Νέα έρευνα της οποίας ηγήθηκαν ερευνητές του Queen’s University Belfast έδειξε ότι ένα τροπικό ψάρι, το αποκαλούμενο ψάρι-ζέβρα (zebrafish) θα μπορούσε να βοηθήσει τους ανθρώπους να φτάσουν στον Άρη και σε άλλους πλανήτες κατανοώντας πώς ένα είδος «χειμερίας νάρκης» (προκληθείς λήθαργος, induced torpor) θα μπορούσε να παρέχει δυνατότητες προστασάις από την ακτινοβολία.
Η νάρκη είναι μια κατάσταση/ δυνατότητα που συναντάται σε πολλά είδη, προκειμένου να προστατεύονται απέναντι σε δύσκολες συνθήκες, όπως η έλλειψη τροφής και οι χαμηλές θερμοκρασίες στο περιβάλλον. Για δεδομένα διαστημικών ταξιδιών θα μπορούσε επίσης να αξιοποιηθεί για αντίστοιχους σκοπούς, όπως η προστασία από την ακτινοβολία, η ατροφία οστών και μυών, η γήρανση και άλλα προβλήματα. Οι ερευνητές θεωρούν πως, αν οι αστροναύτες είναι σε νάρκη κατά το ταξίδι τους, τα προβλήματα αυτά θα μπορούν να λυθούν.
Η έρευνα αυτή δημοσιεύτηκε στο MDPI Cells. Ο καθηγητής Γκάρι Χάρντιμαν, ερευνητής του IGFS (Institute for Global Food Security) στο Queen’s και senior author της έρευνας, είπε πως «η NASA σκοπεύει να επιστρέψει στη Σελήνη και να πάει στον Άρη στα επόμενα χρόνια. Οι πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις έχουν καταστήσει πιο προσβάσιμα τα διαστημικά ταξίδια, ωστόσο τα διαστημικά ταξίδια μεγάλης χρονικής διάρκειας είναι απίστευτα επιβλαβή στην ανθρώπινη υγεία. Αναλάβαμε να διαπιστώσουμε εάν ο προκληθείς λήθαργος αποτελεί βιώσιμο αντίμετρο στις επιβλαβείς επιδράσεις της διαστημικής πτήσης. Εάν οι άνθρωποι μπορούσαν να αναπαράγουν ένα παρόμοιο μοντέλο νάρκης που παρατηρήσαμε στο ψάρι-ζέβρα, θα αύξανε τις πιθανότητές μας να κάνουμε τον άνθρωπο ένα πραγματικά “διαστημοπόρο” είδος. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μειωμένη εγκεφλαική λειτουργία, που θα μείωνε την ψυχολογική πίεση. Η αλλαγή στον μεταβολισμό θα έπαυε την ανάγκη για τροφή, οξυγόνο ή νερό και υπάρχει πιθανότητα προστασίας των μυών από την ατροφία λόγω της επίδρασης από την ακτινοβολία και τη μικροβαρύτητα».
Στο πλαίσιο της μελέτης τους οι ερευνητές εξέθεσαν ψάρια τέτοιου είδους σε ακτινοβολία σαν αυτή που θα βιωνόταν σε ένα ταξίδι έξι μηνών στον Άρη. Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως αυτή η ακτινοβολία προκαλούσε ίχνη/ «υπογραφές» οξειδωτικού στρες, ίχνη ορμονικού στρες κ.α.
Μετά προκάλεσαν λήθαργο σε μια δεύτερη ομάδα ψαριών, που εκτέθηκαν μετά στις ίδιες δόσεις ακρινοβολίας και ανέλυσαν τα μοτίβα έκφρασης για την αξιολόγηση των προστατευτικών επιδράσεων κατά τη διάρκεια αυτής της προκληθείσας κατάσταση σωματική ή πνευματικής αδράνειας. Όπως διαπιστώθηκε, ο λήθαργος μείωσε τον ρυθμό μεταβολισμού στα ψάρια και δημιούργησε μια επίδραση προστασίας από την ακτινοβολία.
Σύμφωνα με τον Τόμας Κέιχιλ, διδακτοτικό του IGFS και άλλον έναν εκ των ερευνητών, τα συμπεράσματα αυτά δείχνουν πως μια μείωση μεταβολισμού μπορεί να παρέχει προστασία από την έκθεση σε ακτινοβολία και θα μπορούσε να βοηθήσει τους ανθρώπους να επιτύχουν ένα παρόμοιο είδος νάρκης, ως αντίμετρο στη ζημιά που θα μπορούσαν να υποστούν κατά τη διάρκεια μιας διαστημικής πτήσης.
