνιαίες δόσεις, που δεν μπορεί να είναι περισσότερες από εξήντα (60), για όλες τις περιπτώσεις συνταξιοδότησης (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου). Συνεπώς εντάσσονται σε μια διαδικασία αποπληρωμής 60 μηνών και όχι 40 μηνών όπως ίσχυε (άρθρο 40 νόμου 4611/19 περί Παρακράτησης οφειλών από σύνταξη).
Στη δεύτερη κατηγορία υποψήφιων συνταξιούχων εντάσσονται οι περίπου 80.000 πολίτες οι οποίοι επειδή δεν είχαν ρυθμίσει τα χρέη τους δεν μπορούσαν να πάρουν σύνταξη ακόμη κι αν είχαν συμπληρώσει και τα απαραίτητα όρια ηλικίας και τον αριθμό ενσήμων.
Όσοι ανήκουν σε αυτήν τη δεύτερη κατηγορία υποψήφιων συνταξιούχων από την πρώτη Οκτωβρίου του 2019 θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν τις αιτήσεις συνταξιοδότησης, με τη βασική προϋπόθεση ότι θα ενταχθούν στην πρόσφατη ρύθμιση οφειλών του νόμου 4611/ 2019. Και για τις δύο κατηγορίες των συνταξιούχων η μηνιαία κατώτατη δόση παρακράτησης είναι τα 50 ευρώ, εκτός από τον πρώην ΟΓΑ, για τον οποίο η μηνιαία παρακράτηση είναι 30 ευρώ.
Αξίζει να επισημανθεί -για να αποφευχθούν παρερμηνείες του νόμου- ότι σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση η αποπληρωμή των οφειλών ενός συνταξιούχου που χρωστά, για παράδειγμα, στον πρώην ΟΑΕΕ ή στο ΕΤΑΑ (ταμείο νομικών, μηχανικών), μπορεί να γίνει είτε με συμψηφισμό της οφειλής του είτε με παρακράτηση από τα ποσά των συντάξεων που θα λαμβάνει σε ίσες μηνιαίες δόσεις οι οποίες δεν μπορεί να είναι περισσότερες από 120. Σύμφωνα με τη σχετική διευκρινιστική εγκύκλιο του ΕΦΚΑ, η πρώτη δόση αποπληρωμής των χρεών παρακρατείται από τον πρώτο μήνα απονομής της σύνταξης όπως προβλέπεται στο άρθρο 40 του συγκεκριμένου νόμου 4611/2019.
Επισημαίνεται ότι η ρύθμιση των 120 δόσεων για οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία είχε ως όριο χρέους 20.000 ευρώ για τον τ. ΟΑΕΕ, 15.000 ευρώ για το τ. ΕΤΑΑ και 4.000 ευρώ για τον πρώην ΟΓΑ. Ειδικά για τον ΟΓΑ το όριο του χρέους ανήλθε από 4.000 ευρώ στις 6.000 ευρώ με τον πρόσφατο νόμο.
Τι ισχύει για τον ΟΓΑ
Ειδικότερα για τον ΟΓΑ, οι οφειλέτες δικαιούνται απονομή σύνταξης λόγω γήρατος εφόσον υπαχθούν σε ρύθμιση των οφειλόμενων εισφορών, έχουν ήδη συμπληρώσει ή πρόκειται να συμπληρώσουν το 67ο έτος της ηλικίας τους μέχρι την 31η. 12.2019 και η οφειλή τους δεν ξεπερνά το ποσό των 6.000 ευρώ. Η αλλαγή ποσού των οφειλών στον ΟΓΑ από τις 4.000 ευρώ στις 6.000 ευρώ αφορά και τις άλλες κατηγορίες σύνταξης (αναπηρίας, θανάτου).
Τα ανωτέρω, όπως και με τις προϊσχύουσες διατάξεις, δεν έχουν εφαρμογή για παρακράτηση οφειλών από διαδοχική ασφάλιση. Οι παραπάνω οφειλές καταβάλλονται σε μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να ξεπερνούν, προκειμένου για τον ΟΓΑ, τα 30 ευρώ.
Οι ασφαλισμένοι που υπάγονται στη ρύθμιση
Στη ρύθμιση των 120 δόσεων μπορούν να ενταχθούν οι παρακάτω κατηγορίες ασφαλισμένων, υποψήφιων συνταξιούχων και συνταξιούχων με οφειλές προς τα Ταμεία:
α) Ασφαλισμένοι οι οποίοι θα υπαχθούν στη ρύθμιση από 17/5/2019 (ημέρα δημοσίευσης του νόμου) έως 30/9/2019 και θα υποβάλουν συνταξιοδοτικό αίτημα ακόμη και μετά την 30ή. 09.2019.
β) Ασφαλισμένοι που η αίτηση συνταξιοδότησης έχει απορριφθεί εφόσον υπαχθούν στη ρύθμιση από 17/5/2019 έως 30/9/2019 και στη συνέχεια υποβάλουν συνταξιοδοτικό αίτημα ακόμη και μετά την 30ή.09.2019.
γ) Ασφαλισμένοι για τους οποίους έως και 16.05.2019 έχει παρέλθει η προβλεπόμενη δίμηνη προθεσμία για την εφάπαξ καταβολή του κατά περίπτωση προβλεπόμενου ποσού οφειλής και δεν έχει απορριφθεί το αίτημά τους, εφόσον ανακαλέσουν την αίτησή τους, υπαχθούν στη ρύθμιση από 17/5/2019 έως 30/9/2019 και υποβάλουν συνταξιοδοτικό αίτημα ακόμη και μετά την 30ή.09.2019.
δ) Υποψήφιοι συνταξιούχοι που έχουν υποβάλει αίτημα συνταξιοδότησης προγενέστερα της 17/5/2019, εφόσον δεν έχει κοινοποιηθεί οφειλή ή αν έχει κοινοποιηθεί δεν έχει παρέλθει η νόμιμη προθεσμία για την εφάπαξ καταβολή και υπαχθούν στη ρύθμιση έως 30/9/ 2019. Ευνόητο είναι ότι εφόσον από τις διατάξεις του παρόντος δεν ορίζεται διαφορετικά, η έναρξη καταβολής της σύνταξής τους προσδιορίζεται από την 1η του επόμενου μήνα της αίτησης συνταξιοδότησης.
ε) Συνταξιούχοι με προσωρινή απόφαση συνταξιοδότησης, εφόσον υπαχθούν στη ρύθμιση έως 30.09.2019, χωρίς μεταβολή της ημερομηνίας έναρξης της συνταξιοδότησής τους.
στ) Υποψήφιοι συνταξιούχοι, οι οποίοι κατέβαλαν το απαιτούμενο ποσό από εισφορές που δεν μπορούσε να παρακρατηθεί από τη σύνταξη και έως 17.05.2019 δεν έχει εκδοθεί οριστική συνταξιοδοτική απόφαση.
Επισημαίνεται ότι όσοι είναι ήδη συνταξιούχοι με οριστική απόφαση συνταξιοδότησης μέχρι τις 17/5/2019 δεν μπορούν να κάνουν επανυπολογισμό των οφειλών τους.
Λήξη δικαιώματος
Στην περίπτωση διακοπής συνταξιοδότησης λόγω λήξης του δικαιώματος, π.χ. σύνταξη αναπηρίας ή σύνταξη λόγω θανάτου (τέκνων ή επιζώντων συζύγων που θα τελέσουν νέο γάμο), ο οφειλέτης εξακολουθεί να υπάγεται στη ρύθμιση και να αποπληρώνει το υπόλοιπο ποσό των δόσεων.
Εφάπαξ καταβολή
Σε περίπτωση που καταβλήθηκαν ποσά για εφάπαξ εξόφληση ασφαλιστικών οφειλών με σκοπό τη συνταξιοδότηση και τα ποσά αυτά δεν επαρκούν για τον σκοπό αυτό, η οφειλή είναι δυνατόν να υπαχθεί στη ρύθμιση του ν. 4611/ 2019, έπειτα από αίτηση του οφειλέτη, ως εξής: Η αρχική οφειλή, χωρίς να συνυπολογιστεί τυχόν καταβολή, επανυπολογίζεται και από το ποσό της οφειλής, όπως αυτό θα προκύψει σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις του ν. 4611/19 αφαιρούνται τα εφάπαξ ποσά που έχουν καταβληθεί. Το ποσό της οφειλής, όπως προκύπτει σύμφωνα με τα παραπάνω, εντάσσεται στη ρύθμιση αποπληρωμής σε έως και 120 δόσεις. Αν το ποσό της οφειλής που προκύπτει μετά τον επανυπολογισμό είναι μικρότερο απ’ αυτό που έχει καταβληθεί, το επιπλέον ποσό δεν αναζητείται.
Απόρριψη αίτησης
Σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΕΦΚΑ, στην περίπτωση απόρριψης της αίτησης συνταξιοδότησης, ο οφειλέτης υποχρεούται να αποπληρώσει, μέσα σε τρεις μήνες από την επίδοση της απορριπτικής απόφασης, το σύνολο των δόσεων που αντιστοιχούν στο διάστημα από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως την επίδοση της απορριπτικής απόφασης. Την ίδια δυνατότητα συνέχισης της ρύθμισης θα έχουν και οι υποψήφιοι συνταξιούχοι των οποίων η οφειλή κατέστη ληξιπρόθεσμη μετά την πάροδο της προβλεπόμενης δίμηνης προθεσμίας, καθώς από τις καταστατικές διατάξεις πρώην φορέων δεν προβλεπόταν η απόρριψη του αιτήματος (π.χ., ΟΑΕΕ). Στις περιπτώσεις αυτές ο οφειλέτης υποχρεούται να αποπληρώσει εντός τριών (3) μηνών από τη λήξη της δίμηνης προθεσμίας το σύνολο των δόσεων που αντιστοιχούν στο διάστημα από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως τη λήξη της προθεσμίας.
