Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Με τρεις στις τέσσερις εταιρείες να δηλώνουν ότι έχουν ήδη αρχίσει να αυτοματοποιούν διαδικασίες ή σχεδιάζουν να το πράξουν εντός του επόμενου έτους, καταδεικνύεται ότι η αυτοματοποίηση έχει μπει στην ατζέντα των επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο μετασχηματίζοντας μια πληθώρα επιχειρηματικών λειτουργιών και επηρεάζοντας δυναμικά το ανθρώπινο δυναμικό – ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση της McKinsey, σχεδόν οι μισές επιτυγχάνουν τους στόχους τους.
Η επιτυχία συνδέεται με μια σειρά παραγόντων, από τη στρατηγική μέχρι την ικανότητα στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Εξάλλου, η αυτοματοποίηση, ως γνωστόν, απειλεί εκατοντάδες εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε όλο τον κόσμο -αν και ταυτόχρονα υπόσχεται τη δημιουργία νέων- με τον μέσο εργαζόμενο στην Ελλάδα να έχει πιθανότητα 57% να δει τη θέση εργασίας του να επηρεάζεται από την αυτοματοποίηση και τις μηχανές. Πρόκειται για ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, όπου σχεδόν μία στις δύο θέσεις εργασίας (48%) έχει πιθανότητα να αυτοματοποιηθεί σε κάποιο βαθμό στα επόμενα 10-20 χρόνια, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Οργανισμού.
Επίσης, σύμφωνα με την έρευνα μετασχηματισμού του ανθρώπινου δυναμικού της KPMG, το 50% των στελεχών θεωρεί ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στην επιχείρηση και η αυτοματοποίηση των διαδικασιών θα έχει αξιοσημείωτη επίδραση στο μοντέλο λειτουργίας του ανθρώπινου δυναμικού. Οι κορυφαίοι τομείς εστίασης για προγράμματα αυτοματισμού στο HR είναι η διαχείριση ταλέντων (61%) και η απόκτηση ταλέντου (57%). Στα αναμενόμενα οφέλη από τις επενδύσεις σε τεχνολογίες αυτοματισμού εντάσσονται οι βελτιωμένες επιδόσεις (56%) και η απελευθέρωση πόρων ή προσωπικού για την εκτέλεση εργασιών στρατηγικής σημασίας (54%). Από την άλλη πλευρά, ως βασικές προκλήσεις αναδεικνύονται θέματα κόστους και χρηματοδότησης (47%).
Καθώς οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη, τη ρομποτική, τη μηχανική μάθηση και τις άλλες καινοτόμες τεχνολογίες προτρέπουν τις επιχειρήσεις να επαναπροσδιορίσουν τις διαδικασίες τους, οι αλλαγές που επιφέρει η αυτοματοποίηση στην αγορά εργασίας προσφέρει μια σημαντική ευκαιρία βελτίωσης της απόδοσης και της αποτελεσματικότητας – υπό προϋποθέσεις.
Οι αναλυτές της McKinsey οδηγήθηκαν σε έξι πρακτικές που υποστηρίζουν μια επιτυχημένη προσπάθεια αυτοματοποίησης: αναβάθμιση της αυτοματοποίησης σε στρατηγική προτεραιότητα, συστηματική ανάπτυξη των τεχνολογιών στις επιχειρηματικές λειτουργίες, αποκέντρωση της διακυβέρνησης έργων αυτοματισμού, διασφάλιση της συμμετοχής του τμήματος πληροφορικής στις διαδικασίες, διαχείριση του κόστους και των πλεονεκτημάτων του αυτοματισμού και τέλος προτεραιοποίηση της διαχείρισης του εργατικού δυναμικού.
Πρόκειται για άλλη μία μελέτη που επιβεβαιώνει ότι η αυτοματοποίηση είναι παγκόσμια τάση, σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές και σε όλους τους κλάδους της βιομηχανίας. Στην πλειοψηφία τους οι συμμετέχοντες (57%) λένε ότι οι εταιρείες τους δοκιμάζουν την αυτοματοποίηση διαδικασιών σε μία ή περισσότερες επιχειρηματικές μονάδες ή λειτουργίες. Σε ποσοστό 38% λένε ότι οι εταιρείες στις οποίες εργάζονται δεν έχουν αρχίσει να αυτοματοποιούν τις επιχειρηματικές διαδικασίες, αλλά σχεδόν οι μισοί από αυτούς λένε ότι σχεδιάζουν να το κάνουν εντός του επόμενου έτους.
Παρακολουθώντας τα αποτελέσματα της έρευνας σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές διαπιστώνεται ότι οι ερωτηθέντες σε αναπτυσσόμενες αγορές είναι εξίσου πιθανό να παρουσιάσουν δραστηριότητες αυτοματοποίησης με τους συναδέλφους τους σε ανεπτυγμένες οικονομίες.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας και οι τηλεπικοινωνίες αποτελούν οδηγούς στην πορεία για την αυτοματοποίηση. Τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων στους εν λόγω κλάδους δηλώνουν ότι έχουν θέσει σε εφαρμογή τουλάχιστον μια πιλοτική διαδικασία αυτοματοποίησης σε μία ή περισσότερες επιχειρηματικές μονάδες ή λειτουργίες τους. Παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι όλοι οι κλάδοι έχουν ή αναμένουν να αναπτύξουν τεχνολογίες αυτοματισμού. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν επίσης ότι οι μεγαλύτεροι οργανισμοί αποτελούν οδηγούς για μικρότερες επιχειρήσεις στην αυτοματοποίηση. Μεταξύ των ερωτηθέντων στις μεγάλες επιχειρήσεις το 40% λέει ότι οι εταιρείες χρησιμοποιούν την αυτοματοποίηση σε ολόκληρο τον οργανισμό ή έχουν πλήρως αυτοματοποιημένες διαδικασίες σε τουλάχιστον μία λειτουργία ή μια επιχειρηματική μονάδα. Σε μικρότερους οργανισμούς, μόνο το 25% λέει το ίδιο.
Οι παράγοντες επιτυχίας
Αν και η αυτοματοποίηση έχει μπει πια για τα καλά στην καθημερινότητα του επιχειρείν, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η επιτυχία δεν είναι με κανένα τρόπο εξασφαλισμένη. Σε όλες τις βιομηχανίες, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες μεγάλων εταιρειών λένε ότι οι οργανώσεις τους έχουν σημειώσει επιτυχία μέχρι σήμερα (δηλαδή, οι προσπάθειες αυτοματισμού τους ήταν επιτυχείς ή πολύ επιτυχείς). Σύμφωνα με τους ερωτηθέντες, οι οργανισμοί με επιτυχημένες προσπάθειες αυτοματοποίησης είναι πιο πιθανό από άλλους να έχουν ορίσει την αυτοματοποίηση ως στρατηγική προτεραιότητα. Επίσης, ενώ η επιτυχία της αυτοματοποίησης είναι εφικτή είτε μέσω της παραδοσιακής ανάπτυξης είτε μέσω πιο ευέλικτων μεθόδων, απαιτεί συστηματική προσέγγιση. Μόνο το 5% των ερωτηθέντων σε επιτυχημένες εταιρείες αναφέρει ότι οι μέθοδοι ήταν ad hoc, σε σύγκριση με το 19% των ομολόγων τους που δεν ανέφεραν επιτυχία. Επιπλέον, οι επιτυχημένοι οργανισμοί εφαρμόζουν διαφορετικές τεχνολογίες αυτοματισμού από αυτές που υιοθετούν οι άλλοι οργανισμοί. Ένας άλλος καταλύτης επιτυχίας ενός σχεδίου αυτοματισμού, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, είναι ο τρόπος με τον οποίο οργανώνονται τα προγράμματα. Οι ερωτώμενοι σε επιτυχημένους οργανισμούς έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους συναδέλφους τους να δηλώσουν ότι οι επιχειρησιακές τους μονάδες είναι υπεύθυνες για την παροχή αυτοματοποιημένων διαδικασιών, με ή χωρίς υποστήριξη από μια κεντρική ομάδα. Αντιθέτως, οι ερωτηθέντες σε λιγότερο επιτυχημένες οργανώσεις είναι περισσότερο από δύο φορές πιο πιθανό από αυτούς σε επιτυχημένες εταιρείες να πουν ότι μια κεντρική ομάδα είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την προώθηση του αυτοματισμού σε ολόκληρο τον οργανισμό.
Η επιτυχία των προγραμμάτων αυτοματισμού βασίζεται επίσης στην έγκαιρη εμπλοκή του ΙΤ, σύμφωνα με τους ερωτηθέντες από οργανισμούς με επιτυχημένες προσπάθειες. Οι ομάδες τεχνολογίας των οργανισμών αυτών έχουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν αυτοματοποιήσει τις δικές τους διαδικασίες. Επιπλέον, πάνω από το 75% των ερωτηθέντων από επιτυχημένους οργανισμούς λέει ότι οι υπεύθυνοι τεχνολογίας και πληροφορικής συμμετείχαν σε αρχικές συζητήσεις για έργα αυτοματισμού, σε σύγκριση με το 58% όλων των άλλων ερωτηθέντων. Οι επιτυχημένες και λιγότερο επιτυχημένες προσπάθειες αυτοματοποίησης διαφέρουν επίσης όσον αφορά την κατανόηση του συνολικού κόστους. Οι μισοί από τους ερωτηθέντες με επιτυχημένες προσπάθειες αυτοματοποίησης λένε ότι οι ηγέτες τους κατανοούν πολύ καλά τα θέματα αυτά, ενώ μόνο το 7% των συναδέλφων τους σε άλλες οργανώσεις λέει το ίδιο.
Οι μικρομεσαίοι
Επίσης, αξίζει να αναφερθεί ότι οι μικρότερες εταιρείες είναι λιγότερο πιθανό από τις μεγαλύτερες να αυτοματοποιήσουν τις διαδικασίες τους, αλλά το ποσοστό επιτυχίας τους είναι υψηλότερο. Τα ευρήματα από τις συγκεκριμένες εταιρείες δείχνουν ότι υπάρχουν αρκετοί καταλύτες για την επιτυχία ανεξάρτητα από το μέγεθος της εταιρείας. Όπως και με τις μεγάλες επιχειρήσεις, η συμμετοχή του ΙΤ στις προσπάθειες αυτοματοποίησης των μικρών εταιρειών είναι μεγαλύτερη στις επιτυχημένες εταιρείες. Περισσότερο από το 80% των ερωτηθέντων σε επιτυχημένες μικρές εταιρείες αναφέρει ότι οι λειτουργίες του στον τομέα της πληροφορικής είχαν εμπλακεί στην αρχική φάση συζήτησης σχεδιασμού έργων αυτοματισμού, σε σύγκριση με τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων σε άλλες μικρές επιχειρήσεις. Και το 64% των ερωτηθέντων από επιτυχημένες μικρές εταιρείες αναφέρει την αυτοματοποίηση τουλάχιστον μιας επιχειρηματικής διαδικασίας στον τομέα της πληροφορικής, σε σύγκριση με το 41% των συναδέλφων τους.
Έλλειμμα δεξιοτήτων
Μεταξύ όλων των μεγάλων οργανισμών που ανέφεραν ότι ακολουθούν αυτοματοποίηση, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων από τη McKinsey προβλέπει ότι οι επιχειρήσεις τους θα αντιμετωπίσουν μελλοντικά κενά στις δεξιότητες που σχετίζονται με την αυτοματοποίηση. Μόνο το 8% πιστεύει ότι δεν θα υπάρξουν κενά. Κι ενώ οι περισσότεροι ερωτηθέντες λένε ότι η αντιμετώπιση πιθανών κενών δεξιοτήτων που σχετίζονται με την αυτοματοποίηση είναι πρώτη προτεραιότητα για τις εταιρείες τους, οι ερωτηθέντες σε επιτυχημένους οργανισμούς είναι περισσότερο από τρεις φορές πιο πιθανό από τους άλλους να θεωρούν την προσπάθεια μια πρώτη προτεραιότητα.
Επιπλέον, οι οργανισμοί με επιτυχημένες προσπάθειες αυτοματοποίησης είναι πιο πιθανό από τους άλλους να αναφέρουν ανησυχίες για την απόκτηση ταλέντων. Είναι επίσης πέντε φορές πιο πιθανό (40%, σε σύγκριση με το 8%) να πουν ότι η απόκτηση εργαζομένων με τις κατάλληλες δεξιότητες θα είναι η σημαντικότερη πρόκληση που σχετίζεται με την αυτοματοποίηση των εταιρειών τους τα επόμενα τρία χρόνια.
