Skip to main content

Το πάζλ της απλής αναλογικής και το παράθυρο για τις επόμενες εκλογές

του Δημήτρη Χατζηνικόλα

Την ερχόμενη Πέμπτη ή Παρασκευή η κυβέρνηση θα φέρει το νομοσχέδιο για τον εκλογικό νόμο στη Βουλή, -η διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης λήγει το μεσημέρι της ερχόμενης Δευτέρας και ο Πρωθυπουργός επιστρέφει από την Κίνα την Τετάρτη – με στόχο αυτό να ψηφιστεί μέχρι τις 20 Ιουλίου.

Το στίγμα αλλά και τις προθέσεις της κυβέρνησης για το εκλογικό σύστημα έδωσε η Όλγα Γεροβασίλη σημειώνοντας ότι «η πρόταση που καταθέτουμε (σ.σ. για το εκλογικό σύστημα), αποτελεί τον κοινό τόπο μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων του πολιτικού συστήματος» καλώντας «τα κόμματα του Ελληνικού Κοινοβουλίου, να αναλάβουν την πολιτική και ηθική ευθύνη που τους αναλογεί».

ΝΔ και Ποτάμι έχουν τοποθετηθεί αρνητικά δηλώνοντας ότι θα το καταψηφίσουν. ΑΝΕΛ και Ένωση Κεντρώων θα το υπερψηφίσουν. Το ΠΑΣΟΚ συμφωνεί στην κατάργηση του μόνους των 50 εδρών, στην ψήφο στα 17 και στη διατήρηση του πλαφόν εισόδου αλλά προτείνει μπόνους 25-30 εδρών  στο πρώτο κόμμα ή σε συνασπισμός κομμάτων σε περίπτωση που το ποσοστό τους υπερβεί το 42% και κατάτμηση των μεγάλων περιφερειών.

Ωστόσο η πρόταση της κυβέρνησης είναι σχεδόν πανομοιότυπη με την πρόταση του ΠΑΣΟΚ στις 2 Ιουνίου του περασμένου χρόνου, με την υπογραφή του Ευάγγελου Βενιζέλου, η οποία έφερε τον τίτλο «Αναλογική Εκπροσώπηση Πολιτικών Σχηματισμών – Τροποποίηση εκλογικού νόμου – Κατάργηση Εκλογικής Πριμοδότησης Πρώτου Κόμματος». Τέλος το ΚΚΕ έχει ζητήσει την κατάργηση και του πλαφόν εισόδου στη Βουλή αλλά ήταν και παραμένει το μεγάλο ερωτηματικό όσον αφορά στη στάση του στην επίμαχη ψηφοφορία .

Με βάση τα παραπάνω η ανεύρεση των 200 βουλευτών ώστε ο νόμος να ισχύσει από τις επόμενες εκλογές «μόνο εύκολη υπόθεση δεν είναι», παραδέχεται έμπειρο κοινοβουλευτικά κυβερνητικό στέλεχος. Ωστόσο ουδείς μπορεί και να αποκλείσει το ενδεχόμενο να βρεθούν τελικά οι 200.

Το παράθυρο που αλλάζει τα δεδομένα         

Ωστόσο, αν ρίξει κανείς μια προσεκτική ματιά στο «Άρθρο 04 – Έναρξη ισχύος» του ν/σ έτσι όπως αυτό είναι αναρτημένο στο opengov θα διαβάσει ότι «η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ειδικά η ισχύς των άρθρων 2 και 3 αρχίζει από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, των ανωτέρω άρθρων εφαρμοζομένων από τις αμέσως επόμενες γενικές βουλευτικές εκλογές, οποτεδήποτε και αν αυτές διεξαχθούν, τηρουμένων των προϋποθέσεων της παραγράφου 1 του άρθρου 54 του Συντάγματος, ήτοι της υπερψήφισης του παρόντος άρθρου από την πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών».

Ποια είναι όμως τα άρθρα 2 και 3; Είναι η «Καθιέρωση της απλής εκπροσώπησης των κομμάτων» και οι «Καταργούμενες διατάξεις». Με απλά ελληνικά ο νομοθέτης αφήνει ανοιχτό παράθυρο για την εφαρμογή της απλής αναλογικής από τις επόμενες εκλογές σε περίπτωση που συγκεντρωθεί η πλειοψηφία των 200 βουλευτών στα άρθρα αυτά ακόμη κι αν το νομοσχέδιο στην ψηφοφορία επί της αρχής δεν συγκεντρώσει τα 2/3 της Βουλής.

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η συγκεκριμένη πρόβλεψη θα απασχολήσει τους συνταγματολόγους και θα αποτελέσει πεδίο σφοδρής σύγκρουσης μεταξύ Κυβέρνησης και Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.

Τέλος, ερωτηματικό παραμένουν και οι ψήφοι της Χρυσής Αυγής μετά τη δήλωση του προέδρου της Βουλής Νίκου Βούτση ότι η Βουλή λειτουργεί με 300 βουλευτές.