Τρία τηλεσκόπια είναι στη διάθεση του κοινού για παρατήρηση των ουράνιων σωμάτων, μέσα από τη διαδραστική οπτικοακουστική εγκατάσταση του Παναγιώτη Βελιανίτη, «Project Atlas», που παρουσιάζεται στην Πειραιώς 260, το Σάββατο 25 Ιουνίου, στις 7 το απόγευμα, και θα διαρκέσει έως τις 15 Ιουλίου, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
Η εγκατάσταση, η οποία τοποθετεί τον επισκέπτη ανάμεσα στους αστερισμούς που αλλάζουν διαρκώς, πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και συνοδεύεται από μία σειρά εισαγωγικών ομιλιών πάνω σε θέματα αστρονομίας.
Ο έναστρος ουρανός πάντα γοήτευε τον άνθρωπο. Κοιτώντας τα λαμπρότερα αστέρια, είδε σε αυτά θεότητες και μυθικά ζώα, ήρωες και θηρία. Έτσι γεννήθηκαν οι αστερισμοί, σαν ένα υπέρ – αφήγημα της ανθρώπινης φαντασίας. Στο «Project Atlas», ο συνθέτης Παναγιώτης Βελιανίτης δημιουργεί μια προσομοίωση του ουράνιου θόλου, φέρνει τους αστερισμούς σε απόσταση αναπνοής και μας καλεί να τους «αγγίξουμε».
Οι αστερισμοί, ως ανθρώπινο επινόημα, είχαν ανέκαθεν χρησιμότητα, τόσο ως προς τον προσανατολισμό και την πλοήγηση, όσο και ως προς τη μέτρηση του χρόνου, αλλά και τη δημιουργική φαντασία. Λειτουργούσαν ως μέσο αποθήκευσης πληροφοριών, σαν το σκληρό δίσκο των υπολογιστών. Ο συνθέτης χρησιμοποιεί αυτές τις σταθερές διατάξεις των άστρων, για να αντιστοιχίσει το ηχητικό σύμπαν ηχογραφήσεων από την ανθρώπινη Ιστορία, μέσα από τις προσωπικές του αναζητήσεις και το προσωπικό του μουσικό ιδίωμα.
Ο μύθος του Άτλαντα (εκ του «α» και «τλαν» = τα πάντα υπομένοντας), του Τιτάνα που τιμωρήθηκε από τον Δία να φέρει εσαεί στους ώμους του τον ουράνιο θόλο, παραλληλίζεται στο «Project Atlas» με τον Άνθρωπο, που κουβαλάει στους «ώμους» του τη μνήμη της Ιστορίας του.
Οι επισκέπτες, εφόσον βρεθούν πάνω σε ένα από τα 12 βάθρα, κάτω από φωτεινές δέσμες και μπροστά από τις 12 αντίστοιχες διαδραστικές εγκαταστάσεις (ο υπόλοιπος χώρος είναι σε σκοτάδι), έχουν τη δυνατότητα, με την κίνησή τους, η οποία εμφανίζεται ως κινούμενο περίγραμμα μέσω κάμερας σε οθόνη, να «αγγίξουν» τα φωτεινά άστρα του εκάστοτε αστερισμού και να τα ενεργοποιήσουν, παράγοντας ήχους που αντιστοιχούν σε αυτά.
Από κάθε αστερισμό, δημιουργείται μια μουσική σύνθεση ανοικτής φόρμας για τον κάθε αστερισμό, με ηχητικό υλικό βασισμένο σε ηχογραφήσεις, από τον φωναυτογράφο του Édouard – Léon Scott de Martinville, μέχρι τον αχό των πρόσφατων βομβαρδισμών στη Συρία και τις κραυγές των προσφύγων. Οι επισκέπτες, ανά 12, δημιουργούν μια αέναα μεταβαλλόμενη σύνθεση, αποτέλεσμα των επιμέρους αυτοσχεδιασμών μπροστά από κάθε εγκατάσταση.
Κάπου, μεταξύ των εγκαταστάσεων, στέκει και λαλεί ένα μοναχικό πτηνό: ο γκιώνης (Otus scops). Με τη μονότονη λαλιά του, μας θυμίζει την αδυναμία μας να αντισταθούμε στον καταιγισμό των ηχητικών θραυσμάτων της Ιστορίας, που συσσωρεύονται μπροστά μας κατ’ αντιστοιχία με τον «Angelus Novus» του Klee και την αναφορά αυτού στο «Illuminations» του W. Benjamin. Συνολικά, το ηχοτοπίο διαμορφώνεται από τη σιωπή που «σπάει» ο επαναλαμβανόμενος ήχος του γκιώνη, έως το tutti δώδεκα διαφορετικών ηχογόνων αστερισμών.
Το όλο εγχείρημα αποτελεί και ένα κοινωνικό πείραμα, κατά το οποίο οι συμμετέχοντες καλούνται να «ενορχηστρώσουν» από κοινού το υπέρ – αφήγημα του κόσμου, που βρίσκεται κάτω από τα άστρα, και να διαχειριστούν – μέσα από την αισθητική και τους αυτοσχεδιασμούς τους – στοιχεία συλλογικής μνήμης.
Σε κάθε εγκατάσταση, εμφανίζονται 20 αστερισμοί, οι οποίοι αλλάζουν αέναα κυκλικά και μεταφέρονται, επίσης κυκλικά, από την 1η έως τη 12η εγκατάσταση.
Για τέσσερις ξεχωριστές βραδιές, τρία φορητά τηλεσκόπια θα βρίσκονται τοποθετημένα έξω από τον χώρο της εγκατάστασης, όπου οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να παρατηρούν τα – ορατά κάθε βραδιά – ουράνια σώματα.
Παράλληλες δράσεις
Σάββατο 25 Ιουνίου, στις 19.30, στον χώρο της εγκατάστασης: επίσημη παρουσίαση και επεξήγηση της εγκατάστασης από τον Παναγιώτη Βελιανίτη, με κάλεσμα κοινού και δημοσιογράφων και ανακοίνωση του προγράμματος των διαλέξεων και της παρακολούθησης του ουρανού από την κα Μεταλληνού, εκ μέρους του ΙΑΑΑΔΕΤ του Αστεροσκοπείου.
Πρόγραμμα ομιλιών
Δευτέρα 4 Ιουλίου, στις 23:00: «Εξερευνώντας τον ήχο του Διαστήματος», Φιόρη – Αναστασία Μεταλληνού, Ph.D, Κέντρο Επισκεπτών Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Παρασκευή 8 Ιουλίου, στις 23:00: «Σελήνη: Πώς δημιουργήθηκε», Δημήτριος Τσιμπίδας, MSc, Κέντρο Επισκεπτών Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Τρίτη 12 Ιουλίου, στις 23:00: «Ήλιος, το δικό μας άστρο», Αναστάσιος Αναστασιάδης, διευθυντής Ερευνών ΙΑΑΔΕΤ Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
Παρασκευή 15 Ιουλίου, στις 23:00: «Αναζητώντας την αλήθεια με το φως», Βασίλης Χαρμανδάρης, διευθυντής ΙΑΑΔΕΤ Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
Οι ομιλίες θα πραγματοποιούνται μετά τη λήξη των παραστάσεων εκείνης της ημέρας στην Πειραιώς 260. Θα είναι δωρεάν για το κοινό. Μετά τις ομιλίες, θα ακολουθεί παρατήρηση του νυχτερινού ουρανού με τρία τηλεσκόπια του ΕΑΑ και τη συμμετοχή της Αστρονομικής Ένωσης Σπάρτης, στον εξωτερικό χώρο των εγκαταστάσεων του Φεστιβάλ Αθηνών.
Συντελεστές
Σύλληψη – σύνθεση – ανάπτυξη διαδραστικών εφαρμογών: Παναγιώτης Βελιανίτης, επιστημονικός σύμβουλος: Δρ. Φιόρη – Αναστασία Μεταλληνού, εικαστική επιμέλεια: Τέλης Καρανάνος – Αλεξάνδρα Σιάφκου. φωτογραφίες – δημιουργία background video εγκατάστασης: Χρήστος Τόλης, επιμέλεια – εγκατάσταση φωτισμού (εκ μέρους του Φεστιβάλ Αθηνών): Παναγιώτης Δερβέναγας, παραγωγή: Bad Crowd (Νάνσυ Κοκολάκη – Νίκος Μουστάκας).
Πληροφορίες
Πειραιώς 260 (Χώρος Α): Πειραιώς 260 – Ταύρος, τηλ.: 210 9282900.
naftemporiki.gr
