Του Κώστα Ιωαννίδη
Τα σημάδια κούρασης που εμφάνισε η αγορά στην τελευταία σύνοδο μιας υπολογίσιμα ανοδικής βδομάδας λαμβάνουν υπόψη οι αναλυτές. Αποδίδουν την κόπωση στην απουσία μιας επιβεβαίωσης, για την ανάληψη ρίσκου πρόσφατα, από μια χειροπιαστή εξέλιξη. Η εβδομάδα που πέρασε έδωσε άνοδο +3,32% στον ΓΔ, +3,74% στον 25άρη και +1,86% στον FTSEM ανέβασε τα κέρδη για τον Φεβρουάριο στο +6,65% για τον μέσο όρο, +6,14% για τον δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης και 6,10% για τον δείκτη της μεσαίας. Με αποτέλεσμα η επίδοση έτους να είναι πλέον διψήφια για όλους και μάλιστα στο +10,37%, +11,04% και +13,22% αντίστοιχα.
Ακόμα σπουδαιότερο για τη στήλη είναι το φαινόμενο της προσέγγισης, από τους βασικούς δείκτες, των τιμών που έχουν οι ΚΜΟ 200 ημερών, ο εκθετικός πρώτα και ο απλός μετά. Γιατί αποτελούν στοιχείο αναφοράς για όλα τα είδη επενδυτών. Την Παρασκευή σημειώθηκε άλλο ένα οριακά πτωτικό κλείσιμο για τον μέσο όρο, με κέρδη πάλι για τον 25άρη όπως και την περασμένη Τρίτη. Μόνο που την Τρίτη οι τιμές στο τέλος κατηφόρισαν από το μέγιστο μέρας, ενώ την Παρασκευή ανηφόρισαν από το ελάχιστο μέρας.
Η στήλη εδώ και μήνες ανέφερε τις 670 ως οροφή που αν διαπεραστεί ανοδικά με σχετική ορμή θα οδηγούσε στη γειτονιά των 700 μονάδων. Αν σήμερα ο ενθουσιασμός που έχει προκαλέσει διεθνώς η διάθεση να του βρούνε οι ΗΠΑ και η Κίνα και να μετατεθεί το deadline για το Brexit, ίσως επιβεβαιώσει την εκτίμησή μας. Γιατί οι αναλυτές που υποστήριζαν πως η οροφή ήταν στις 680 μονάδες αναμένουν σήμερα διόρθωση από ρευστοποιήσεις που δεν θα απορροφήσουν οι συναλλασσόμενοι.
Ο Trump την Κυριακή ανέβασε στο Τουίτερ ότι θα μεταθέσει προς τα πίσω την προθεσμία που τελείωνε την 1η Μαρτίου για υψηλότερους δασμούς και προσβλέπει σε μια συνάντηση με τον πρόεδρο της Κίνας Xi Jinping όταν η συμφωνία θα έχει σφραγιστεί. Οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ και της Κίνας συζητούσαν την Κυριακή το ακανθώδες ζήτημα του τρόπου επιβολής μιας πιθανής εμπορικής συμφωνίας, αφού προχώρησαν σε διαρθρωτικά ζητήματα και ο Πρόεδρος σημείωσε ότι υπήρξε πρόοδος όσον αφορά την πνευματική ιδιοκτησία, τις μεταφορές τεχνολογίας, τη γεωργία, τις υπηρεσίες και τα νομίσματα.
“Η υψηλής συχνότητας δέσμευση μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον σε ανώτερο επίπεδο υποδηλώνει ότι και οι δύο πλευρές αναζητούν κάποιας μορφής διευθέτηση. Νομίζω ότι η αγορά έχει κινηθεί προς αυτήν την άποψη τις τελευταίες εβδομάδες, όπως δείχνουν οι ισχυρές επιδόσεις στις μετοχές της Κίνας Α και των μετοχών της Ασίας. Ως εκ τούτου, τα τελευταία νέα μπορεί να μην προσφέρουν σημαντική ώθηση”. Δήλωσε ο Tai Hui, επικεφαλής της στρατηγικής στις αγορές Ασίας-Ειρηνικού στην J.P. Morgan Asset Management.
Στο ΧΑ την Παρασκευή στο πρώτο δεκάλεπτο των συναλλαγών, έγινε φανερή η επιφύλαξη με την οποία προσέγγισαν τις συναλλαγές οι επενδυτές. Η μεταβολή ήταν της τάξης του -0,2%, με 8 blue chip σε άνοδο κόντρα στα υπόλοιπα. Μόνο που στα ανοδικά ήταν όλα που το όνομά τους αρχίζει από Ε (ΕΕΕ, ΕΛΠΕ, ΕΤΕ, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΡΩΒ) μαζί με τον ΟΤΕ την ΦΡΛΚ και τη ΔΕΗ. Τα κέρδη των προηγούμενων ημερών αποτελούσαν τη μεγάλη πρόκληση για τους απαισιόδοξους. Οι αισιόδοξοι ωστόσο με δραστηριότητα κύρια στα τραπεζικά blue chip είχαν μπροστά τους την πρόκληση, να οδηγήσουν σε απόγνωση, όσους στοιχημάτισαν και επέμειναν στη διατήρηση πτωτικών προσδοκιών και άρα ανοικτών θέσεων πώλησης.
Μέτρησαν αρνητικά οι μεταβολές για τις τράπεζες που όμως στο διάστημα των τελευταίων 26 συνεδριάσεων ο δείκτης τους από τον πυθμένα στις 363,54 μονάδες (που σταμάτησε η πτώση του από τις 1030 περίπου τον Απρίλιο πέρυσι), χτύπησε την Παρασκευή υψηλό έτους στις 475,10. Ο ΓΔ κατέληξε στις 676,87 μονάδες με μεταβολή -0,04% και ο 25άρης στις 1786,00 με κέρδη +0,07%. Ο μέσος τζίρος διαμορφώθηκε πάνω από τα 42,5 εκατ. ευρώ και τα πακέτα είχαν μέση ημερήσια αξία 4,43 εκατ. Είναι βελτιωμένοι έναντι των προηγούμενων εβδομάδων.
Με το τέλος της εβδομάδας εκτός των κερδών του ΓΔ στο 3,32% είχαμε και την αποδοχή αισιόδοξων προσδοκιών από αρκετούς εγχώριους αναλυτές, που προηγούμενα εξέφραζαν πολλές επιφυλάξεις για την ποιότητα της ανόδου διαρκείας. Γιατί αν δεν το καταλάβατε με 26 συνόδους σήκωσε τον μέσο όρο από τις 610 μονάδες και τον κουβάλησε ως τις 679,60 με κλείσιμο στις 676,87. Δεν είναι συνεπώς απίθανο μέσα στην τρέχουσα, με τελευταία σύνοδο την πρώτη του Μαρτίου, να υπάρξει διάθεση για διόρθωση που θα βοηθήσει στην αφομοίωση των νέων υψηλών έτους. Το κλειδί για την συνέχεια έχει ο τραπεζικός κλάδος και για αυτόν η στάση των εγχώριων θεσμικών αλλάζει όπως φαίνεται παρακάτω:
Η Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ ανέφερε την Παρασκευή το πρωί: «Η οριστικοποίηση των λεπτομερειών του διαδόχου σχήματος του Ν. Κατσέλη, για την προστασία κατηγοριών Δανειοληπτών με 1η κατοικία που θα ισχύσει για ένα χρόνο, αναμένεται να αξιολογηθεί από την Επενδυτική Κοινότητα, που έχει διαμορφώσει θετική προδιάθεση για τον Τραπεζικό κλάδο τις τελευταίες ημέρες».
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec. σημείωσε προσφάτως μια εξήγηση για τις περιοδικές πιέσεις στον κλάδο: «Το γεγονός ότι ακόμα εφέτος οι εκτιμήσεις των αναλυτών παραμένουν από συγκρατημένες έως απαισιόδοξες και για πολλούς αναλυτές ο Τραπεζικός κλάδος παραμένει εκτός ενδιαφέροντος, είναι ένας πήχης που μπορεί να ξεπεραστεί σχετικά εύκολα. Κατά τα δύο προηγούμενα έτη οι υψηλές προσδοκίες κερδοφορίας δεν απαντήθηκαν και όταν στο μέσον της χρήσης η Αγορά συνειδητοποιούσε το μέγεθος της αστοχίας, η αναπροσαρμογή των νέων χαμηλότερων επιπέδων ισορροπίας ερχόταν σχεδόν τιμωρητικά για όλες τις Τράπεζες».
Πέρα από την Moody’s την 1η Μαρτίου, η έκθεση της Ε.Ε που θα αναφέρει την πρόοδο που έχει συντελεστεί στα 16 προαπαιτούμενα για την εκταμίευση των 750 εκατ. ευρώ, θα κυριαρχήσει στο οικονομικό προσκήνιο της ερχόμενης εβδομάδας. Θεωρητικά η έκθεση θα πρέπει να είναι έτοιμη στις 27 Φεβρουαρίου, μια ημέρα μετά από το Euroworking των τεχνικών κλιμακίων, ωστόσο δεν έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιες από τις απαιτούμενες δράσεις να υλοποιηθούν μεταξύ 27 Φεβρουαρίου και 11 Μαρτίου, ώστε να είναι στο τραπέζι του Eurogroup της 11ης Μαρτίου. Τα δύσκολα θέματα που βρίσκονται σε εκκρεμότητα αφορούν την εξόφληση των υποχρεώσεων του Δημοσίου (3 δισ. ευρώ) ο Τομέας της Υγείας και ο νέος Νόμος Κατσέλη. Στις 25 Φεβρουαρίου αναμένεται να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα χρήσης της Τράπεζας της Ελλάδος, μαζί με τα αποτελέσματα της BriQ Porpeties, ενώ την Πέμπτη ανακοινώνουν τα Ελληνικά Πετρέλαια, μετά το τέλος της συνεδρίασης.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης βδομάδας
ΗΠΑ ΕΥΡΩΠΗ Κόσμος
Ετοιμασίες για γενέθλια από… γερασμένους «ευκατάστατους»
Σε μια βδομάδα, θα έχουμε τη συμπλήρωση 10 χρόνων με διαρκή άνοδο στα χρηματιστήρια της ισχυρότερης οικονομίας του πλανήτη, που υπό την ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ έχει αναμοχλεύσει τους μηχανισμούς της παγκόσμιας ανάπτυξης. Οι ετοιμασίες για το πάρτι κατά την εκτίμησή μας, είναι η αλυσίδα των ανοδικών εβδομάδων που ξεκίνησε στο τέλος του 2018 και συνεχίζεται, παρά τις ενδείξεις για επιβράδυνση στην παγκόσμια οικονομία. Αυτή, αποδίδεται σε πρώτη ανάγνωση στην παρατετεμένη διαμάχη ΗΠΑ Κίνας επί των εμπορικών συναλλαγών, στα αδιέξοδα ως προς τη συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων στις ΗΠΑ την Αγγλία όπως και σε διάφορες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής που προκαλούν ζημιά στην οικονομική διαδικασία. Η πτώση του φρονήματος των επιχειρηματιών αποτυπώνεται στις ψαλιδισμένες προσδοκίες τους, που οδηγούν σε μείωση των επενδυτικών δαπανών, με αποτέλεσμα την διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων χαμηλά.
Happy birthday bull market
Οι επενδυτές ωστόσο μετά τον τελευταίο ψευδή συναγερμό, που σήμαναν όσοι αναλυτές προφήτευαν πέρυσι το φθινόπωρο την καταστροφή, λόγω απότομης ύφεσης, δεν ταράσσονται και κινούνται συγκρατημένα αλλά χωρίς «αποθέματα» φόβου. Δικαίως θα λέγαμε, καθώς οι τελευταίες εκροές από μετοχικά αμοιβαία με διαχειριστή κατέληξαν στα χαμηλότερου κόστους ETFs, με αποτέλεσμα οι αγορές να σκαρφαλώνουν παρά το κούρεμα των προσδοκιών για τα κέρδη του πρώτου τρίμηνου του 2019. Παράλληλα θυμίζουμε, η χρονιά ξεκίνησε με τον μπαμπούλα της διακοπής μερικά της λειτουργίας του ομόσπονδου κράτους των ΗΠΑ από το αδιέξοδο μεταξύ των Δημοκρατικών και της διοίκησης Τραμπ, που όπως ήταν φυσικό τελικά ξεπεράστηκε. Όσο για την στάση της Fed, που επίσης συνέβαλλε στη βουτιά που κατέληξε στο χαμηλό του 2018 την παραμονή των Χριστουγέννων, άλλαξε επίσης. Καθώς το μήνυμα των Dow Vigilantes (ισχυροί επικριτές κυβερνητικών ή νομισματικών πολιτικών μέσω των χρηματιστηρίων) ήταν δυνατό και σαφές, αφού έφερε το δείκτη των δεικτών S&P 500 σχεδόν στο -20%.
Από τότε αποφασίστηκε η χρήση του όρου “patient”. Τονίζοντας το υπομονετικά στην προσέγγισή της για τη νομισματική εξομάλυνση, δηλαδή μια παύση στην αύξηση των επιτοκίων της και μικρότερα βήματα στη μείωση του ισολογισμού της, που φούσκωσε στα χρόνια της νομισματικής χαλάρωσης. Αν τελικά σταματήσουν οι δικαιολογημένες εντάσεις για το εμπόριο και όχι μόνο μεταξύ των ΗΠΑ και των εμπορικών τους εταίρων, οι «ταύροι» είναι έτοιμοι για το Happy birthday στο δεύτερο μακρύτερο bull market στην ιστορία της Wall Street που ξεκίνησε ενδοσυνεδριακά στις 6 Μαρτίου και σε επίπεδο κλεισιμάτων στις 9 Μαρτίου του 2009. Οι μετοχές τη βδομάδα που πέρασε συνέχισαν την άνοδό τους και ο S&P 500 είναι τώρα ξανά ψηλότερα από τον ΚΜΟ200 ημερών και στο +18,6% από τον πυθμένα στις 24/12, στο +11,40% από την αρχή του έτους και +4% από την αρχή του 2018. Τι λείπει; Μια άνοδος περίπου +5% για να εμφανιστούν νέα υψηλά βίου.
Η εβδομάδα σε αριθμούς
Στη τέταρτη χρηματιστηριακά εβδομάδα του Φεβρουαρίου, ο S&P 500 κλείνοντας στις 2792,67 μονάδες, είχε μεταβολή +0,62% ενώ στο 2019 αποδίδει +11,40%. Ο Dow, με άνοδο +0,57%, έκλεισε στις 26.031,81 μονάδες, στο 2019 κερδίζει +11,59%. Ο S&P400 με κέρδη +1,03% διαμόρφωσε επίδοση φέτος +16,28%, ενώ ο Russell 2000 της μικρής κεφαλαιοποίησης, με μεταβολή +1,33%, εμφάνισε ετήσια απόδοση +17,91%. Ο δε Nasdaq, με άνοδο +0,74%, εμφάνισε στο 2019 κέρδη +13,45%.
Ο FTSE100 του Λονδίνου υποχώρησε -0,80% στη βδομάδα, με κέρδη +6,70% στο 2019. Ο DAX ενισχύθηκε +1,40%, με ετήσια επίδοση +8,51%, ο CAC είχε μεταβολή +1,22%, με απόδοση στο 2019 +10,26%. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας κέρδισε +0,89% και στο έτος αποδίδει +7,78%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή +0,25%, στο 2019 αποδίδει +10,58%.
Ο Bovespa της Βραζιλίας ανέβηκε +0,37%, με +11,38% επίδοση φέτος, ενώ ο Bolsa του Μεξικού με μεταβολή +1,74%, διαμόρφωσε ετήσια απόδοση +5,04%. Ο χρυσός ανέβηκε κατά +0,69%, στα 1330,70 δολάρια η ουγκιά, με επίδοση το 2019 +3,86%. Με άνοδο +2,29%, έκλεισε το πετρέλαιο Crude. Στο 2019 γράφει κέρδη +25,68%.
Ο Nikkei, με εβδομαδιαία μεταβολή +2,51%, στο 2019 εμφάνισε άνοδο +7,05%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή +1,57% και επίδοση για φέτος +9,28%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία ανέβηκε +0,17%, και στο 2019 υποχωρεί -0,55%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, ο Hang Seng εκτινάχθηκε +3,28% και στο 2019 εμφάνισε επίδοση +11,49%. Μεταβολή +4,54% εμφάνισε ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με επίδοση στο έτος +12,44%.
Οι δημογραφικοί κίνδυνοι απλώνονται
Η μείωση του πληθυσμού έχει γίνει πραγματική πηγή ανησυχίας σε όλο τον κόσμο. Τα ποσοστά γονιμότητας μειώνονται κάτω από το επίπεδο που μπορεί να υποστηρίξει την διαρκή αύξηση του πληθυσμού. Ο παγκόσμιος μέσος όρος συνολικού ποσοστού γονιμότητας 4,7 παιδιών ανά γυναίκα σε αναπαραγωγική ηλικία το 1950 μειώθηκε σε 2,4 το 2017. Είναι ήδη κάτω από 2,0 στην Ιαπωνία (1,4), στην Κίνα (1,6), στην Ευρώπη (1,6) και στις ΗΠΑ (1,9), σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέταξε ο ΟΗΕ.
Η μείωση της γονιμότητας αποτελεί οικονομικό πρόβλημα, επειδή συνεπάγεται λιγότερους νέους ανθρώπους σε ηλικία εργασίας για να υποστηρίξουν ηλικιωμένους συνταξιούχους, που ζουν όλο και περισσότερο. Σε μια μεμονωμένη χώρα, η μετανάστευση θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βαλβίδα ανακούφισης, αλλά σε παγκόσμια βάση, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα μειώνεται κατά τις προσεχείς δεκαετίες. Άρα η παραγωγικότητα μπορεί να έχει μεγαλύτερη σημασία σε έναν κόσμο όπου ο συνολικός πληθυσμός δεν «αντικαθιστά» τον εαυτό του.
Δεν είναι βέβαιο αλλά δεν είναι απίθανο, σε περίπου τρεις δεκαετίες ο παγκόσμιος πληθυσμός θα αρχίσει να μειώνεται. Και αν ξεκινήσει αυτή η πτώση, δεν θα τελειώσει ποτέ. Υποστηρίζουν οι Darrell Bricker and John Ibbitson στο βιβλίο τους «Άδειος πλανήτης: Το σοκ από την ελάττωση του πληθυσμού». Θεωρούν ότι η μεθοδολογία του ΟΗΕ (Βάσει του πονήματος World Population Prospects [Οι προοπτικές του παγκόσμιου πληθυσμού]): Ανασκόπηση 2017), επειδή είναι βασισμένη σε τρεις μόνο μεταβλητές – γονιμότητα, μετανάστευση και ποσοστά θνησιμότητας – δεν καταγράφει την επέκταση της εκπαίδευσης για τις γυναίκες ή την ταχύτητα της αστικοποίησης στην Αφρική στις παραδοχές για τη γονιμότητα. «Ο ΟΗΕ έχει μια “κακή” άποψη για την Αφρική», τόνισε σε συνέντευξη ο Ibbitson. «Αλλά η εκπαίδευση βελτιώνεται στην περιοχή και η Αφρική αστικοποιείται με ρυθμό διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου όρου».
Από την έκθεση του ΟΗΕ για τον πληθυσμό ωστόσο φαίνεται ότι ο παγκόσμιος οργανισμός δεν αποκλείει το ενδεχόμενο της συρρίκνωσης του πληθυσμού στη γη μέχρι το 2100. Γιατί στην περίπτωση που τελικά ισχύσουν επίπεδα γονιμότητας μόλις μισό παιδί κάτω από την υπόθεση του ΟΗΕ στο πιο πιθανό σενάριο, με παγκόσμιο πληθυσμό 8,8 δισεκατομμυρίων στα μέσα του αιώνα, θα έχει μειωθεί σε 7,3 δισεκατομμύρια το 2100. Δηλαδή σύμφωνα με αυτό, θα είναι λιγότεροι άνθρωποι από τα 7,5 δισεκατομμύρια στη Γη αυτή τη στιγμή.
Ζητούνται μωρά
Στην παγκόσμια επενδυτική βιομηχανία η γήρανση του πληθυσμού σημαίνει επιβράδυνση στους ρυθμούς κατανάλωσης, αλλά και επενδύσεις από ανθρώπους που επιλέγουν με βάση το χαμηλό κόστος συμμετοχής και το χαμηλό ρίσκο. Στα επενδυτικά κριτήρια τα δημογραφικά δεδομένα αρχίζουν και παίζουν μεγάλο ρόλο και αποτελούν πλέον μέρος της εξήγησης για την παραμονή των περισσότερων οικονομιών σε συνθήκες μέτριων πληθωριστικών πιέσεων.
Ήδη ζητούνται… Ουγγρικά μωρά. Η πτώση του πληθυσμού συμβαίνει ήδη στην Ουγγαρία, η οποία έχασε καθαρό 37.000 ανθρώπους το 2017. Το πρόβλημα της γονιμότητας στην Ουγγαρία έχει γίνει τόσο ανησυχητικό που ο πρωθυπουργός της χώρας, Βίκτορ Ορμπάν, ανακοίνωσε πρόσφατα το Σχέδιο Δράσης Οικογενειακής Προστασίας για την προώθηση του γάμου και των οικογενειών. “Χρειαζόμαστε παιδιά από την Ουγγαρία”, δήλωσε ο πρωθυπουργός. Ο Orban, είναι ένας μακροχρόνιος υποστηρικτής της εγχώριας αύξησης του πληθυσμού σε αντίθεση με την ανάπτυξη μέσω της μετανάστευσης. Φυσικά, οι χώρες με λιγότερο αυστηρές πολιτικές μετανάστευσης, όπως και οι ΗΠΑ, μπορεί να εμφανίσουν αύξηση του πληθυσμού παρά το μειωμένο ποσοστό γονιμότητας.
Ζήτηση για νεογέννητα στην Κίνα. Η συγκέντρωση στοιχείων δείχνει ότι η Κίνα προορίζεται να γίνει το μεγαλύτερο νοσηλευτικό ίδρυμα στον κόσμο. Ο Κινέζος λαός δεν ανταποκρίθηκε στην άρση της πολιτικής για το ένα μόνο παιδί στα τέλη του 2015, ώστε να επιτρέπονται περισσότερα παιδιά. Τα δημογραφικά στοιχεία επιδεινώνονται ταχύτερα από ό, τι αναμενόταν στην Κίνα, παρατήρησαν οι αναλυτές σε άρθρο της WSJ στις 9 Φεβρουαρίου. Στοιχεία από το Εθνικό Γραφείο Στατιστικής της Κίνας αποκαλύπτουν ότι τα 15,23 εκατομμύρια μωρά που γεννήθηκαν το 2018 αντιπροσωπεύουν 2 εκατομμύρια λιγότερα από ό, τι το 2017. Ο αριθμός είναι επίσης 30% χαμηλότερος από τη μέση επίσημη πρόβλεψη των 21 εκατομμυρίων και το χαμηλότερο επίπεδο γεννήσεων μετά από το 1961, το έτος της Μεγάλης Πείνας στην Κίνα.
Το προσδόκιμο υγιούς ζωής της Κίνας ξεπέρασε αυτό των ΗΠΑ για πρώτη φορά, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας του 2016, ανέφερε το Reuters. Το συνολικό προσδόκιμο ζωής της Κίνας προσεγγίζει το αντίστοιχο των ανεπτυγμένων χωρών, αφού αυξήθηκε από 48,57 το 1964 σε 76,25 το 2016, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Αλλά η γήρανση του πληθυσμού επιβαρύνει την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας. Οι προσπάθειες της κεντρικής τράπεζας της Κίνας για την τόνωση των καταναλωτικών δαπανών μέσω της πιστωτικής επέκτασης δεν λειτουργούν. Τα τραπεζικά δάνεια της Κίνας αυξάνονται, αλλά δεν χρησιμοποιούνται παραγωγικά, γεγονός που επιβαρύνει την παραγωγή και τον πληθωρισμό. Η ώρα να υπολογιστεί σοβαρά το δημογραφικό πρόβλημα του πλανήτη πλησίασε.
ΧΑ
Εβδομάδα σημαντικής ανόδου με ήπιες κινήσεις
Στην τελευταία χρηματιστηριακά εβδομάδα του Φεβρουαρίου, είχαμε φέτος την επανάληψη μια συνήθειας της αγοράς στα χρόνια των μνημονίων, να δίδει νέα υψηλά για τον μέσο όρο στο έτος. Το Μάρτιο με τα Eurogroup μετά τις παρατηρήσεις του Euroworking γκρουπ, υπήρχε συνήθως μια περίοδος διόρθωσης και οι επενδυτές αποφάσιζαν για την κατεύθυνση των τιμών τον Απρίλιο.
Η εβδομάδα που έδωσε άνοδο +3,32% στον ΓΔ, +3,74% στον 25άρη και +1,86% στον FTSEM ανέβασε τα κέρδη για τον Φεβρουάριο στο +6,65% για τον μέσο όρο, +6,14% για τον δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης και 6,10% για τον δείκτη της μεσαίας. Με αποτέλεσμα η επίδοση έτους να είναι πλέον διψήφια για όλους και μάλιστα στο +10,37%, +11,04% και +13,22% αντίστοιχα. Ακόμα σπουδαιότερο για τη στήλη είναι το φαινόμενο της προσέγγισης από τους δείκτες των τιμών που έχουν οι ΚΜΟ 200 ημερών, ο εκθετικός πρώτα και ο απλός μετά. Γιατί αποτελούν στοιχείο αναφοράς για όλα τα είδη επενδυτών.
Η εβδομάδα ξεκίνησε με σύνοδο που τη σφράγισε το μεγάλο εύρος διακύμανσης έναντι των συνεδριάσεων της προηγούμενης βδομάδας και η σαφής ανοδική δυναμική. Οδήγησαν οι Τράπεζες (+6,20%) και με τζίρο λίγο πάνω από τα 44 εκατ. ευρώ, με πακέτα αξίας 2,185 εκατ., ο ΓΔ οδηγήθηκε ψηλότερα +1,89% και έφθασε στις 667,46 από 655,10 μονάδες. Ο 25άρης έκλεισε στις 1754,45 από 1721,65 με μεταβολή +1,72%. Η στατιστική εικόνα των blue chip βελτιώθηκε πολύ, όπως προκύπτει από το πλήθος των ανοδικών (22) έναντι των καθοδικών (2) με ένα στα αμετάβλητα. Την Τρίτη οι επενδυτές απογοητεύτηκαν, καθώς το ελάχιστο σημειώθηκε στο τέλος της συνόδου με πέρασμα σε αρνητικό πεδίο. Με αποτέλεσμα ο ΓΔ να οδηγηθεί χαμηλότερα -0,07%, αφού έφθασε στις 666,96 μονάδες, αλλά ο 25άρης έκλεισε στις 1759,39 με μεταβολή +0,47%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 36,003 εκατ. ευρώ και τα πακέτα είχαν αξία 1,198 εκατ. και θα λέγαμε πως τη μεταβολή καθόρισαν τα κέρδη των ΠΕΙΡ +3,58%, ΕΕΕ +3,25%, ΕΤΕ +1,38%, ΕΥΔΑΠ +1,29%.
Την Τετάρτη και την Πέμπτη, ακολούθησαν δυο συνεδριάσεις με ίδια περίπου χαρακτηριστικά και έτσι την Πέμπτη, με τζίρο στα 59,721 από 33,129 την προηγούμενη ο ΓΔ οδηγήθηκε ψηλότερα +0,84% και έφθασε στις 677,17, από 671,50 μονάδες που έφθασε την Τετάρτη με άνοδο +0,68%. Ομοίως ο 25άρης έκλεισε στις 1784,84 από 1768,59 με μεταβολή +0,92% έχοντας κερδίσει την προηγούμενη +0,52%. Τη διαφορά έκαναν οι τραπεζικές μετοχές που την Πέμπτη ανέβηκαν κατά +3,11% από +0,67% την Τετάρτη.
Την Παρασκευή σημειώθηκε άλλο ένα οριακά πτωτικό κλείσιμο για τον μέσο όρο, με κέρδη πάλι για τον 25άρη όπως και την Τρίτη. Μόνο που την Τρίτη οι τιμές στο τέλος κατηφόρισαν από το μέγιστο μέρας, ενώ την Παρασκευή ανηφόρισαν από το ελάχιστο μέρας. Μέτρησαν αρνητικά οι μεταβολές για τις τράπεζες που όμως στο διάστημα των τελευταίων 26 συνεδριάσεων ο δείκτης τους από τον πυθμένα στις 363,54 μονάδες (που σταμάτησε η πτώση του από τις 1030 περίπου τον Απρίλιο πέρυσι), χτύπησε την Παρασκευή υψηλό έτους στις 475,10. Ο ΓΔ κατέληξε στις 676,87 μονάδες με μεταβολή -0,04% και ο 25άρης στις 1786,00 με κέρδη +0,07%. Ο μέσος τζίρος διαμορφώθηκε πάνω από τα 42,5 εκατ. ευρώ και τα πακέτα είχαν μέση ημερήσια αξία 4,43 εκατ. Είναι βελτιωμένοι έναντι των προηγούμενων εβδομάδων.
Η στατιστική εικόνα των blue chip, όπου 17 εμφάνισαν ανώτερο εβδομάδας που έγινε και ανώτερο τελευταίων 30 ημερών, με 12 από αυτά να το κάνουν και ανώτερο τελευταίων τριών μηνών, υπογραμμίζει την ύπαρξη ανοδικού momentum. Μόνο που από τις μεταβολές τους στη βδομάδα καταλαβαίνουμε πως η ορμή των τιμών έγινε πιο ήπια. Καθώς ήταν μόλις πέντε τα blue chip με κέρδη καλύτερα από των βασικών δεικτών ήτοι: ΕΤΕ +20,72% με +37,70% στον Φλεβάρη και 22,36% στο έτος, ΠΕΙΡ +18,95% με +44,82% στον Φλεβάρη αλλά -1,73% στο έτος, το μόνο πτωτικό στο 2019, ΑΛΦΑ +6,92% με +27,38% στον Φλεβάρη και +1,09% στο έτος, ΕΕΕ +5,17% με +4,49% στον Φλεβάρη και 12,50% στο έτος, και ΛΑΜΔΑ +4,68% με +6,39% στον Φλεβάρη και 13,86% στο έτος.
Στον αντίποδα για τη βδομάδα 5 ήταν και τα καθοδικά blue chip ήτοι: ΦΡΛΚ -2,34% με +4,92% στο μήνα και +11,83% στο 2019, ΑΡΑΙΓ -1,50% με +3,68% στο μήνα και +6,78% στο 2019, ΜΠΕΛΑ -1,49% με +1,96% στο μήνα και +14,47% στο 2019, ΒΙΟ -0,83% με +11,21% στο μήνα και +17,13% στο 2019, και ΟΛΠ -0,49% με +10,48% στο μήνα και +10,78% στο 2019.
Οι μετοχές με μεταβολή κοντά στων δεικτών είναι ΓΕΚΤΕΡΝΑ +3,61%, ΜΟΗ +3,08%, ΕΥΡΩΒ +2,87%, ΓΡΙΒ +2,86% και ΤΙΤΚ +2,82%. Οι μεταβολές των περισσότερων blue chip στη βδομάδα είναι μεταξύ του +2,7% και του +1,40% με εξαίρεση το +0,64% των ΕΛΠΕ έχουμε λοιπόν εννέα με ήπια άνοδο και αυτό νομίζουμε ότι είναι το κεντρικό χαρακτηριστικό και η πιο ενδιαφέρουσα ομάδα στην τρέχουσα εβδομάδα. Είναι οι ΜΥΤΙΛ +2,64%, ΣΑΡ +2,28%, ΟΤΕ +2,27%, ΟΠΑΠ +2,02%, ΕΧΑΕ +1,84%, ΑΔΜΗΕ +1,82%, ΔΕΗ +1,81%, ΣΑΠ +1,40% και ΕΥΔΑΠ +1,30%.
Τεχνική ανάλυση – παράγωγα
Χωρίς διαφορά ο 25άρης με το ΣΜΕ Μαρτίου, οι traders κινούνται αισιόδοξα
Στην πρώτη εβδομάδα της κυριαρχίας των σειρών Μαρτίου, σημειώθηκε άνοδος του δείκτη των παραγώγων κατά +3,74%. Είχαμε παράλληλα μείωση -55,5% των όγκων στα ΣΜΕ του. Η σχετικά μικρή πτώση, κατά -4,94%, των ανοικτών θέσεων, σχετίζεται με την αβεβαιότητα, λόγω των ενδείξεων εξάντλησης της αγοραστικής διάθεσης, την Παρασκευή ειδικά. Ο 25άρης κατέληξε στις 1786,00 μονάδες και οι traders ενεργοποιήθηκαν στα options του.
Οι όγκοι στα ΣΜΕ του δείκτη, ανήλθαν σε 6171 συμβόλαια, καταλήγοντας με 4810 ανοικτές θέσεις. Ο μέσος όγκος της νέας κυρίαρχης σειράς Μαρτίου διαμορφώθηκε στα 1186 ΣΜΕ τη μέρα. Για τη σειρά Απριλίου ανήλθε στα 48 συμβόλαια. Οι ανοικτές θέσεις της νέας κυρίαρχης σειράς κατέληξαν σε 4630 από 4388 την προηγούμενη βδομάδα και της επόμενης ήταν 180 ΣΜΕ. Οι τελευταίες πράξεις του ΣΜΕ της σειράς Μαρτίου που πλέον κυριαρχεί έγιναν στις 1786,00 με προήγηση 0,00 μονάδων του ΣΜΕ, έναντι του 25άρη.
Στο ΧΑ είχαμε την υπογράμμιση της ύπαρξης ανοδικού momentum από την στατιστική εικόνα των blue chip. Καθώς 17 εμφάνισαν ανώτερο εβδομάδας που έγινε και ανώτερο τελευταίων 30 ημερών, με 12 από αυτά να το κάνουν και ανώτερο τελευταίων τριών μηνών, υπογραμμίζει την ύπαρξη ανοδικού momentum. Μόνο που από τις μεταβολές τους στη βδομάδα καταλαβαίνουμε πως η ορμή των τιμών έγινε πιο ήπια.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Κώστας Φέγγος της Versal ΑΕΠΕΥ
Η τελευταία βδομάδα ήταν καλή για το Ελληνικό Χρηματιστήριο με άνοδο των δεικτών, αλλά κυρίως με σημαντική άνοδο των Τραπεζικών μετοχών που σε κάποιες περιπτώσεις ξεπέρασε το 20%. Δυστυχώς αυτό δεν συνοδεύτηκε από την αντίστοιχη αύξηση του τζίρου, που θα έδινε την αίσθηση στους Επενδυτές ότι οι πιέσεις του περασμένου διαστήματος απορροφήθηκαν. Με αυτό τον τρόπο διατηρείται η αβεβαιότητα κυρίως όσον αφορά τις τράπεζες.
Την επόμενη βδομάδα, θεωρητικά, θα ανακοινωθεί το διάδοχο σχήμα του Νόμου Κατσέλη και με βάση αυτό θα μπορέσουμε να κρίνουμε καλύτερα που βαδίζουμε. Με δεδομένο ότι οι περισσότερες μετοχές δείχνουν να βρίσκονται σε ανοδικό κανάλι και οι Τράπεζες επίσης δίνουν αποδόσεις, η προσδοκία είναι η άνοδος να συνεχιστεί για κάποιο διάστημα. Επίσης τα αποτελέσματα που ανακοινώνονται για τις μη Τραπεζικές εταιρείες, αναμένεται να κινούνται προς θετική κατεύθυνση.
Σημαντικά επίπεδα του Γενικού Δείκτη είναι τα παρακάτω.
Ο εκθετικός ΚΜΟ βρίσκεται στις 682 μονάδες και αν διασπαστεί ανοδικά για πάνω από μια μέρα, θα δώσει ένα σήμα ότι αλλάζει η πτωτική τάση της Αγοράς. Σημαντική στήριξη έχει δημιουργηθεί στις 650 με 640 μονάδες και μια ψηλότερη στήριξη στις 660 μονάδες.
Προς τα πάνω ο στόχος είναι προς τις 705 μονάδες. Από κει και πάνω συζητάμε για ανοδική Αγορά και τα δεδομένα αλλάζουν. Σε κάθε περίπτωση θα υπάρξουν διακυμάνσεις και διορθώσεις, οπότε οι Επενδυτές πρέπει να είναι σε εγρήγορση.
Ο Απόστολος Μάνθος της AENAON MARKETS
Επιτέλους, μετά από 136 μέρες ο Γενικός Δείκτης του Ελληνικού Χρηματιστηρίου ανέβηκε το διαγραμματικό σκαλοπάτι των 660 μονάδων ‘δραπετεύοντας’ έστω και βραχυχρόνια, από τα διαγραμματικά ‘κεσάτια’ των 610 με 650 μονάδων.
Η ανοδική αυτή διαφυγή, εάν επιβεβαιωθεί στις επόμενες συνεδριάσεις, δίνει το δικαίωμα στο Δείκτη να ατενίζει τη σημαντική ζώνη αντίστασης των 710 με 700 μονάδων. Επίπεδο, όπου εάν στη συνέχεια διαρραγεί με ισχυρό αγοραστικό τζίρο συναλλαγών, θα απελευθερώσει ανοδικές δυνάμεις, που μπορούν να οδηγήσουν το Γενικό Δείκτη στο κατώφλι του περασμένου Καλοκαιριού, στις 742 με 780 μονάδες.
Βέβαια για να αποτυπωθεί στο ημερήσιο διάγραμμα τιμών μια τέτοιου μεγέθους ανοδική κίνηση, θα πρέπει να κυλήσει αρκετό νερό στο αυλάκι των πολιτικοοικονομικών δρώμενων. Προς το παρόν αυτό που αρκεί στους αγοραστές, είναι η διατήρηση του Δείκτη μέσα στο εν εξελίξει ανοδικό κανάλι, πού έχει ως κάτω όριο διακύμανσης τις 657 μονάδες.
Στον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης, η υποψία του μεσοπρόθεσμου ανοδικού στροφέα, που είχαμε αναλύσει στην προηγούμενη εβδομαδιαία τεχνική ανάλυση, συνεχίζει να καλλιεργείται δίνοντας πνοές στους αγοραστές για το επίπεδο αντίστασης των 1855 μονάδων. Σε βραχυχρόνιο πεδίο, ο δείκτης παραμένει μέσα στο ανοδικό κανάλι του περασμένου Δεκεμβρίου, έχοντας ως κάτω πλευρά την περιοχή στήριξης των 1750 με 1735 μονάδων, όπου δε πρέπει να τμηθεί καθοδικά, καθώς θα ενεργοποιήσει πιθανές έντονες ρευστοποιήσεις αποκόμισης κερδών.
Μετά από αρκετές εβδομάδες πλαγιοκαθοδικής κίνησης, ο Τραπεζικός Δείκτης διέσπασε ανοδικά τη καθοδική γραμμή τάσης “R” παίρνοντας στην κυριολεξία τα ηνία της επενδυτικής ψυχολογίας. Το ιδεατό για τη συνέχεια είναι να “πατήσει” με επιτυχία πάνω από το επίπεδο των 470 μονάδων και να κινηθεί με διαγραμματικό “θράσος” προς το όριο των 500 μονάδων. Αρπαγή των 500 μονάδων, θα ανοίξει το δρόμο για το πεδίο μεσοπρόθεσμης αλλαγής τάσης στις 550 με 563 μονάδες.
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec
Πέντε συνεχόμενες ανοδικές εβδομάδες συμπλήρωσε ο Γενικός Δείκτης, συνεχίζοντας το ράλι από τα χαμηλά των 600 μονάδων που σημειώθηκαν στο ξεκίνημα, σχεδόν, της χρονιάς. Η κεφαλαιοποίηση της Αγοράς επανήλθε, μετά από έξι μήνες, πάνω από τα 50 δισ. ευρώ, με την συνεισφορά του Τραπεζικού κλάδου να είναι κυρίαρχη σε αυτή την πορεία. Βελτίωση σημειώθηκε και στις μέσες ημερήσιες συναλλαγές, οι οποίες επέστρεψαν σε επίπεδα άνω των 40 εκατ. ευρώ.
Οι αποδόσεις από την αρχή του έτους είναι θετικές για την συντριπτική πλειοψηφία των μετοχών, ενώ μέχρι την Πέμπτη 21/2 μόλις μία μετοχή του FTSE25 υστερούσε από την αρχή του έτους. Η ψυχολογία έχει αλλάξει και αυτό εξηγεί σε κάποιο βαθμό την διάδοση της ανόδου σε μεγαλύτερο αριθμό μετοχών, οι οποίες ξεφεύγουν από την περίμετρο της παραδοσιακής ομάδας ενδιαφέροντος, που αφορά “χαρτιά” της μεγάλης κεφαλαιοποίησης.
Η πρόοδος που παρατηρείται σε σημαντικά ζητήματα όπως ο νέος Νόμος Κατσέλη και η επίσπευση των σχεδίων μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, φαίνεται να δημιουργούν θετική προδιάθεση, ενώ η περίοδος δημοσίευσης των αποτελεσμάτων έχει δώσει περισσότερους λόγους για επιλεκτικό ενδιαφέρον και θετικές διαφοροποιήσεις σε βασικούς Δεικτοβαρείς τίτλους.
Τεχνικά ο Γενικός Δείκτης βρίσκεται σε υπεραγορασμένες ζώνες στα ημερήσια διαγράμματα τιμών, γεγονός το οποίο ενισχύει την πιθανότητα μιας άμεσης διόρθωσης η οποία ενδεχομένως να ξεκίνησε την Παρασκευή, καθώς ήδη ο Γενικός Δείκτης δοκίμασε την εκθετική ζώνη τιμών του κινητού μέσου των 200 ημερών.
Η διόρθωση θα έχει χαρακτήρα κατοχύρωσης των γρήγορων κερδών των πέντε εβδομάδων και το πέρας της, με τα ως τώρα δεδομένα, εκτιμάται ότι θα εκτονωθεί, σε πρώτο χρόνο, κοντά στις 660 μονάδες. Θεωρητικά η επόμενη αντίσταση και ενδεχομένως ένα ισχυρότερο επίπεδο αύξησης της προσφοράς είναι ο απλός κινητός μέσος όρος των 200 ημερών, ο οποίος κινείται κατερχόμενος στην περιοχή των 690 μονάδων. Η ιστορία έχει δείξει ότι σε σημαντικές μακροχρόνιες διασπάσεις τιμών είτε ανοδικές, είτε καθοδικές, η Αγορά κινείται σε δύο χρόνους, δοκιμάζοντας αρχικά το κομβικό σημείο και επιστρέφοντας επιχειρεί την διαφυγή προς νέα επίπεδα τιμών, μετατρέποντας την αντίσταση τιμών σε επίπεδο στήριξης.
Το σενάριο αυτό έχει την υποστήριξη των συναλλαγών, καθώς η προοδευτική αύξηση των όγκων έγινε με γραμμικό τρόπο χωρίς απότομες εξάρσεις, ένδειξη της συστηματικής προσπάθειας των αγοραστών να κατακτήσουν υψηλότερα επίπεδα.
Το τέλος του Φεβρουαρίου αναμένεται να βρει τους αγοραστές αντιμέτωπους με την ολική επαναφορά της τάσης σε ανοδική, στην πρώτη μεγάλη μάχη της χρονιάς που επιχειρεί να αλλάξει τα τεχνικά δεδομένα του Γενικού Δείκτη.
Η πιστοληπτική αξιολόγηση της Moody’s την Παρασκευή 1η Μαρτίου, δεσπόζει ως το σημαντικότερο γεγονός της ερχόμενης εβδομάδας, καθώς θα προετοιμάσει το κλίμα για την φημολογούμενη έκδοση της Ελληνικής δεκαετίας.
Σήμερα
Οι ασιατικές μετοχές σκαρφάλωσαν στο ανώτερο 5 μηνών σήμερα Δευτέρα 25/2, μετά την επιβεβαίωση από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Donald Trump, ότι θα καθυστερήσει μια προγραμματισμένη αύξηση των δασμών στις κινεζικές εισαγωγές, καθώς οι συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών σημείωναν «ουσιαστική πρόοδο». Το αυστραλιανό δολάριο, ένας νομισματικός πληρεξούσιος των επενδύσεων της Κίνας, σημείωσε άνοδο 0,4% από τα νέα και το δολάριο άγγιξε ένα φρέσκο χαμηλό επτάμηνου έναντι του γουάν.
Τα blue chip της Σαγκάης αυξήθηκαν αρχικά κατά 2,8% και αργότερα, στις 8:40 δική μας ώρα, +5,48%. Πολλά σημείωσαν κέρδη φέτος στο 20%, βοηθούμενα εν μέρει από τις προσπάθειες του Πεκίνου για παροχή νέων πιστώσεων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ο ευρύτερος δείκτης μετοχών της Ασίας-Ειρηνικού της MSCI εκτός της Ιαπωνίας κερδίζει στις 8:40 δική μας ώρα +0,63% στο υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο και αυξάνεται κατά 10% για το έτος μέχρι σήμερα.
Ο Nikkei της Ιαπωνίας σημείωσε άνοδο 0,6% αρχικά και αργότερα ήταν στο +0,48%, φθάνοντας στα επίπεδα που παρατηρήθηκαν τελευταία στα μέσα Δεκεμβρίου. Τα συμβόλαια E-Mini για το S & P 500 σημείωσαν άνοδο 0,3%.
Οι ελπίδες για τον τερματισμό του πολέμου για ζητήματα εμπορίου έδωσαν την Παρασκευή στον S & P 500 το υψηλότερο κλείσιμο του από τις 8 Νοεμβρίου, ενώ οι Dow και Nasdaq είχαν την ένατη στη σειρά εβδομάδα κερδών.
Τα χρηματιστήρια υποστηρίχτηκαν επίσης από μια μετατόπιση Fed, η οποία έχει αναπροσανατολίσει τις αυξήσεις των επιτοκίων για τώρα. Ο Πρόεδρος της Fed, Jerome Powell, θα καταθέσει την Τρίτη και την Τετάρτη για τη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ. Προσδοκούν οι περισσότεροι να υπογραμμίσει την «υπομονή» της Fed, δηλώνοντας ότι οποιαδήποτε αύξηση επιτοκίων φέτος ίσως απαιτήσει πρώτα μια κάποια ανάκαμψη στον πληθωρισμό.
Ενάντια σε ένα καλάθι νομισμάτων το δολάριο παρέμεινε σταθερό στο 96,455. Η στερλίνα ήταν σε ρελαντί στα 1,3065 δολάρια, καθώς οι αγορές περίμεναν κάποια σαφήνεια σχετικά με το σημείο στο οποίο εισήλθαν οι συνομιλίες του Brexit.
Η Telegraph ανέφερε ότι η Τερέζα Μέι σκέφτεται μήπως και καθυστερήσει την έξοδο της Βρετανίας για δύο μήνες. Οι τιμές του πετρελαίου ήταν κοντά στο υψηλότερο επίπεδο από τα μέσα Νοεμβρίου, παρά την παραγωγή ρεκόρ από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
