Επιστολή στον υπουργό Δικαιοσύνης Σταύρο Κοντονή για «τα προβλήματα που έχουν προκύψει από την εφαρμογή του ασφαλιστικού νόμου για τους Δικηγόρους» απέστειλε ο πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος και του ΔΣΑ Βασίλη Αλεξανδρή.
Στην επιστολή του ο κ. Αλεξανδρής επισημαίνει ότι τα προβλήματα που έχουν προκύψει προκαλούν αδικαιολόγητη σύγχυση και ανασφάλεια δικαίου και ζητεί την συνδρομή του Υπουργού στην αντιμετώπισή τους, σημειώνοντας ότι η επίλυσή τους έχει επείγοντα χαρακτήρα καθώς αφορά την καθημερινότητα χιλιάδων Δικηγόρων.
«Πρόκειται για ένα σύστημα που συνεπάγεται βίαιη αφαίμαξη του διαθέσιμου και δεδουλευμένου εισοδήματός μας και απειλεί ευθέως την επαγγελματική μας υπόσταση. Η σύνδεση των εισφορών με το εισόδημα στο δυσθεώρητο ποσοστό του 37,95% καταδεικνύει τον φορολογικό χαρακτήρα της εισφοροδοτικής επιβάρυνσης, η οποία σε συνδυασμό με τα σωρευτικά φορολογικά βάρη (φορολόγηση από το πρώτο ευρώ, προκαταβολή φόρου 100%, τέλος επιτηδεύματος, εισφορά αλληλεγγύης, ΦΠΑ 24% που στην πράξη επιβαρύνει τον δικηγόρο) οδηγεί σε απροκάλυπτα δημευτικό αποτέλεσμα», επισημαίνει ο κ. Αλεξανδρής.
Παράλληλα επισημαίνει ότι ο νόμος «πάσχει πολλαπλώς σε νομικό επίπεδο καθώς αντίκειται σε πλήθος διατάξεων συνταγματικής περιωπής και υπερνομοθετικής ισχύος», ενώ τονίζει ότι υπάρχουν λάθη και παραλείψεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα και προσθέτει ότι οι δικηγόροι α) υπόκεινται σε αναγκαστικά μέτρα είσπραξης από το 1ο ευρώ, και β) αδυνατούν στην πράξη να λάβουν παροχές που δικαιούνται.
Ολόκληρη η επιστολή:
«Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ,
Aσφαλώς γνωρίζετε ότι από την 1η Ιανουαρίου οι δικηγόροι βρισκόμαστε μπροστά στο πιο επαχθές ασφαλιστικό σύστημα που έχουμε αντιμετωπίσει στη διάρκεια του ασφαλιστικού μας βίου.
Πρόκειται για ένα σύστημα που συνεπάγεται βίαιη αφαίμαξη του διαθέσιμου και δεδουλευμένου εισοδήματός μας και απειλεί ευθέως την επαγγελματική μας υπόσταση.
Η σύνδεση των εισφορών με το εισόδημα στο δυσθεώρητο ποσοστό του 37,95% καταδεικνύει τον φορολογικό χαρακτήρα της εισφοροδοτικής επιβάρυνσης, η οποία σε συνδυασμό με τα σωρευτικά φορολογικά βάρη (φορολόγηση από το πρώτο ευρώ, προκαταβολή φόρου 100%, τέλος επιτηδεύματος, εισφορά αλληλεγγύης, ΦΠΑ 24% που στην πράξη επιβαρύνει τον δικηγόρο) οδηγεί σε απροκάλυπτα δημευτικό αποτέλεσμα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι δικηγόρος με εισόδημα 20.000 € θα επιβαρυνθεί κατά το τρέχον έτος (με συνυπολογισμό των προσωρινών «εκπτώσεων» που ισχύουν κατά την πρώτη τετραετή μεταβατική περίοδο) με ασφαλιστικές εισφορές 5.448 €. Επί του καθαρού εισοδήματος των 14.552 €, που απομένει, επιβαρύνεται επιπροσθέτως με φόρο εισοδήματος 22% ύψους 3.201 €, τέλος επιτηδεύματος 650 € και εισφορά αλληλεγγύης 56€, ήτοι σύνολο 9.355 €, ενώ θα κληθεί να καταβάλει και 100% προκαταβολή φόρου.
Πέραν του κεντρικού αυτού ζητήματος, το νέο σύστημα πάσχει πολλαπλώς σε νομικό επίπεδο καθώς αντίκειται σε πλήθος διατάξεων συνταγματικής περιωπής και υπερνομοθετικής ισχύος. Μεταξύ άλλων, υπογραμμίζονται τα εξής, καίρια νομικά ζητήματα:
α) Ο αόριστος και ασαφής καθορισμός της έννοιας του «καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος», που αποτελεί τη βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών των δικηγόρων, κατά παράβαση της συνταγματικής και υπερνομοθετικής αρχής της βεβαιότητας και προβλεψιμότητας του φόρου και της αρχής της ασφάλειας και βεβαιότητας δικαίου, που απορρέουν από το άρθρο 78 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος και το άρθρο 1 του 1ου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.
β) Ο καθορισμός της φορολογικής βάσης υπολογισμού των εισφορών με κανονιστική απόφαση της διοικήσεως κατά παράβαση του άρθρου 78 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος.
γ) Η επιβολή φορολογικού ή οικονομικού βάρους επί πλασματικής βάσεως, με αδικαιολόγητα προνόμια υπέρ του ΕΦΚΑ και ανισότητα σε βάρος των δικηγόρων, ιδίως ως προς τον συμψηφισμό των εισφορών που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως και την άτοκη επιστροφή ή συμψηφισμό αυτών κατά παράβαση των άρθρων 78 παρ. 1 και 2, 43 παρ. 2 και 4 παρ. 1, 5 παρ. 1 του Συντάγματος και 14 της ΕΣΔΑ και του άρθρου 1 του 1ου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου αυτής.
δ) Ο πλασματικός προσδιορισμός του ελάχιστου ύψους του φορολογητέου εισοδήματος με βάση το οποίο υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές κατά παράβαση των άρθρων 4 παρ. 1 και 5, 20 παρ. 1, 25 παρ. 1 του Συντάγματος και των άρθρων 6 παρ. 1,13 της ΕΣΔΑ σε συνδυασμό με το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου 1 αυτής και του άρθρου 14 παρ. 1 του ΔΣΑΠΔ του ΟΗΕ.
ε) Ο δημευτικός και άνισος χαρακτήρας των ασφαλιστικών εισφορών σε βάρος των δικηγόρων, σε αντίθεση με άλλες κατηγορίες ασφαλισμένων, κατά παράβαση των άρθρων 4 παρ 1 και 5, 25 παρ. 1 του Συντάγματος και των άρθρων 14 της ΕΣΔΑ.
στ) Η έλλειψη επαρκούς αναλογιστικής τεκμηρίωσης για τις επιλογές που προέκρινε η Κυβέρνηση για τους επιστήμονες – ελεύθερους επαγγελματίες, αφού δεν παρουσίασε σχετική μελέτη για το ΕΤΑΑ.
ζ) Η έλλειψη ανταποδοτικότητας, ήτοι σχέσης εύλογης αναλογίας μεταξύ εισφορών και παροχών. Είναι χαρακτηριστικό ότι δικηγόρος που αιτείτο την συνταξιοδότησή του με 40 έτη δικηγορίας από το ΤΑΝ λάμβανε 1.232,50 €, ενώ με τα μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης του ν. 4387/2016 θα λάβει ανταποδοτική σύνταξη 290,74 € (συντάξιμες αποδοχές 679,30€ x ποσοστό αναπλήρωσης 42,80% = 290,74 €) , πλέον εθνικής σύνταξης 384 €, ήτοι συνολικά 674 €.
η) Ο απαγορευτικός και αποτρεπτικός χαρακτήρας των ασφαλιστικών και των λοιπών φορολογικών επιβαρύνσεων της δικηγορικής αμοιβής σε συνδυασμό με τα λοιπά δικαστικά δαπανήματα σε ό,τι αφορά το δικαίωμα πρόσβασης σε δικαστήριο και σε δίκαιη δίκη των εντολέων των δικηγόρων, κατά παράβαση των άρθρων 20 παρ. 1, 25 παρ 1 του Συντάγματος, των άρθρων 6 παρ. 1 και 13 της ΕΣΔΑ και του άρθρου 14 παρ. 1 του ΔΣΑΠΔ του ΟΗΕ.
Πλην των αμιγώς νομικών ζητημάτων, που αφορούν την συνταγματικότητα του νέου ασφαλιστικού νόμου και θα κριθούν από τη Δικαιοσύνη, από την μέχρι σήμερα εφαρμογή του ν. 4387/2016 στους Δικηγόρους ασφαλισμένους, έχει προκύψει σωρεία προβλημάτων και αδιευκρίνιστων ερωτημάτων, που επιτείνουν την ανασφάλεια δικαίου και προκαλούν αδικαιολόγητη σύγχυση.
Συναφώς, πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα τα ακόλουθα πρακτικά προβλήματα, λάθη και παραλείψεις:
1. Σε πλείονες δικηγόρους εμφανίζονται λανθασμένα στοιχεία μητρώου, όπως ο ΑΦΜ και ο ΑΜΚΑ.
2. Δεν έχουν ακόμη εκδοθεί τα εκκαθαριστικά, και δεν έχουν αναρτηθεί στον ιστότοπο του ΕΦΚΑ τα σχετικά ειδοποιητήρια, χιλιάδων συναδέλφων που απασχολούνται τόσο με έμμισθη εντολή όσο και με ελεύθερη δραστηριότητα ή έχουν πολλαπλή απασχόληση.
3. Σε εμμίσθους δικηγόρους που έχουν μηδενικό εισόδημα ή εισόδημα χαμηλότερο από το κατώτατο όριο του νόμου από ελεύθερη δικηγορία, έχει εκδοθεί ειδοποιητήριο για την εισφορά από το ελεύθερο επάγγελμα με βάση το κατώτατο πλαφόν, μολονότι κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται στο νόμο.
4. Σε εμμίσθους δικηγόρους, οι οποίοι έχουν προβεί σε παύση εργασιών στην φορολογική αρχή (για το ελεύθερο επάγγελμα), έχει εκδοθεί ειδοποιητήριο για καταβολή εισφορών από την ελεύθερη δικηγορία, με βάση το κατώτατο πλαφόν.
5. Ας σημειωθεί ότι δεν έχει ακόμη ξεκαθαριστεί ο τρόπος καταβολής εισφορών σε περιπτώσεις που ο δικηγόρος αμείβεται από έναν εργοδότη (όχι δικηγορική εταιρεία) με δελτίο παροχής υπηρεσιών.
6. Παραμένει μέχρι σήμερα ακαθόριστο το πώς θα συμψηφίζονται οι εισφορές δικηγόρων με έμμισθη εντολή με τις παρακρατήσεις που γίνονται κατά τις δικαστικές πράξεις, με αποτέλεσμα στους εμμίσθους δικηγόρους να μην έχει αφαιρεθεί – συμψηφιστεί από την εισφορά που τους βαρύνει το 20% που παρακρατείται από τα γραμμάτια προείσπραξης.
7. Πλείονες δικηγόροι που έχουν ήδη συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης και έχουν αιτηθεί έκπτωσης 50% στην εισφορά της κύριας σύνταξης, όπως προβλέπει ο νόμος, δεν έχουν ακόμη λάβει ειδοποιητήρια για την καταβολή μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών.
8. Οι Τράπεζες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, κατόπιν συνεννόησης με τον ΕΦΚΑ, χρεώνουν για πρώτη φορά στην ιστορία των Ταμείων μας, προμήθεια σε κάθε πληρωμή ειδοποιητηρίου, ενώ με τα μέχρι σήμερα ισχύοντα η πληρωμή των εισφορών των δικηγόρων γινόταν ανέξοδα.
Τα ως άνω προβλήματα αποκτούν επείγοντα χαρακτήρα καθώς αφορούν την καθημερινότητα χιλιάδων συναδέλφων, και συναρτώνται με την υποχρέωση καταβολής εισφορών και την διατήρηση της ασφαλιστικής ικανότητας.
Τα δεινά του ασφαλιστικού για τους δικηγόρους δεν σταματούν εδώ. Οι δικηγόροι α) υπόκεινται σε αναγκαστικά μέτρα είσπραξης από το 1ο ευρώ, και β) αδυνατούν στην πράξη να λάβουν παροχές που δικαιούνται. Ειδικότερα:
1. Οφειλές ασφαλισμένων από το 1ο ευρώ στο ΚΕΑΟ
Με την ΥΑ 58039/3275/2017 του Υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Αναστασίου Πετρόπουλου, όλες οι ληξιπρόθεσμες οφειλές, ανεξαρτήτως ύψους και εισπραξιμότητας διαβιβάζονται στο ΚΕΑΟ. Παραγνωρίζεται έτσι ότι α) τα ειδοποιητήρια του ΕΦΚΑ δεν περιέχουν βεβαία και εκκαθαρισμένη απαίτηση, αφού εκδίδονται επί τη βάσει εισοδήματος του 2015 και όχι του 2016 όπως θα έπρεπε, και β) κάθε ειδοποιητήριο του ΕΦΚΑ που δεν εξοφλείται εμπρόθεσμα, διαβιβάζεται αυτομάτως στο ΚΕΑΟ προς αναγκαστική είσπραξη, ακόμη και για ποσά μικρότερα των 5.000 ευρώ!
2. Μη έκδοση Υπουργικής Απόφασης για χορήγηση επιδόματος Ανεργίας
Το Υπουργείο Εργασίας όφειλε προ πολλού να έχει εκδώσει την Υπουργική Απόφαση του άρθρου 44 παρ. 2 του Ν.3986/2011, για χορήγηση επιδόματος ανεργίας στους ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ, όπου υπάγονται και οι Δικηγόροι. Αν και όλοι οι Δικηγόροι καταβάλλουν εισφορά υπέρ ανεργίας (ΟΑΕΔ) από το 2011, και παρόλο που με επιστολή μας έχουμε επισημάνει στον Υπουργό την υποχρέωσή του αυτή από τον Φεβρουάριο του 2016, μέχρι σήμερα δεν υπήρξε σχετική ανταπόκριση.
3. Παροχές υγειονομικής περίθαλψης
Χιλιάδες δικηγόροι όλης της χώρας αναμένουν ακόμη την εκκαθάριση και εξόφληση παροχών υγειονομικής περίθαλψης από τους Τομείς Υγείας Δικηγόρων, ακόμη και προ του 2012 (προ εντάξεως στον ΕΟΠΥΥ).
Δυστυχώς, ούτε οι συνταξιούχοι συνάδελφοι μένουν στο απυρόβλητο. Στις συνεχείς μειώσεις των συντάξιμων αποδοχών τους τα τελευταία έτη, προστίθεται η μη καταβολή οφειλομένων επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ βοηθημάτων.
1. Επικουρικές συντάξεις
Μετά την ένταξη του ΤΕΑΔ πρώτα στο ΕΤΕΑ και έπειτα στο ΕΤΕΑΕΠ και τις αλλαγές του τρόπου υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων, δικηγόροι που έχουν εξέλθει της ασφαλίσεως αναμένουν τη λήψη της επικουρικής τους σύνταξης από το τέλος του 2014 και εξής.
2. Εφάπαξ βοηθήματα
Μεγαλύτερη υστέρηση παρουσιάζει η καταβολή των εφάπαξ βοηθημάτων στους συνταξιοδοτηθέντες δικηγόρους, αφού οι εκκρεμότητες ξεκινούν από το τέλος του 2013.
Κύριε Υπουργέ, απευθυνόμαστε σε σας επικαλούμενοι πρωτίστως την ιδιότητα του συναδέλφου δικηγόρου και δευτερευόντως την ιδιότητα του Υπουργού. Ζητάμε, λοιπόν, να αναγνωρίσετε την κρισιμότητα των ως άνω προβλημάτων αναμένοντας την άμεση συμβολή σας στην αντιμετώπισή τους.
Με συναδελφικούς χαιρετισμούς,
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΒΑΣΙΛΗΣ Ε. ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ
