Τα σχέδια της Motor Oil Renewable Energy για τη δυναμική ανάπτυξή στον κλάδο των ΑΠΕ τα επόμενα χρόνια περιγράφει ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας Βίκτωρ Παπακωνσταντίνου μιλώντας προς τη «Ν». Όπως τονίζει, «έχουμε ήδη επενδύσει 1,6 δις. ευρώ τα τελευταία τρία χρόνια στην ενεργειακή μετάβαση». Και έπεται δυναμική συνέχεια, καθώς το μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχέδιο του Ομίλου της Motor Oil που παρουσιάστηκε προ ημερών προβλέπει πρόσθετες επενδύσεις ύψους 2,5 δισ. ευρώ έως το τέλος της δεκαετίας, με τη MORE σε πρωταγωνιστικό ρόλο.
Την περασμένη εβδομάδα η Επιτροπή Ανταγωνισμού ενέκρινε τη συμφωνία εξαγοράς από τη MΟRE του βραχίονα ΑΠΕ της ΕΛΛΑΚΤΩΡ. Ποια είναι τα επόμενα βήματα για να ολοκληρωθεί η συναλλαγή ;
Πρέπει να δημιουργηθεί με την απόσχιση η Άνεμος RES, κάτι που αναμένεται να γίνει στο τέλος της εβδομάδας. Θα υπάρχει δηλαδή πάλι ως ξεχωριστή νομική οντότητα ο κλάδος των ΑΠΕ. Όταν δημιουργηθεί αυτή η νέα ΑΕ, είναι θέμα λίγων ημερών η απόκτηση των μετοχών της από εμάς. Στη συνέχεια δεν υπάρχει κάποιο άλλο προαπαιτούμενo και η συναλλαγή θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα.
Στις αρχές του 2023 λοιπόν θα έχουμε τα αποκαλυπτήρια της «νέας» MORE. Ποια είναι τα βασικά μεγέθη και οι στόχοι της εταιρείας ;
Η εγκατεστημένη ισχύς του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ της MORE ανέρχεται σήμερα στα 280 MW. Με την ενσωμάτωση του «πράσινου» χαρτοφυλακίου της ΕΛΛΑΚΤΩΡ η εγκατεστημένη ισχύς θα αυξηθεί στα 800 MW και θα βρεθεί σε τροχιά του επόμενου στόχου για ισχύ περίπου 1 GW, ικανή να τροφοδοτήσει με πράσινη ενέργεια περίπου μισό εκατομμύριο νοικοκυριά. Παράλληλα, η MORE θα διαθέτει ένα χαρτοφυλάκιο έργων άνω των 2,2 GW σε διάφορα στάδια ανάπτυξης. Ξεκινάμε άμεσα να υλοποιούμε τα «ώριμα» έργα που θα μας πάνε στα 4-5 χρόνια με έντονη κατασκευαστική δραστηριότητα. Ταυτόχρονα, δραστηριοποιούμαστε στη νέα αγορά της αποθήκευσης ενέργειας και ετοιμάζουμε την επέκτασή μας και στον κλάδο των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, προσβλέποντας σε πολύ ισχυρή παρουσία. Να μην ξεχνάμε επίσης ότι η MORE είναι ένας από τους μεγαλύτερους ΦΟΣΕ στην Ελλάδα, εκπροσωπώντας περίπου 0,5 GW. Όταν «κάτσει ο κουρνιαχτός» από τη συγχώνευση θα ξεδιπλώσουμε τον σχεδιασμό μας και για την επέκτασή μας εκτός Ελλάδος, με προσεκτικά βήματα και συνεργασίες σε άλλες χώρες.
Ο μακροπρόθεσμος στόχος μας -όπως τονίστηκε από τη διοίκηση του μητρικού ομίλου κατά την παρουσίαση της στρατηγικής για την ενεργειακή μετάβαση είναι να έχουμε εγκατεστημένη ισχύ της τάξης των 2 GW στο 2030, με τα EBITDA να ανέρχονται την ίδια περίοδο στα 230 εκατ. ευρώ από 44 εκατ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2021.
Ποιες χώρες του εξωτερικού έχετε βάλει στο «μικροσκόπιό» σας ;
Όπως είναι φυσικό, κοιτάμε τις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες. Επειδή δεν υπάρχουν πια σταθερές τιμές αποζημίωσης των ΑΠΕ λίγο-πολύ σε ολόκληρη την Ευρώπη, το θέμα είναι πώς θα διαχειριστείς την ενέργεια που θα παράγεις. Επομένως εξετάζουμε τις χώρες με τις οποίες είμαστε διασυνδεδεμένες άμεσα ή έμμεσα και ταυτόχρονα έχουν ώριμες ενεργειακές αγορές (χρηματιστήρια κλπ.) ώστε να μπορείς να διαχειριστείς καλύτερα την ενέργεια. Η ικανότητα και η δυνατότητα διαχείρισης της παραγόμενης ενέργειας θα είναι ίσως σημαντικότερος παράγοντας από την ευκαιρία του να βρεις μια άδεια και να χτίσεις ένα έργο. Αυτά τα δυο πράγματα, δηλαδή η παραγωγή από ΑΠΕ και η διαχείρισή της (energy management) από εδώ και στο εξής θα πάνε μαζί, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Μπορείτε να εξηγήσετε τι σημαίνει energy management ;
Την ενέργεια από ΑΠΕ που παράγεις -και αυτή που εξασφαλίζεις από άλλους παραγωγούς- πώς θα την διαχειριστείς ; Πού θα την πουλήσεις σαν παραγωγός ; Και αφού την αποκτήσεις ως offtaker (αγοραστής), πώς θα την μοιράσεις στους τελικούς χρήστες ; Σε αυτά τα ερωτήματα «απαντά» το energy management. Ο παραγωγός θέλει να έχει μια μακροχρόνια σύμβαση με έναν αξιόπιστο αντισυμβαλλόμενο για να την πάρει στην τράπεζα και να εξασφαλίσει δανεισμό για να υλοποιήσει το έργο του. Ο τελικός χρήστης θέλει μια όσο το δυνατόν πιο ανταγωνιστική τιμή σε όχι πολύ μεγάλο χρονικό ορίζοντα.
Αυτές οι διαφορετικές επιδιώξεις των δυο «άκρων» της αγοράς πρέπει να συγκεραστούν. Εκεί ανάμεσα υπάρχει ένας ρόλος που μπορούμε να παίξουμε, καθώς μπορούμε να προσφέρουμε τη μακροχρόνια δέσμευση από τη μια πλευρά με αξιοπιστία και φερεγγυότητα και από την άλλη πλευρά να διαχειριστούμε το ρίσκο που αναλαμβάνουμε (έναντι της δέουσας αποζημίωσης) μοιράζοντας την ενέργεια σε πελάτες για διαφορετικά χρονικά διαστήματα. Η προσφορά της υπηρεσίας αυτής απαιτεί τεχνογνωσία, πρόσβαση στα χρηματιστήρια της Ελλάδας και του εξωτερικού και πρόσβαση σε δυνατό ισολογισμό. Όσο οι ΑΠΕ φεύγουν από τις σταθερές ταρίφες και αναγκάζονται να βγουν στην αγορά να πουλήσουν την ενέργεια που παράγουν, τόσο σημαντικότερος θα γίνεται ο ρόλος που περιέγραψα.
Αυτή είναι δηλαδή η επόμενη ημέρα της αγοράς των ΑΠΕ ; Θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο για το τέλος της εποχής των ανταγωνιστικών διαδικασιών και της σύναψης μακροχρόνιων συμβάσεων με σταθερές τιμές αποζημίωσης ;
Ήδη πολλοί developers δεν κατεβαίνουν πια στους διαγωνισμούς, το είδαμε και στην τελευταία δημοπρασία στις αρχές του φθινοπώρου. Και τούτο διότι οι τιμές είναι χαμηλές, δεν βγαίνουν τα κόστη (πολλώ δε μάλλον μετά την αύξηση των επιτοκίων του τελευταίου διαστήματος). Παράλληλα βλέπουν ότι η δραστηριοποίηση στην αγορά μπορεί να τους φέρει μεγαλύτερα έσοδα μεν, χωρίς όμως την ασφάλεια που τους προσέφεραν οι συμβάσεις με τον ΔΑΠΕΕΠ και οι σταθερές ταρίφες. Αυτό το επιπλέον ρίσκο είναι ένας παράγοντας που αλλάζει την αγορά των Ανανεώσιμων.
Πολύς λόγος γίνεται τελευταία στην Ελλάδα για τα πράσινα PPA, ως εργαλείο διαχείρισης του ρίσκου και πρόσβασης των ΑΠΕ στην αγορά. Θεωρείτε ότι απαιτούνται επιπλέον κίνητρα για την ανάπτυξη της αγοράς των PPA στη χώρα μας ;
Είναι γεγονός ότι αυτή τη στιγμή το πλαφόν που υπάρχει στην αποζημίωση των παραγωγών ΑΠΕ δεν επιτρέπει την απευθείας σύναψη διμερούς σύμβασης με τελικό καταναλωτή, βιομηχανικό φερ’ ειπείν. Θέλω όμως να πιστεύω ότι πρόκειται για έναν προσωρινό ανασταλτικό παράγοντα που θα αρθεί τους επόμενους μήνες. Αναφορικά με το αν απαιτούνται επιπλέον κίνητρα, σαν γενική αρχή δεν πιστεύουμε στην ανάγκη κρατικής στήριξης. Δεν μας αρέσει η λογική να έρχεται πάντα το Κράτος να κρατά το χέρι μας για επιχειρηματικές κινήσεις. Αν αφήσουμε την αγορά ελεύθερη, πιστεύω ότι οι παραγωγοί και οι τελικοί καταναλωτές είτε απευθείας είτε μέσω ενός τρίτου θα βρουν τον τρόπο να συνάψουν τις διμερείς συμβάσεις.
H MORE βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για σύναψη PPA ;
Βεβαίως. Και από τη μια πλευρά και από την άλλη. Και ως αγοραστής (να αγοράζουμε δηλαδή εμείς την ενέργεια από τους παραγωγούς) αλλά και ως πωλητές της ενέργειας προς τελικούς καταναλωτές.
Τι χρειάζεται κατά τη γνώμη σας για να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι που έχει θέσει η Ελλάδα για τη διείσδυση των ΑΠΕ ;
Καταρχάς απαιτούνται κεφάλαια. Αυξάνεται το κόστος του χρήματος και μαζί αυξάνεται η απόδοση που ζητώ σαν μέτοχος από τις επενδύσεις μου. Την ίδια στιγμή ο δανεισμός προδιαγράφεται χαμηλότερος. Μέχρι πρότινος οι τράπεζες κάλυπταν το κόστος μιας επένδυσης κατά 75-80%, τώρα αυτά τα ποσοστά δε βγαίνουν με τα νέα δεδομένα. Αρά πρέπει να λύσουμε το θέμα της χρηματοδότησης. Πρέπει επίσης να λύσουμε το θέμα της αποδοχής των ΑΠΕ από τις κοινωνίες. Τρίτον, χρειαζόμαστε προφανώς υποδομές και κυρίως δίκτυα και τέταρτον χρειαζόμαστε μια δημόσια διοίκηση που θα συνδράμει τους επενδυτές. Αν θέλουμε να είμαστε πραγματικά ενεργειακά ανεξάρτητοι, πρέπει να πάμε στις ΑΠΕ. Είναι μονόδρομος.
