Της Μάρως Βακαλοπούλου
[email protected]
Έπειτα από δύο χρόνια επίπονων διαπραγματεύσεων, η συμφωνία για το Brexit είναι «κλινικά νεκρή». Με 391 ψήφους κατά και 242 υπέρ, το βρετανικό κοινοβούλιο την απέρριψε χθες το βράδυ, για δεύτερη φορά σε διάστημα λίγων εβδομάδων. Μόνο ένα «θαύμα» μπορεί να την επαναφέρει στη ζωή ως λύση ανάγκης.
Πολιτικά, και η Βρετανίδα πρωθυπουργός βρίσκεται λίγο – πολύ στην ίδια κατάσταση. Είναι γεγονός ότι η Τερέζα Μέι κλήθηκε να φέρει σε πέρας μία αποστολή εξαιρετικά δύσκολη για όποιον βρισκόταν στη θέση της: να ολοκληρώσει ένα τεράστιο σχέδιο – όνειρο ζωής για πολλούς, εφιάλτης για άλλους – και να πείσει ένα διχασμένο κοινοβούλιο για τους δυσμενείς όρους της αποχώρησης της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και το πιο σημαντικό ίσως. Το έργο αυτό έπρεπε να πραγματωθεί από μία εύθραυστη κυβέρνηση, με ισχνή πλειοψηφία στη βουλή.
Το πιο σημαντικό ωστόσο σε όλη αυτήν την ιστορία όπως εξελίσεται σε συνέχειες, μέρα τη μέρα, βδομάδα τη βδομάδα και μήνα το μήνα, είναι ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακριβεία τι επιφυλάσσει το μέλλον για το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως το έθεσε εύστοχα ο πολιτικός αναλυτής Νικ Ρόμπινσον στο BBC. Πρακτικά, τα επόμενα βήματα έχουν σχεδιαστεί. Ουσιαστικά όμως;
Δύο νέες ψηφοφορίες
Όπως έχουν πλέον συνηθίσει να κάνουν τους τελευταίους μήνες, οι Βρετανοί βουλευτές θα προσέλθουν και σήμερα στη βουλή για να ψηφίσουν επί συγκεκριμένων τροπολογιών, βάσει των οποίων θα καταλήξουν εάν επιθυμούν ένα Brexit με συμφωνία – ήτοι με μία μεταβατική περίοδο δύο ετών – ή ένα Brexit χωρίς συμφωνία, που τουλάχιστον οι πιο λογικές φωνές αντιλαμβάνονται ότι μπορεί να είναι όλεθρος για τη βρετανική οικονομία. Εάν τελικά αποφασίσουν να αποκλείσουν το no deal σενάριο, αύριο θα ψηφίσουν ξανά εάν προτιμούν μία παράταση του Άρθρου 50, δηλαδή μία καθυστέρηση της διαδικασίας του Brexit.
Σε κάθε περίπτωση, η Μέι έχει ξεκαθαρίσει ότι ακόμη και αν βγει από το πλάνο το no deal Brexit, αυτό θα είναι μόνο προσωρινό. Όπως έχει επίσης ξεκαθαρίσει ότι εάν οι βουλευτές δεν απορρίψουν το no deal, αυτό θα καταστεί πλεόν η επίσημη πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης.
Τι σημαίνουν οι εξελίξεις για την Τερέζα Μέι;
Προφανώς δύο παταγώδεις αποτυχίες της κυβέρνησης της στο κοινοβούλιο δεν προμηνύουν τίποτα θετικό για το πολιτικό της μέλλον. Για την ακρίβεια, σχολιάζει η «Guardian», υπό άλλες συνθήκες, οποιοσδήποτε Βρετανός πρωθυπουργός θα βρισκόταν μεμιάς έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ. Για την ώρα ωστόσο, έστω και αποκαμωμένη, η Μέι προσπαθεί να φέρει σε πέρας το Brexit. Και καθώς φαίνεται, κανείς δεν θέλει πραγματικά να καθήσει στην άβολη θέση της.
Μπορεί η Μέι να επανέλθει με την ίδια συμφωνία;
Η συμφωνία είναι «κλινικά» νεκρή, όπως αναφέρθηκε, αλλά στον λαβύρινθο του Brexit ισχύει το «ποτέ μη λες ποτέ». Η Μέι δεν έχει πει την τελευταία της κουβέντα. Στέλεχη του υπουργικού συμβουλίου δεν αποκλείουν μία τρίτη ψηφοφορία επί της συγκεκριμένης συμφωνίας. Πότε; Εάν οι βουλευτές κρίνουν με την αποψινή ψηφοφορία ότι η αποχώρηση με συμφωνία είναι καλύτερη επιλογή, οπότε η Μέι θα επαναλάβει για πολλοστή φορά ότι η δική της συμφωνία είναι η καλύτερη προσφορά που έχει το Λονδίνο.
Πόσο μπορεί να καθυστερήσει το Brexit;
Η Μέι έχει καταστήσει σαφές ότι η αναβολή δεν λύνει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα με το Brexit. Επίσης, επαναλαμβάνει σε όλους τους τόνους ότι η αναβολή πρέπει να είναι μικρή, ώστε να μη χρειαστεί η χώρα να συμμετέχει στις επικείμενες ευρωεκλογές. Οπιαδήποτε τροπολογία ωστόσο επί της παράτασης του Άρθρου 50 θα είναι τροποποιήσιμη. Επιπλέον, θα πρέπει το αίτημα να τεθεί με σαφήνεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα έχει και τον τελευταίο λόγο εν προκειμένω.
«Η Ε.Ε. θα θέλει να ξέρει τι εννοούμε να κάνουμε ζητώντας μια τέτοια παράταση. Τούτη η βουλή θα πρέπει να απαντήσει σε αυτή την ερώτηση. Επιθυμεί να ακυρώσει τη διαδικασία με βάση το Άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας; Θέλει μήπως να διεξαχθεί δεύτερο δημοψήφισμα; Ή θέλει να φύγουμε βάσει μιας συμφωνίας, αλλά όχι αυτής της συμφωνίας;», τόνισε χθες η Βρετανίδα πρωθυπουργός.
Η επιλογή ενός ήπιου Brexit;
Για την ώρα δεν φαίνεται να υπάρχει στο προσκήνιο, αναφέρει η «Guardian». Μετά τη χθεσινή ψηφοφορία, ο εκπρόσωπός της επανέλαβε την αντίθεση της πρωθυπουργού σε οποιαδήποτε συμφωνία θα περιελάμβανε μία τελωνειακή ένωση. Οι Βρυξέλλες από την πλευρά τους έχουν δείξει με κάθε τρόπο ότι δεν έχουν καμία απολύτως διάθεση για περαιτέρω διαπραγματεύσεις.
Γενικές εκλογές;
Δημοσίως τουλάχιστον, είναι αυτό που επιθυμεί ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν. Είναι επίσης αυτό που προειδοποιούσαν οι πιστοί της Μέι ότι θα συμβεί, εάν η πρωθυπουργός υποστεί μία απανωτή ήττα. Θεωρητικά, όπως όλα τα σενάρια, και οι εκλογές αποτελούν ένα ενδεχόμενο. Σε αυτήν την περίπτωση ωστόσο, η αναβολή του Brexit θα είναι μακράς διαρκείας, αν μη τι άλλο μεγαλύτερη από εκείνης που θα ήθελε η Ντάουνινγκ Στριτ.
