Από την έντυπη έκδοση
Οι πολιτικοί παλαιάς κοπής κατεβάζουν το επίπεδο της πολιτικής από το επίπεδο της ανάπτυξης μιας στρατηγικής για τη χώρα, επισημαίνει μιλώντας στη «Ναυτεμπορική» ο Χάρης Θεοχάρης, τέως γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων. Ο υποψήφιος με το Ποτάμι στη Β’ Αθηνών, σπεύδει να παραδεχθεί ότι «τους έχουμε ταλαιπωρήσει πάρα πολύ τους επιχειρηματίες και είναι ψέμα να λέμε πως μπορείς να εξαφανίσεις τη γραφειοκρατία ένα πρωί».
Eχοντας πάρει μια γεύση από την πολιτική, που δεν θα τη χαρακτηρίζαμε μόνο γλυκιά, σε ποια σημεία θέλετε να διαφέρετε από την εικόνα του πολιτικού παλαιάς κοπής που σχηματίσατε όταν συνεργαζόσαστε με αυτούς με τους οποίους θα αναμετρηθείτε;
Είναι δύο λέξεις που είναι χιλιοειπωμένες και η επανάληψή τους γίνεται για σοβαρούς λόγους. Καθώς μέσα τους περικλείουν αυτό ακριβώς που είναι το κυρίαρχο πρόβλημα, το «πελατειακό κράτος».
Οι πολιτικοί παλαιάς κοπής κατεβάζουν το επίπεδο της πολιτικής από το επίπεδο της ανάπτυξης μιας στρατηγικής για τη χώρα. Δηλαδή ποια κατεύθυνση θέλουμε να δώσουμε στη χώρα. Αντί να προγραμματίζουν και να κάνουν αλλαγές με πλάνο και με ρυθμό, ασχολούνται με καθημερινά προβλήματα των πολιτών.
Είναι προφανές ότι ασχολούνται με μικρο-διευθετήσεις, που εν πολλοίς δαπανούν τον παραγωγικό τους χρόνο, τον οποίο έπρεπε να αφιερώνουν στη στρατηγική της χώρας. Αυτό ακριβώς πιστεύω ότι είναι το πρόβλημα και κάνει διπλή ζημιά.
Γιατί μαθαίνει τον κόσμο σε μια τέτοιου είδους συναλλαγή και μαθαίνει και τη δημόσια διοίκηση να λειτουργεί ευνουχισμένα, να μην παίρνει πρωτοβουλίες και όλες οι ενέργειές της αντικαθίστανται από τις εξυπηρετήσεις που πρέπει να γίνουν χάριν του πολιτικού συστήματος.
Η δήλωση των στελεχών του κόμματος που σας προσκάλεσε πως δεν υπάρχουν πια δεξιά, αριστερά ως όροι του σύγχρονου πολιτικού σκηνικού σας βρίσκει σύμφωνο; Πώς αντιλαμβάνεστε εσείς αυτή την κατανομή που ισχύει πλέον;
Συμφωνώ πως πρέπει να ξεπεράσουμε την παλαιά αντίληψη περί δεξιάς και αριστεράς, για δύο λόγους.
Ο πρώτος σχετίζεται με το γεγονός πως δεν ασκούν την πολιτική στο επίπεδο που αναφέραμε πιο πάνω και την ασκούν στο χαμηλότερο επίπεδο. Εκεί υπάρχει πλήρης ταύτιση και συμφωνία και έτσι έχουν ξεπεράσει από μόνοι τους στην πράξη τις διαχωριστικές γραμμές και δικαιολογούν τις διαφοροποιήσεις σε ιδεολογικό επίπεδο για να κρύψουν την ακινησία στην οποία όλοι συμφωνούν.
Δεύτερον, τα προβλήματα της χώρας μας έχουν γίνει τόσο μεγάλα και η βάση τους είναι η σχέση του κράτους με τον πολίτη και με την επιχείρηση, ως φορολογούμενο και ως οικονομική μονάδα. Υπάρχει μεταξύ τους μια παρασιτική σχέση και έχουν μολυνθεί από αυτό το μικρόβιο αμφότεροι, με κατάληξη την κακοδιαχείριση στη μια πλευρά ή τη δημιουργία αρνητισμού.
Αυτό που απαντά σε αυτή την κατάσταση είναι να προχωρήσουμε σε λύση των μικρών προβλημάτων για να απογαλακτίσουμε την ιδιωτική πρωτοβουλία από αυτή τη βλαβερή σχέση της με το Δημόσιο.
Αφού περιμένει από εκεί για να καταφέρει να επιβιώσει. Να τη μετατρέψουμε σε εξωστρεφή και ανταγωνιστική, ώστε να ανεβάσουμε τις πραγματικές θέσεις εργασίας και όχι να μαζεύουμε κάποια ονόματα σε κάποια χαρτιά για να πάρουμε μια επιδότηση και συγχρόνως να φτιάξουμε μια δημόσια διοίκηση με αποτελεσματικότητα, με στόχους, με έλεγχο, με λογοδοσία που λειτουργεί, όχι για χάρη της και υπέρ της μισθοδοσίας των δημοσίων υπαλλήλων αλλά να υφίσταται χάρη των υπηρεσιών που προσφέρει στους πολίτες.
Ωραία όλα αυτά, αλλά από τις δημοσκοπήσεις φαίνεται ότι στην κόντρα μεταξύ του παλαιού με το νέο κέρδισε το παλαιό. Είναι προσωπική μου άποψη χωρίς πολιτική χροιά.
Συμφωνώ, ίσως δεν είναι και το νέο έτοιμο να νικήσει και να κυριαρχήσει. Γιατί για να φθάσει σε αυτά τα επίπεδα πρέπει να γίνει μια πραγματική αλλαγή στον κόσμο που δεν είναι ακόμα ώριμη ώστε να επιτελεστεί.
Κοιτάξτε, άνθρωποι σαν και μένα σε άλλες εποχές δεν θα υπήρχε πιθανότητα να άφηναν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία για να ασχοληθούν ενεργά με την πολιτική. Θα προτιμούσαν τη θαλπωρή του ιδιωτικού τομέα και του μισθού που θα μπορούσαν να πάρουν από εκεί.
Πιστεύω ότι δεν είμαστε αρκετοί, νομίζω ότι θα μπορούσαν να αποφασίσουν να ανέβουν σε αυτό το τρένο και άλλοι και έτσι με αυτό τον τρόπο να ωριμάσει το νέο.
Θα θέλαμε να μάθουμε πώς είδατε την απορρόφηση της τεχνολογίας στη δημόσια διοίκηση πριν εσείς κάνετε αυτή την επέμβαση στο χώρο της τακτοποίησης και του εκσυγχρονισμού του μηχανισμού δημοσίων εσόδων. Τι τους εμπόδιζε να οργανωθούν με τρόπο διαφανή και αποτελεσματικό;
Το πρώτο νομίζω ότι ήταν ο φόβος. Ο φόβος πως θα δημιουργήσει δυσλειτουργίες, ο κόσμος θα δυσανασχετήσει, θα ταλαιπωρηθεί, θα παιδευτεί με τις νέες διαδικασίες και όλα αυτά. Ητοι ο φόβος της αλλαγής.
Το δεύτερο είναι ο μαξιμαλισμός. Εχουμε μάθει σε έναν διάλογο ο οποίος προσπαθεί μανιχαϊστικά να χωρίσει σε άσπρο – μαύρο, καλό και κακό, ενώ στην πραγματικότητα η πρόοδος έρχεται από μικρά βήματα. Πρέπει να έχουμε ένα σωστό όραμα για το πού θέλουμε να πάμε. Αλλά αξίζει να το πραγματοποιούμε με μικρά βήματα.
Η πρώτη ερώτηση που θα κάνουμε κάθε φορά – και αυτή ήταν εκείνη που έκανα όταν ήμουν γενικός γραμματέας πληροφοριακών συστημάτων αρχικά αλλά και δημοσίων εσόδων στη συνέχεια, όπου βάλαμε πολλά συστήματα τεχνολογίας. Ρωτούσαμε «είναι καλύτερο από την προηγούμενη κατάσταση;», «είναι το σήμερα λίγο καλύτερο από το χθες;», «θα είναι το αύριο λίγο καλύτερο αν εφαρμόσουμε σήμερα αυτό το σύστημα;».
Αν η απάντηση σε αυτά είναι «ναι», τότε πρέπει να προχωράμε. Ενώ συνήθως για λόγους πολιτικούς η κριτική είναι: «Μα σε αυτό το σύστημα που θες να βάλεις λείπουν το α το β και το δ». Αυτό στην πολιτική έχει νόημα, στην πληροφορική δεν έχει γιατί εκεί έχουμε εκδόσεις. Η β’ έκδοση θα αντικαταστήσει την α’, καλύπτοντας τα κενά της και η γ’ έκδοση θα είναι πληρέστερη της β’ κ.λπ. Και έτσι μόνο έρχεται η πρόοδος.
Η απάντηση αυτή έχει υπογραφή Χάρης Θεοχάρης ΙΤ monkey και θέλω, ως ρεπόρτερ στον τομέα της τεχνολογίας που υπερασπίστηκα τα θετικά της μηχανοργάνωσης ως προς την ταχύτητα, τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα των υποθέσεων του κράτους γενικότερα, να τοποθετηθείτε επ’ αυτού.
Θεωρώ ότι η συμβολή της τεχνολογίας είναι τεράστια σε σχέση με τις αλλαγές που φέρνει, θέλοντας και μη, αλλά και με τις αλλαγές που επιφέρει αν θελήσουμε να τη βάλουμε παντού
Ας δούμε μερικά παραδείγματα για το πού θα μπορούσε να βοηθήσει. Το πρώτο πράγμα είναι ότι επιτρέπει να ανοίγουμε δεδομένα και να τα προσφέρουμε στους πολίτες, χωρίς τη μεσολάβηση κάποιου.
Παρακάμπτοντας ουσιαστικά τον κρατικό τομέα, επιτρέποντας να ανοίγει ο κάθε πολίτης και να κρίνει τις υπηρεσίες που του προσφέρει η δημόσια διοίκηση. Ενα υπαρκτό παράδειγμα είναι το publicrevenue.gr όπου παρουσιάζουμε τις υπηρεσίες δημοσίων εσόδων και πώς πάνε. Οι υπάλληλοι από τη Γενική Γραμματεία δεν το έβλεπαν πάντα με χαρά.
Εκεί έχουμε για παράδειγμα τις επιστροφές του ΦΠΑ, πόσα εκατομμύρια χρωστάει το Δημόσιο στις επιχειρήσεις και πόσος είναι ο μέσος χρόνος αναμονής αυτών των επιστροφών. Ετσι είδαμε σειρά από άρθρα να αξιοποιούν αυτά τα δεδομένα και να κρίνουν αυτή την προσπάθεια, πιστεύω θετικά. Αλλά επίσης αυτό προσωπικά μου προσέφερε ένα εργαλείο, ώστε να αυξήσω την πίεση προς τον μηχανισμό του υπουργείου για να κάνουν τις επιστροφές γρήγορα.
Δεν υπάρχει τίποτε πιο ισχυρό από το να τηλεφωνήσεις σε έναν έφορο μια Δευτέρα πρωί και να του πεις: «Ξέρεις ότι είσαι στους πέντε χειρότερους από όλη την Ελλάδα ως προς τις επιστροφές ΦΠΑ και αν δεν κάνεις κάτι γι’ αυτό βρίσκεσαι εκτεθειμένος».
Είδατε «στα μάτια» δυνατούς οικονομικούς παράγοντες της χώρας και για αρκετούς η κοινή γνώμη έχει άποψη που διαφέρει αναλόγως της πολιτικής στράτευσης. Ως νέος πολιτικός, τι έχετε να πείτε στους επιχειρηματίες σήμερα;
Θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι τους έχουμε ταλαιπωρήσει πάρα πολύ, ότι είναι ψέμα να λέμε πως μπορείς να εξαφανίσεις τη γραφειοκρατία ένα πρωί. Υπάρχουν πολλοί λόγοι συνδεδεμένοι με την έννομη τάξη που έχουμε, που σημαίνει ότι τις απλοποιήσεις που όλοι επαγγέλλονται μπορείς να τις κάνεις μέχρι ένα σημείο.
Αυτό ισχύει στις περισσότερες χώρες, ότι θα πρέπει και αυτοί όπως όλοι οι πολίτες να κρίνουν ποιες από τις προτάσεις που προβάλλονται από τα κόμματα είναι πραγματικές, που μπορούν να βοηθήσουν το σύνολο της χώρας.
Και θα πρέπει να το κάνουν αυτό – και αναφέρομαι σε αυτούς γιατί είναι κατά τεκμήριο και από οικονομική και από εκπαιδευτική θέση στα ανώτερα στρώματα της κοινωνίας και συνεπώς θα περιμέναμε να κρίνουν χωρίς να βάζουν πάντα μόνο το προσωπικό τους συμφέρον και να στηρίζουν τις προτάσεις που είναι σωστές για τη χώρα, χωρίς να αντιστέκονται σε μεταρρυθμίσεις που είναι σωστές αλλά τους θίγουν τα προσωπικά ή επαγγελματικά συμφέροντα.
Συνέντευξη στον ΚΩΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΔΗ – k[email protected]
