Γιώργος Σ. Κουλουβάρης
[email protected]
Αφήνοντας τον θεατή να αποφασίσει για την αιτία της ανθρώπινης μοναξιάς και τις επιπτώσεις που απορρέουν από τις σχέσεις της αστικής οικογένειας, η ηθοποιός Μάνια Παπαδημητρίου υποδύεται μια εγκαταλελειμμένη γυναίκα, στέκεται μόνη της στη σκηνή, ξεσπά σε έναν παραληρηματικό λόγο, και μας μιλά για την παράσταση «Μονόλογος».
Βασισμένη στο ομότιτλο έργο της Σιμόν ντε Μποβουάρ, από το τρίπτυχο βιβλίο της, «Προδομένη γυναίκα», η παράσταση «Μονόλογος» παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία της Αθηνάς Κεφαλά, στη Β΄ σκηνή του Θεάτρου Οδού Κεφαλληνίας.
Σε κακή ψυχολογική κατάσταση, αφόρητα μόνη, εγκαταλελειμμένη από όλους και απομονωμένη ως ηρωίδα του έργου, η Μάνια Παπαδημητρίου μιλά για την παράσταση και για τη σημερινή Ελλάδα.
Μιλήστε μας για το έργο της Σιμόν ντε Μπωβουάρ, στο οποίο βασίζεται η παράσταση. Πώς το προσεγγίζει η Αθηνά Κεφαλά;
Ο “Μονόλογος” είναι από το τρίπτυχο “Προδομένη γυναίκα” της Σιμόν Ντε Μποβουάρ. Έχει γίνει μετάφραση και διασκευή από την Αθηνά Κεφαλά, τη σκηνοθέτιδα της παράστασής μας. Είναι ένας μονόλογος πάνω στην κατάσταση μιας γυναίκας, που βρίσκεται μέσα στο διαμέρισμά της μόνη, μια Παραμονή Πρωτοχρονιάς, και δεν μπορεί να κοιμηθεί. Γυρίζουν στο μυαλό της όλα τα γεγονότα της ζωής της και πασχίζει να βρει τρόπο να ηρεμήσει, γιατί, την επόμενη, πρέπει να διαπραγματευθεί με τον σύζυγό της, με τον οποίο είναι σε διάσταση, την πιθανότητα να μείνουν στο ίδιο σπίτι, ώστε να μπορεί να βλέπει το παιδί της.
Φαίνεται πως αυτό είναι μια απίθανη περίπτωση, ωστόσο εκείνη ελπίζει και κάνει πρόβες για το τι θα του πει. Επιχειρεί να του τηλεφωνήσει, αλλά όλα πάνε στραβά. Δεν μπορεί να ορίσει τίποτα πλέον στη ζωή της και όλα γυρνούν στο παρελθόν, γύρω από τον ύπνο που δεν έρχεται και τον θάνατο που φαίνεται πως είναι εκείνο που, κυρίως, φοβάται. Ένα σαρκαστικό κείμενο πάνω στην προσπάθεια της γυναίκας να κυριαρχήσει πάνω στη μοίρα της και, ταυτόχρονα, να αντέξει τον φόβο του θανάτου.
Η σκηνοθετική προσέγγιση, η μετάφραση και διασκευή δίνει τη δυνατότητα να δούμε αυτή την τραγική νύχτα με χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Όλη η δράση είναι τοποθετημένη πάνω σε ένα τραπέζι, από όπου η ηρωίδα δεν μπορεί να ξεφύγει. Και οι ήχοι, που υποτίθεται ότι εκείνη ακούει αυτήν τη νύχτα, έρχονται από ένα βιολοντσέλο, που παίζει η Μαίρη Σκοπελίτη. Αφήγηση και υπόκριση είναι οι δυο υποκριτικοί δρόμοι, που διαδέχονται ο ένας τον άλλον, έως την τελική στιγμή της πιο παράδοξης προσευχής που έχει ακούσει ποτέ άνθρωπος. Η προσευχή ενός ανθρώπου που, σε όλη του τη ζωή, φαίνεται πως ήταν άθεος: “Θεέ μου, κάνε πως υπάρχεις. Κάνε σαν να υπάρχει ένας Παράδεισος και μια Κόλαση”. Δουλέψαμε με την Αθηνά Κεφαλά πάνω στη σχέση της ανάσας και των λέξεων με τη μουσική, που, άλλοτε, λειτουργεί αντιστικτικά και, άλλοτε, υποστηρικτικά του συναισθήματος.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ηρωίδας της παράστασης και σε ποια κατάσταση βρίσκεται;
Παραπαίει ανάμεσα στην απελπισία και τον θρίαμβο του εγώ, στην αυτολύπηση και την κατηγορία των άλλων. Παλεύει να είναι ελεύθερη και αυτόνομη, αλλά ηττάται. Άλλοτε, από τον ίδιο της τον εαυτό και, άλλοτε, από τη μοίρα.
Με ποιους τα βάζει στον παραληρηματικό μονόλογό της;
Τα βάζει με όλους τους άντρες της ζωής της, τη μητέρα της (που είναι και εκείνη που έφταιξε πραγματικά), τα παιδιά της, τους γείτονες, τη φίλη της, τη μοίρα που της πήρε το ένα της παιδί. Τα βάζει με τα νιάτα, με όλους όσους σχετίζεται. Μόνο τον εαυτό της δεν ψέγει ποτέ. Αυτό μοιάζει να πλανάται κάτω από τις λέξεις, από την τρομερή πένα της Σιμόν ντε Μποβουάρ, αλλά ποτέ δεν αρθρώνεται.
Ποια υπαρξιακά θέματα θίγει μέσα από το ξέσπασμά της;
Όλα τα θέματα της ύπαρξης, τον φόβο του θανάτου, τον φόβο της ανυπαρξίας για τους άλλους, τη μοναξιά, τον πόνο, τον φόβο της ασημαντότητας, τον φόβο της αδυναμίας, της απουσίας του έρωτα, του γήρατος, της απόρριψης, της αδυναμίας του ύπνου, τον φόβο των άλλων που μιλούν για σένα, τον φόβο της τρέλας που καραδοκεί σε κάθε οριακή κατάσταση, τον φόβο της ασθένειας, αλλά και της απώλειας του ελέγχου.
Πώς αισθάνεστε για τη σημερινή Ελλάδα;
Μιλήσαμε πολύ για τον “Μονόλογο”, και δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι σχετικό για την ερώτηση αυτή. Η Ελλάδα είναι η πατρίδα μου και ο μόνος τόπος που έχω ζήσει. Θα παλέψω με κάθε τρόπο, για να μη γίνει αβίωτη, και, αν είναι να γίνει έτσι κι αλλιώς, γιατί άλλοι το αποφάσισαν, θα παλέψω, για να αντιστραφεί αυτή η συνθήκη. Όμως, αυτό δεν έχει σχέση με τον “Μονόλογο” της Σιμόν ντε Μποβουάρ. Είναι ένα εντελώς διαφορετικό πεδίο. Το μόνο, που μπορώ να βρω, για να το σχετίσω, είναι η εναγώνια πάλη των καλλιτεχνών στην πατρίδα μας να κάνουν τέχνη, παρά τις δύσκολες συνθήκες. Αυτό είναι μια ελπίδα.
Τι χρειαζόμαστε πραγματικά σε αυτήν τη δύσκολη φάση;
Χρειαζόμαστε δύναμη, υγεία και κουράγιο. Και καθαρή σκέψη. Τα πιο δύσκολα δηλαδή!
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση – διασκευή – σκηνοθεσία: Αθηνά Κεφαλά, φωτογραφίες: Σπύρος Δομαζάκης – Θανάσης Κεφαλάς. Παίζουν Μυριέλ: Μάνια Παπαδημητρίου, τσέλο: Μαίρη Σκοπελίτη.
Πληροφορίες
Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας – Β΄ Σκηνή, Κεφαλληνίας 16 – 18, Κυψέλη – Αθήνα, τηλ. κρατήσεων: 210 8838727. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή και Σάββατο (εκτός 24 και 31/12): 21.00, Κυριακή: 19.00, Πέμπτες 22 και 29/12: 21.00. Διάρκεια παράστασης: 60 λεπτά. Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 12 ευρώ, φοιτητικό: 8 ευρώ, άνεργοι και ατέλειες: 5 ευρώ. Προπώληση εισιτηρίων: καταστήματα: Media Markt, Public, Seven Spots, Βιβλιοπωλεία «Ευριπίδης», τηλεφωνικά: 11876, ηλεκτρονικά: viva.gr.
