Τις προϋποθέσεις για την κατασκευή ειδικού κελύφους που θα εξασφαλίζει τη μόνιμη προστασία και ανάδειξη των «Δεσμωτών» του Φαλήρου, συζήτησαν πρόσφατα τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ). Παράλληλα, έδωσαν ομόφωνα το «πράσινο φως» στις μελέτες που απαιτούνται για την προστασία του ευρήματος από την άνοδο των υφάλμυρων υδάτων.
Στόχος, πάντως, είναι κάποια στιγμή το συγκλονιστικό και άκρως σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα των 80 «βιαιοθανάτων», που αποκαλύφθηκαν το 2016 στην «Εσπλανάδα» στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, να γίνει επισκέψιμο από το ευρύ κοινό.
Σύμφωνα με τις εισηγήσεις των αρμόδιων διευθύνσεων του ΥΠΠΟΑ, οι τρεις συστάδες ταφών θα προστατευθούν και θα αναδειχθούν μέσω της κατασκευής ενός υπόγειου, λιτού και απέριττου κελύφους μόνιμου χαρακτήρα, που θα εντάσσεται αρμονικά και διακριτικά στο ήδη διαμορφωμένο περιβάλλον του χώρου της «Εσπλανάδας». Επίσης, θα εξασφαλίζονται κατάλληλες και σταθερές συνθήκες μικροκλίματος, σύμφωνα με το πλαίσιο περιβαλλοντικών απαιτήσεων.
Το εν λόγω έργο θα έχει εξαιρετικά λιτά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά, που θα προστατεύουν με επάρκεια και σε βάθος χρόνου το ευαίσθητο και σπάνιο αυτό εύρημα, λαμβάνοντας υπόψη τον ειδικό χαρακτήρα του (υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για ομαδική ταφή σιδηροδέσμιων ατόμων που έχουν υποστεί βίαιο θάνατο). Γι’ αυτό, όπως αναφέρθηκε στη συνεδρίαση, τόσο η κίνηση πρόσβασης όσο και οι πληροφορίες που θα προσλαμβάνουν οι επισκέπτες, καθώς και τα χαρακτηριστικά του προς μελέτη κτηρίου, θα πρέπει να ερμηνεύουν το περιεχόμενο του χώρου ως κίνηση-κάθοδο στον χώρο των νεκρών και όχι ως ένα απλό «αξιοθέατο».
Θυμίζουμε ότι, το 2016 σημαδεύτηκε αρχαιολογικά από την εύρεση, εντός του ΚΠΙΣΝ και συγκεκριμένα στην περιοχή «Εσπλανάδα», ομαδικής ταφής 80 ανθρώπινων σκελετών χωρισμένων σε τρία ορύγματα και αλυσοδεμένων μεταξύ τους στους καρπούς. Το εύρημα, που συμπεριλήφθηκε στα δέκα σημαντικότερα αρχαιολογικά γεγονότα εκείνης της χρονιάς από το αμερικανικό περιοδικό Archaeology, χρονολογείται στο τρίτο τέταρτο του 7ου αι. π. Χ. Μια εποχή γεμάτη ταραχές, εξεγέρσεις και επαναστάσεις μεταξύ οπαδών των αριστοκρατών και των επίδοξων ανατροπέων (τυράννων), η οποία μπορεί να συσχετιστεί, όσον αφορά το συγκεκριμένο εύρημα, είτε με το Κυλώνειον άγος είτε με αντίστοιχα ιστορικά γεγονότα.
