Χάρη στις δυνατότητες ενός επιταχυντή σωματιδίων (συγχρότρου), ερευνητές στην Αυστραλία κατόρθωσαν να φέρουν στο φως το κρυφό πορτρέτο μιας δεύτερης νεαρής γυναίκας, που κρύβεται κάτω από το έργο «Πορτρέτο μιας γυναίκας» του Γάλλου ιμπρεσιονιστή ζωγράφου Εντγκάρ Ντεγκά.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Ντάριλ Χάουαρντ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Scientific Reports», πιστεύουν ότι η κρυμμένη γυναίκα είναι το μοντέλο Έμα Ντομπινί, που είχε ποζάρει και σε άλλους πίνακές του. «Αυτό που είναι αληθινά συναρπαστικό, είναι ότι μπορέσαμε να προσθέσουμε ένα ακόμη έργο τέχνης του Ντεγκά, που πλέον μπορεί να δει όλος ο κόσμος», δήλωσε ο Χάουαρντ.
Ήταν ήδη γνωστό από το 1922 ότι ο εν λόγω πίνακας, ο οποίος είχε δημιουργηθεί στο τέλος της δεκαετίας του 1870, κάλυπτε έναν προηγούμενο πίνακα. Οι συμβατικές ακτίνες Χ αρχικά είχαν αποκαλύψει το περίγραμμα ενός άλλου πορτρέτου, αλλά χρειάσθηκαν οι αυξημένες δυνατότητες ενός επιταχυντή, του Αυστραλιανού Συγχρότρου (άρχισε να λειτουργεί το 2008), που γεννά πολύ πιο ισχυρές ακτίνες Χ και εικόνες με ανάλυση 31,6 μεγαπίξελ, για να έλθουν στο φως οι λεπτομέρειες του κρυμμένου πίνακα.
Το πορτρέτο είναι ανολοκλήρωτο και δείχνει ότι ο καλλιτέχνης είχε κάνει αρκετές προσπάθειες να τελειοποιήσει τα χαρακτηριστικά τού προσώπου. Είναι πιθανό να παρέμεινε στο εργαστήριό του για επτά έως δέκα χρόνια, μέχρι ο Γάλλος ζωγράφος να αποφασίσει να το καλύψει με έναν άλλο πίνακα, κάτι που τότε συνηθιζόταν.
Όπως διευκρίνισαν οι ερευνητές, ασφαλώς το αρχικό πορτρέτο θα παραμείνει κρυμμένο. «Σεβόμαστε τις επιλογές του Ντεγκά και τιμούμε την τελική σύνθεσή του. Αναμφίβολα είναι ένα έργο με το οποίο ο καλλιτέχνης ήταν ευχαριστημένος, καθώς αποτελεί τον ολοκληρωμένο και υπογεγραμμένο πίνακά του», δήλωσε η δρ Βάρκοε – Κοκς της Εθνικής Πινακοθήκης της Βικτόρια στη Μελβούρνη, που απέκτησε το «Πορτρέτο μιας γυναίκας» το 1937.
Η ακτινοβολία των συγχρότρων αποτελεί μια μη κατατρεπτική τεχνική που αξιοποιείται ολοένα συχνότερα για την μελέτη της ύλης σε διάφορα πεδία (φυσική, βιολογία, χημεία, αρχαιολογία, τέχνη κ.ά.).
