Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
H μείωση της δημόσιας δαπάνης προκειμένου να προκύψουν τα υπερ-πλεονάσματα αλλά και το «πάγωμα» της κατανάλωσης των νοικοκυριών στα ίδια επίπεδα με το 2016 παρά τις έκτακτες εισοδηματικές ενισχύσεις του Δεκεμβρίου που ξεπέρασαν το 1 δισ. ευρώ είχαν ως αποτέλεσμα να «χαθεί» ο στόχος της ανάπτυξης για το 2017.
Με τον επίσημο στόχο όπως έχει καταγραφεί τόσο στην εισηγητική έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού όσο και στις φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο +1,6%, η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοίνωσε χθες ότι το ποσοστό ανάπτυξης για την περσινή χρονιά διαμορφώνεται στο +1,4%. Πρόκειται για την πρώτη εκτίμηση της πορείας του ΑΕΠ για την περσινή χρονιά, ενώ θα ακολουθήσει και η δεύτερη τον Οκτώβριο.
Στο οικονομικό επιτελείο ελπίζουν ότι με την ενσωμάτωση όλων των διαθέσιμων στοιχείων (σ.σ.: και ειδικά των στοιχείων για την κατανάλωση και την πορεία του λιανικού εμπορίου τον Δεκέμβριο που ήταν πολύ θετικά) ο πήχης της ανάπτυξης θα ανέβει υψηλότερα για το 2017. Επίσης, όπως υποστηρίζουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, η απόκλιση από τον στόχο θεωρείται στα όρια του στατιστικού λάθους και ως εκ τούτου δεν αναμένεται να επιφέρει κάποια επίπτωση στο ΑΕΠ της φετινής χρονιάς, το οποίο έχει προϋπολογιστεί να αυξηθεί με ρυθμό άνω του 2,5%.
Ωστόσο, δεδομένου ότι τον Μάιο θα πραγματοποιηθούν οι τελικές διαπραγματεύσεις με τους δανειστές για το δημοσιονομικό (σ.σ.: από τις οποίες θα εξαρτηθεί ουσιαστικά ο χρόνος υλοποίησης των μέτρων και των αντίμετρων), το στοιχείο που θα υπάρχει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα είναι το +1,4%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό θα ήταν ακόμη μικρότερο αν δεν καταγραφόταν εντυπωσιακή αύξηση των επενδύσεων -άνω του 28%- κατά το 4ο τρίμηνο του 2017, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να κλείσει και ολόκληρη η χρονιά στο +15% όσον αφορά τις επενδύσεις.
Με δεδομένο το «πάγωμα» της καταναλωτικής δαπάνης αλλά και την αύξηση των επενδύσεων, άρχισε να αποτυπώνεται σημαντική αλλαγή στη «συνταγή» του ΑΕΠ: Το ποσοστό της κατανάλωσης των νοικοκυριών στο συνολικό ΑΕΠ μειώθηκε στο 68% (από 68,8% το 2016), ενώ το ποσοστό του ακαθάριστου σχηματισμού κεφαλαίου αυξήθηκε στο 13,3% από 11,6% το 2016.
Η ανάπτυξη του 1,4% (σε όρους όγκου και με έτος αναφοράς το 2010) προήλθε σχεδόν εξ ολοκλήρου από την ενίσχυση των επενδύσεων. Ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου αυξήθηκε κατά 15,7% το 2017 συγκριτικά με το 2016 ύστερα από ένα εξαιρετικά θετικό 4ο τρίμηνο την περσινή χρονιά.
Οι επιμέρους μεταβολές που έφεραν την ανάπτυξη στο 1,4% έχουν ως εξής:
1. Η τελική καταναλωτική δαπάνη συμπιέστηκε κατά 0,2% κυρίως λόγω της περιστολής δαπανών των φορέων της γενικής κυβέρνησης. Οι δαπάνες περιορίστηκαν κατά 1,1%. Όσο για τη δαπάνη των νοικοκυριών, παράμεινε ουσιαστικά στα ίδια επίπεδα, καθώς σε επίπεδο έτους εμφάνισε οριακή μεταβολή της τάξεως του 0,1%.
2. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 6,8%. Όσον αφορά τις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, ενισχύθηκαν κατά 7,2%
Σε τρέχουσες τιμές, το ΑΕΠ του 2017 διαμορφώθηκε στα 177,735 δισ. ευρώ έναντι 174,199 δισ. ευρώ το 2016. Η τελική καταναλωτική δαπάνη ανήλθε στα 158,804 δισ. ευρώ έναντι 156,975 δισ. ευρώ το 2016, με τα 123,296 να αποτελούν την καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών για το 2017. Ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου αυξήθηκε στα 20,844 δισ. ευρώ από 18,482 δισ. ευρώ το 2016. Οι εξαγωγές ανήλθαν στα 59,044 δισ. ευρώ έναντι 53,059 δισ. ευρώ το 2016, με τις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών να αυξάνονται στα 60,957 δισ. ευρώ έναντι 54,317 δισ. ευρώ το 2016.
Η ανάλυση του ΑΕΠ με την προσέγγιση του εισοδήματος δείχνει αύξηση των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας στα 59,741 δισ. ευρώ από 58,384 δισ. ευρώ το 2016 και αύξηση του ακαθάριστου λειτουργικού πλεονάσματος στα 91,673 δισ. ευρώ από 90,037 δισ. ευρώ το 2016. Οι φόροι επί της παραγωγής και των εισαγωγών αυξήθηκαν στα 30,667 δισ. ευρώ από 30,204 δισ. ευρώ το 2016.
Η δεύτερη εκτίμηση του ΑΕΠ για το έτος 2017 είναι προγραμματισμένη να ανακοινωθεί στις 17 Οκτωβρίου. Θα γίνει με τη χρήση ετήσιων στοιχείων από πηγές όπως η έρευνα διάρθρωσης επιχειρήσεων, εκτιμήσεις για την τελική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών με βάση το αποτέλεσμα της έρευνας οικογενειακών προϋπολογισμών, ετήσια στοιχεία ισοζυγίου πληρωμών και εξωτερικού εμπορίου, καθώς και άλλα στοιχεία γενικής κυβέρνησης.
Ώθηση από το τέταρτο τρίμηνο
Η ανάπτυξη της τάξεως του 1,9% που καταγράφηκε στο 4ο τρίμηνο του 2017 συγκριτικά με το διάστημα Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2016 οφείλεται στις ακόλουθες επιμέρους μεταβολές:
1. Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη μειώθηκε κατά 0,3% σε σχέση με το 4ο τρίμηνο του 2016.
2. Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν εντυπωσιακά κατά 28,9% σε σχέση με το 4ο τρίμηνο του 2016.
3. Αύξηση κατά 5,3% σε σχέση με το 4ο τρίμηνο του 2016 παρουσίασαν οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, με τις εξαγωγές αγαθών να αυξάνονται κατά 7,1% και τις εξαγωγές υπηρεσιών να αυξάνονται κατά 2,9%.
4. Στις εισαγωγές καταγράφηκε αύξηση 4,9% σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2016. Οι εισαγωγές αγαθώς αυξήθηκαν κατά 3,9% και οι εισαγωγές υπηρεσιών ενισχύθηκαν κατά 9,7%.
