Κριτική στα κράτη – μέλη για την απροθυμία τους να υλοποιήσουν τα όσα έχουν συμφωνηθεί άσκησε ο επίτροπος αρμόδιος για θέματα Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος. «Δεν κρύβω την απογοήτευσή μου για τα πολύ φτωχά αποτελέσματα στην υλοποίηση του μηχανισμού επανεγκατάστασης. Η επανεγκατάσταση συνδέεται με την αλληλεγγύη. Και η αλληλεγγύη δεν παρέχεται α-λα-καρτ», προειδοποιεί.
Ο κ. Αβραμόπουλος άσκησε έντονη κριτική προσερχόμενος στο συμβούλιο υπουργών Εσωτερικών της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες όπου στο επίκεντρο βρέθηκε ο πενιχρός απολογισμός της προσπάθειας για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, αλλά και οι εξελίξεις στην Τουρκία.
Τον περασμένο Μάρτιο μόνον 355 πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο μεταφέρθηκαν από την Ελλάδα και την Ιταλία σε άλλα κράτη-μέλη, ενώ ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε ότι θα μετεγκατασταθούν 20.000 άνθρωποι. Μόλις 177 ήταν οι πρόσφυγες από τη Συρία που μετεγκαταστάθηκαν σε ευρωπαϊκές χώρες μετά τις 4 Απριλίου, οπότε τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία για το προσφυγικό. Οι χώρες που υποδέχθηκαν τους πρόσφυγες ήταν η Γερμανία, η Σουηδία, η Ολλανδία, η Φινλανδία και η Λιθουανία. Όλα τα υπόλοιπα κράτη-μέλη απέφυγαν το επίμαχο ζήτημα. Η Κομισιόν εκτιμά ότι μέχρι τον Ιούλιο περίπου 2.000 πρόσφυγες από τη Συρία θα μεταφερθούν τελικά στην ΕΕ.
Δεν τηρούνται οι υποσχέσεις προς την Ελλάδα
Η Κομισιόν υποδεικνύει ότι η Ελλάδα έχει περιέλθει σε δύσκολη θέση, καθώς 46.000 άνθρωποι έχουν εγκλωβιστεί στη χώρα αναμένοντας την απάντηση στην αίτηση ασύλου που υπέβαλαν. Περίπου 7.000 από αυτούς παραμένουν στα ελληνικά νησιά. Οι διαδικασίες για την επεξεργασία των αιτήσεών τους προχωρούν με πολύ αργούς ρυθμούς. Αυτό συμβαίνει αφενός γιατί τα υπόλοιπα κράτη-μέλη δεν έχουν αποστείλει ακόμη το εξειδικευμένο προσωπικό που ζητούσαν η Frontex και άλλες ευρωπαϊκές υπηρεσίες (μόλις 63 άτομα έχουν φθάσει και εργάζονται στην Ελλάδα, ενώ είχαν ζητηθεί 472) και αφετέρου γιατί τα ελληνικά δικαστήρια δεν απορρίπτουν τις αιτήσεις ασύλου με τους ρυθμούς που ίσως φαντάζονταν κάποιοι στις Βρυξέλλες: από τις 174 αιτήσεις που έχουν εκδικαστεί μέχρι σήμερα, οι 100 έγιναν δεκτές και οι ενδιαφερόμενοι παρέμειναν στην Ελλάδα.
Όσο για την Τουρκία, ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ καταγράφει μία ανάμεικτη εικόνα.
«Η τουρκική πλευρά κατά βάση έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της. Οι μηχανισμοί λειτουργούν, στην Ελλάδα φτάνουν πλέον λιγότεροι πρόσφυγες. Όμως οι προϋποθέσεις για την απελευθέρωση της βίζας δεν έχουν ακόμη εκπληρωθεί», επισημαίνει.
Πράγματι, η Frontex, η ευρωπαϊκή υπηρεσία για τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων, επιβεβαιώνει ότι ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών που εισέρχονται στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας έχει μειωθεί σημαντικά, καθώς τον Απρίλιο είχαν καταγραφεί μόλις 2.700 αφίξεις. Αλλά αυτό δεν αρκεί για να αποδεχθεί η ΕΕ την πλήρη κατάργηση της βίζας, καθώς υπάρχει και μία λίστα με 72 προαπαιτούμενα, όπως η τροποποίηση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας, τα οποία δεν έχει εκπληρώσει η Άγκυρα.
Όπως δηλώνει χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Γιαν Άσελμπορν «νομίζω ότι η Τουρκία πρέπει να πλησιάσει περισσότερο τις θέσεις μας. Δεν φαίνεται πολύ πιθανό να καταλήξουμε, αν δεν κάνει και η Τουρκία κάποια βήματα».
Αναβολή για τον Οκτώβριο;
Ήδη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισε να «παγώσει» τη διαδικασία για την κατάργηση της βίζας λόγω των εσωτερικών εξελίξεων στην Τουρκία. Θεωρείται δυσκολο να ψηφιστεί η σχετική νομοθεσία μέχρι τον Ιούλιο, ενώ τον Αύγουστο οι Βρυξέλλες πηγαίνουν …διακοπές. Έτσι, οι αξιωματούχοι της ΕΕ ελπίζουν να αναβάλουν τις κρίσιμες αποφάσεις για τον Οκτώβριο.
«Μέχρι τότε και η ίδια η Τουρκία προφανώς δεν θα έχει θεσπίσει βιομετρικά διαβατήρια» δηλώνει ο Γιαν Άσελμπορν, υπενθυμίζοντας μία ακόμη από τις βασικές προϋποθέσεις για την κατάργηση των ταξιδιωτικών θεωρήσεων προς την ΕΕ.