Επιχειρώντας να αποτυπώσουν και να διερευνήσουν διαφορετικές πτυχές του προσφυγικού ζητήματος, η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, διοργανώνουν το αποκαλυπτικό αφιέρωμα «Πρόσφυγες: Απόδραση προς την ελευθερία;», από τις 29 Μαΐου έως την 1η Ιουνίου.
Πολύπλευρο μωσαϊκό ευαίσθητων ιστοριών
Γονιδιακά χαραγμένη στην παγκόσμια ιστορία, η λέξη «πρόσφυγας», σήμερα, παίρνει νέες διαστάσεις. Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στη Συρία, η Ευρώπη δέχεται το μεγαλύτερο προσφυγικό κύμα από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και καλείται να αντιμετωπίσει μια πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση.
Με σκοπό να προτείνει στο αθηναϊκό κοινό ταινίες, που συνθέτουν ένα πολύπλευρο μωσαϊκό ευαίσθητων ιστοριών με εικόνες προσφύγων από τη Μέση Ανατολή, την Αφρική, αλλά και την Ευρώπη, το αφιέρωμα, που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα, μεταφέρεται στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος για τέσσερις ημέρες.
Το αφιέρωμα θα ανοίξει με την ταινία «I am Dublin», παρουσία των σκηνοθετών Νταβίντ Αρόνοβιτς και Σαρμάρκε Μπινιουσούφ. Την επόμενη ημέρα, η σκηνοθέτις Μαριάννα Οικονόμου θα παρουσιάσει την ταινία της, «Ο πιο μακρύς δρόμος», που εκτυλίσσεται στις φυλακές ανηλίκων Βόλου. Το αφιέρωμα κλείνει με την ταινία «Όνειρο ζωής», παρουσία του σκηνοθέτη Μορτέζα Τζαφαρί. Οι προσκεκλημένοι σκηνοθέτες συμμετέχουν ενεργά στον παγκόσμιο διάλογο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και, με τις ταινίες τους, εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την ατομική, την κοινωνική και την πολιτική ευθύνη.
Επίσης, θα προβληθούν τρεις ταινίες των μεταπτυχιακών φοιτητών του μαθήματος Πολιτισμικές Σπουδές και Ταινία – ντοκουμέντο, που διδάσκεται στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα ΤΕΑΠΗ (Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία), από τους Γιάννα Αθανασάτου, Χρήστο Καρακέπελη και Μαρία Κομνηνού.
Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης
Το αφιέρωμα πλαισιώνεται από συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 30 Μαΐου, στις 21.30, με θέμα: «Πρόσφυγες: εικόνες, λόγια, τεκμήρια», και θα επιχειρήσει μια σφαιρική προσέγγιση του προσφυγικού ζητήματος. Στο πάνελ συμμετέχουν η αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ξένη Δημητρίου, η σκηνοθέτις Μαριάννα Οικονόμου, η πρόεδρος της ΜΕΤΑδρασης, Λώρα Παππά, και ο φωτογράφος Ενρί Τσανάι. Συντονίζει η δημοσιογράφος Μαρία Κατσουνάκη (Καθημερινή). Τη συζήτηση χαιρετίζουν εκπρόσωποι της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και της Περιφέρειας Αττικής.
Οι ταινίες
Ο Μάνι Γ. Μπεντσελάχ, μέσα από την αθωότητα των παιδιών, στο «This is exile: Diaries of child refugees» (Λίβανος, Ελβετία), παρουσιάζει τη φρίκη του πολέμου, εστιάζοντας το βλέμμα σε ανήλικους πρόσφυγες από τη Συρία που έχουν διαφύγει στον γειτονικό Λίβανο. Οι μαρτυρίες τους αποκαλύπτουν όλο το εύρος της απώλειας (ανθρώπων και πατρίδας), του θυμού και της βίαιης ενηλικίωσης που στιγμάτισαν για πάντα αυτά τα παιδιά.
Στο ντοκιμαντέρ «Dreaming of Denmark» του Μίκαελ Γκράβερσεν (Δανία), ξεδιπλώνεται η ιστορία του νεαρού Βάσι, πρόσφυγα από το Αφγανιστάν, ο οποίος προσπαθεί να βρει άσυλο στην Ευρώπη. Και μέσα από τον Βάσι, ο Γκράβερσεν αφηγείται την ιστορία εκατοντάδων παιδιών, που βρίσκονται ασυνόδευτα σε ξένο τόπο και παλεύουν καθημερινά για την επιβίωσή τους.
Ο Αντρέας Κοφόντ, στο ντοκιμαντέρ του, «At home in the world» (Δανία), προσπάθησε να αποφύγει τη μονόπλευρη εικόνα του θύματος για τους ήρωές του. Για έναν χρόνο, ακολουθεί πέντε παιδιά πρόσφυγες σε ένα σχολείο του Ερυθρού Σταυρού, στη Δανία, και καταγράφει τι σημαίνει να χτίζεις μια νέα ζωή, διατηρώντας έντονα στη μνήμη τα τραύματα του πρόσφατου παρελθόντος.
Συμπαραγωγή Δανίας και Σερβίας, το «Flotel Europa» του Βλάντιμιρ Τόμιτς είναι μια συγκλονιστική αυτοβιογραφία, η οποία αντηχεί εικόνες και συναισθήματα, που διαμόρφωσαν τον δημιουργό. Το 1992, ο Σέρβος κινηματογραφιστής βρέθηκε στο κύμα προσφύγων που γλίτωσαν από τον πόλεμο στην Γιουγκοσλαβία και διέφυγε με την οικογένειά του στη Δανία, όπου έζησε για δυο χρόνια μέσα σε ένα πλοίο αραγμένο στο λιμάνι της Κοπεγχάγης.
Το ιταλικό νησί Λαμπεντούζα, μία από τις βασικές πύλες εισόδου μεταναστών από την Αφρική στην Ευρώπη, έχουν ως φόντο δυο ντοκιμαντέρ του αφιερώματος. Το «No man Is an island» του Tιμ Ντε Κέερσμεκερ (Βέλγιο) γεννά ερωτήματα για την υποδοχή των μεταναστών, μέσα από δυο ιστορίες υιοθεσίας, ενώ το «Lampedusa in winter» του Γιάκομπ Μπρόσμαν (Αυστρία, Ιταλία, Ελβετία) σκιαγραφεί τη ζωή στο νησί, στη διάρκεια ενός χειμώνα.
Το δράμα των προσφύγων αποτυπώνει και το ντοκιμαντέρ «Όνειρο ζωής» του Μορτέζα Τζαφαρί. Η ταινία «Ο πιο μακρύς δρόμος» της Μαριάννας Οικονόμου εκτυλίσσεται στις φυλακές ανηλίκων του Βόλου, όπου καταλήγουν τρεις νεαροί από τη Συρία και το Ιράκ, έχοντας πέσει θύματα διακινητών.
Όλες οι προβολές θα πραγματοποιηθούν στον θερινό κινηματογράφο Λαΐς, με εξαίρεση την προβολή του ντοκιμαντέρ «Ο πιο μακρύς δρόμος» και τη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που θα γίνουν στην Αίθουσα Α.
Πρόγραμμα προβολών
Κυριακή 29/05
20.30: Προσέλευση.
21.00: «I am Dublin» των Anna Persson, Ahmed Abdullahi, David Aronowitsch, Sharmarke Binyusuf (2015, 80΄), παρουσία των σκηνοθετών David Aronowitsch & Sharmarke Binyusuf, θα ακολουθήσει Q&A με το κοινό. Είσοδος με προσκλήσεις (περιορισμένος αριθμός εισιτηρίων).
22.45: Σπουδαστικές ταινίες για το προσφυγικό: «Μέλισσες» (13΄) – Αργύρη Άννα, Ζαφείρη Ρενάτα, Κιντσάκης Διαμαντής, Μιξαφέντη Χριστίνα. «Ίχνη» (15΄) – Γιακουμάτου Ιωάννα, Κοκκινιά Μαρία, Ραουζέου Μαρία, Τζαμτζή Κλειώ, Χατζηπολυχρόνη Αθηνά. «Μικρές πατρίδες» (21΄) – Δημάδης Δημοσθένης, Μουστάκα Μαρία, Χατζηδάκη Ζηνοβία, Μαραγκού Βανέσσα.
Δευτέρα 30/05
20.00: «Ο πιο μακρύς δρόμος» της Μαριάννα Οικονόμου (2015, 77΄), παρουσία της σκηνοθέτιδας, θα ακολουθήσει Q&A με το κοινό.
21.30: Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης «Πρόσφυγες: εικόνες, λόγια, τεκμήρια».
23.00: «This is exile: Diaries of child refugees» του Mani Y. Benchelah (2015, 57΄).
Τρίτη 31/05
21.00: «Dreaming of Denmark» του Michael Graversen (2016, 60΄).
22.00: «At home in the world» του Andreas Koefoed (2015, 62΄).
23.10: «Lampedusa in winter» του Jakob Brossmann (2015, 93΄).
Τετάρτη 1/06
20.45: «Dreaming of life» του Morteza Jafari (2016, 66΄), παρουσία του σκηνοθέτη, θα ακολουθήσει Q&A με το κοινό.
22.15: «Flotel Europa» του Vladimir Tomic (2015, 71΄).
23.30: «No man is an island» του Tim De Keersmaecker (2015, 70΄).
Πληροφορίες
Ταινιοθήκη της Ελλάδος: Ιερά Οδός 48 – Αθήνα, τηλ.: 210 3609695. Ημερήσιο εισιτήριο αφιερώματος: 5 ευρώ.
naftemporiki.gr