Μια νέα μελέτη ρίχνει φως στην πλανητικού επιπέδου καταστροφή που επέφερε η έκρηξη του υπερηφαιστείου Τόμπα. Στο κεντρικό τμήμα της βόρειας Σουμάτρας στην Ινδονησία βρίσκεται η λίμνη Τόμπα που έχει 100 χιλιόμετρα μήκος, 30 χιλιόμετρα πλάτος και μέγιστο βάθος 505 μέτρα. Η επιφάνειά της βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 900 μέτρων. Είναι η μεγαλύτερη λίμνη στην Ινδονησία και παράλληλα η μεγαλύτερη ηφαιστειακή λίμνη στον κόσμο.
Πρόκειται στην ουσία για τον κρατήρα που σχηματίστηκε από την τρομερή έκρηξη του υπερηφαιστείου που υπήρχε εκεί. Η έκρηξη συνέβη πριν από περίπου 75 χιλιάδες έτη και οι επιπτώσεις της είχαν παγκόσμιο και πλανητικό αντίκτυπο. Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες για το τι συνέβη μετά την έκρηξη του υπερηφαιστείου με τα αποτελέσματα να αποτελούν σε αρκετές περιπτώσεις αντικείμενο διχογνωμίας ή ακόμη και προστριβών ανάμεσα στους επιστήμονες.
Σε δύο διαπιστώσεις υπάρχει επιστημονική σύγκλιση. Η πρώτη είναι ότι πρόκειται για την μεγαλύτερη γνωστή ηφαιστειακή έκρηξη οπουδήποτε στη Γη κατά τα τελευταία 25 εκατομμύρια χρόνια. Η δεύτερη είναι ότι η έκρηξη της Τόμπα οδήγησε στο φαινόμενο που αποκαλείται «ηφαιστειακός χειμώνας» με μια παγκόσμια πτώση της θερμοκρασίας 3-5 βαθμών Κελσίου ενώ σε ορισμένες περιοχές η θερμοκρασία υποχώρησε κατά 15 βαθμούς Κελσίου.
Αυτός ο ηφαιστειακός χειμώνας εκτιμάται ότι διήρκεσε 6-10 έτη φέρνοντας στα όρια της όπως είναι ευνόητο την ζωή πάνω στην Γη σε κάθε της μορφή. Είναι δεδομένο ότι οι ανθρώπινοι πληθυσμοί στον πλανήτη δοκιμάστηκαν σκληρά και έχουν υπάρξει πολλές εκτιμήσεις για το πόσο συρρικνώθηκε η ανθρωπότητα εκείνη την περίοδο.
Επιστήμονες του Ινστιτούτου Χημείας Μαξ Πλανκ στην Γερμανία πραγματοποίησαν μια νέα μελέτη για τις επιπτώσεις της έκρηξης. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το πέπλο της ηφαιστειακής ύλης που σκέπασε την ατμόσφαιρα της Γης μπλόκαρε το ηλιακό φως με αποτέλεσμα να διαταραχτεί ο σχηματισμός και η λειτουργία του στρώματος όζοντος το οποίο εμποδίζει την βλαβερή ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία να φτάσει στην επιφάνεια του πλανήτη μας.
Έτσι ο άνθρωπος τόσο άμεσα αλλά και έμμεσα, εξαιτίας της καταστροφής από την ακτινοβολία της χλωρίδας και της πανίδας, είχε να αντιμετωπίσει έναν ακόμη άγνωστο και αόρατο για εκείνον εχθρό. Σύμφωνα με τους ερευνητές ο παγκόσμιος πληθυσμός των ανθρώπων περιορίστηκε σε μόλις 10-30 χιλιάδες άτομα. Φτάσαμε δηλαδή κυριολεκτικά ένα βήμα πριν την εξαφάνιση. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι εκείνοι που αντιμετώπισαν τα μεγαλύτερα προβλήματα εξαιτίας της απουσίας του στρώματος του όζοντος ήταν οι άνθρωποι που ζούσαν στις τροπικές περιοχές.
