Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Μετά από τριήμερες διαπραγματεύσεις οι Ευρωπαίοι ηγέτες επέλεξαν χθες το βράδυ στις Βρυξέλλες τα πρόσωπα που θα αναλάβουν τα σημαντικότερα αξιώματα στην Ε.Ε. για τα επόμενα πέντε χρόνια. Ο χρόνος θα δώσει τις απαντήσεις σε σχέση με την ποιότητα των επιλεγέντων, ωστόσο στην παρούσα φάση δεν λείπουν τα ερωτηματικά, αλλά και κάποια αβεβαιότητα για τη στάση της Ευρωβουλής.
Το γεγονός ότι διχάστηκε η γερμανική κυβέρνηση, παρότι η επόμενη πρόεδρος της Κομισιόν θα είναι Γερμανίδα, δείχνει και το σκεπτικισμό που προκάλεσαν σε ορισμένους πολιτικούς χώρες οι χθεσινές επιλογές.
Η Γερμανίδα υπουργός Άμυνας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επελέγη να διαδεχθεί την 1η Νοεμβρίου τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στην προεδρία της Κομισιόν. Ο Βέλγος υπηρεσιακός πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ θα είναι ο επόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ενώ την ευρωπαϊκή διπλωματία, ασφάλεια και άμυνα αναλαμβάνει ο πρώην πρόεδρος της Ευρωβουλής, Ζοζέπ Μπορέλ και την ΕKT η νυν επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ.
Xαμένοι Βέμπερ – Τίμερμανς
Μεγάλοι χαμένοι της τριήμερης διαπραγμάτευσης ο Μάνφρεντ Βέμπερ και ο Ολλανδός σοσιαλιστής και νυν αντιπρόεδρος της Κομισιόν Φρανς Τίμερμανς, οι οποίοι ήταν οι βασικοί διεκδικητές της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ωστόσο οι έντονες αντιδράσεις κάποιων ηγετών «έκαψαν» τις υποψηφιότητές τους. Τον κ. Βέμπερ στην ουσία τον απέκλεισε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, αμφισβητώντας την επάρκειά του για τη θέση, ενώ τον κ. Τίμερμανς οι ανατολικές χώρες, κυρίως Πολωνία και Ουγγαρία, επειδή είχε κινήσει ως αρμόδιος αντιπρόεδρος της Επιτροπής νομική διαδικασία εναντίον τους για παραβιάσεις του κράτους δικαίου.
Η τελική απόφαση είναι προϊόν εναλλακτικής πρότασης που υπέβαλε ο γαλλογερμανικός άξονας. Το Βερολίνο πήρε την προεδρία της Κομισιόν με την κ. Φον ντερ Λάιεν και το Παρίσι την προεδρία της ΕΚΤ με την Κριστίν Λαγκάρντ.
Ειδικότερα, οι ικανότητες της επιλεγείσας προέδρου της Κομισιόν αμφισβητούνται από πολλούς στη Γερμανία, ακόμη και στο ίδιο το κόμμα της, ωστόσο είχε πάντα την εύνοια της Άγκελα Μέρκελ. Το πώς θα μπορέσει να ηγηθεί του πιο νευραλγικού οργάνου της ΕΕ, της Κομισιόν, είναι ένα μεγάλο ερώτημα, το οποίο στην παρούσα φάση δεν μπορεί να μην προκαλεί ανησυχία. Ο χρόνος θα δώσει απαντήσεις, αλλά η κ. Φον ντερ Λάινεν με τα προβλήματα που έχει αυτή τη στιγμή η Ευρώπη θα υποχρεωθεί να «κολυμπήσει» από την πρώτη μέρα στα βαθιά. Εξαιτίας της αντίθεσης των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών στην επιλογή της κ. Φον ντερ Λάινεν, η καγκελάριος απείχε από τη χθεσινή ψηφοφορία, προφανώς για να σώσει την κυβέρνησή της.
Άριστη επιλογή η Λαγκάρντ
Αναφορικά με την κ. Λαγκάρντ, καθαρά με επαγγελματικά κριτήρια είναι μακράν η καλύτερη να ηγηθεί της ΕΚΤ, έχει εργαστεί στην ιδιωτικό τομέα, έχει διατελέσει υπουργός Οικονομικών, ενώ βρίσκεται στη δεύτερη θητεία της ως επικεφαλής του ΔΝΤ. Άριστη επιλογή με βάση βιογραφικό και εμπειρία. Το πρόβλημα είναι πολιτικό και αφορά ίσως ορισμένες χώρες, κυρίως αυτές του νότου, η κοινή γνώμη των οποίων θα δυσκολευτεί να κατανοήσει το ότι η νέα πρόεδρος της ΕΚΤ προέρχεται από το ΔΝΤ, δηλαδή των βασικό εκφραστή των πολιτικών λιτότητας. Πάντως, όλες οι άλλες υποψηφιότητες για την προεδρία της ΕΚΤ ήταν αξιοκρατικά και όχι πολιτικά υποδεέστερες εκείνης της κ. Λαγκάρντ.
Ο διάδοχος του Τουσκ
Πολύ καλή επιλογή του Σαρλ Μισέλ, ο οποίος θα διαδεχθεί τον Ντόναλντ Τουσκ την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την 1η Δεκεμβρίου. Παρότι νέος (43 ετών) έχει να επιδείξει μια καλή θητεία ως πρωθυπουργός του Βελγίου από το 2014 με εξαιρετικά επιδόσεις κυρίως στον τομέα τους απασχόλησης που ήταν και η μεγάλη του προτεραιότητα. Το σημαντικότερο προσόν του είναι η χώρα προέλευσης, γιατί διαχρονικά οι Βέλγοι πολιτικοί έχουν αποδειχθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο ικανοί διαπραγματευτές, και αυτό οφείλεται στον ομοσπονδιακό χαρακτήρα της χώρας, όπου υποχρεωτικά οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι προϊόν συμβιβασμού. Και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χρειάζεται έναν πολύ καλό διαπραγματευτή για να προετοιμάζει τις συναινετικές αποφάσεις στα δύσκολα χρόνια που έχει μπροστά της η Ε.Ε.
Μετριοπαθής ο Μπορέλ
Καλή η επιλογή και του Ισπανού Ζοζέπ Μπορέλ, που θα διαδεχθεί την 1η Νοεμβρίου τη Φεντερίκα Μογκερίνι στην ανάληψη της εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας και άμυνας της Ε.Ε. Πρόκειται για μετριοπαθή πολιτικό, που σημαίνει ότι έχει τα απαραίτητα προσόντα για τη συγκεκριμένη θέση.
Το πρώτο τεστ
Το χθεσινό «πακέτο» της συμφωνίας μπορεί να εγκρίθηκε χθες αλλά θα χρειαστεί και το «πράσινο φως» της Ευρωβουλής για να ενεργοποιηθεί, κάτι που δεν μπορεί να θεωρηθεί από τώρα δεδομένο. Το πρώτο τεστ είναι σήμερα, όπου οι ευρωβουλευτές θα κληθούν να υπερψηφίσουν τον Σεργκέι Στανίσεφ προϊόν της χθεσινής συμφωνίας των ηγετών. Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι ο Βούλγαρος ευρωβουλευτής θα εκλεγεί από τους συναδέλφους.
Πιο δύσκολη θα είναι η περίπτωση της κ. Φον ντε Λάιεν, όταν στα μέσα του μήνα θα κληθεί η ολομέλεια να επικυρώσει την επιλογή της. Οι σοσιαλιστικές, για παράδειγμα, ακόμη και εντός της Γερμανίας είναι ιδιαίτερα εχθρικοί στην επιλογή της και χωρίς την ψήφο τους για να εκλεγεί θα χρειαστεί την ψήφο των ακραίων και λαϊκίστικων ευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων εντός της Ευρωβουλής.
Σχετικά με τις ελληνικές επιδιώξεις για την προεδρία της Κομισιόν, ο πρωθυπουργός υποστήριζε ανοικτά τον κ. Τίμερμανς, η υποψηφιότητα του οποίου «ναυάγησε», ενώ ο κ. Μητσοτάκης στήριζε τον κ. Βέμπερ, που επίσης δεν προχώρησε. Η κ. Φον ντερ Λάινεν προέρχεται από την ίδια πολιτική οικογένεια με τη ΝΔ.
