Ενώ οι Έλληνες μαθητές κατέλαβαν μόλις την 43η και οι Γερμανοί την 16η, οι μαθητές της μικρής Εσθονίας αναρριχήθηκαν φέτος στην 3η θέση στην νέα έκθεση PISA του ΟΟΣΑ. Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας τους;
Μαζί με την Φινλανδία που ακολουθεί στην 5η θέση, η Εσθονία συγκαταλέγεται στην πρώτη δεκάδα της νέας έκθεσης αξιολόγησης εκπαιδευτικών συστημάτων του ΟΟΣΑ και ηγείται όλων των ευρωπαϊκών χωρών.
Η διάκριση αυτή του εσθονικού εκπαιδευτικού συστήματος βρέθηκε φυσικά χθες στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας στη μικρή χώρα της Βαλτικής. Εντούτοις δεν αποτέλεσε έκπληξη. Ειδικοί επισημαίνουν ότι είναι το αποτέλεσμα μιας συνετής εκπαιδευτικής πολιτικής.
Ισότητα ευκαιριών
Το μυστικό της επιτυχίας είναι η τήρηση μιας βασικής αρχής, όπως εξηγεί η Κάρεν Λουκ, διευθύντρια σχολείου στο Τάρτου, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Εσθονίας:
«Επικεντρώνουμε στην ισότητα των ευκαιριών. Σε αυτό οφείλονται τα θετικά αποτελέσματα. Δεν διαχωρίζουμε επ’ ουδενί τα παιδιά σε διαφορετικές ομάδες, (για παράδειγμα) σε ομάδες υψηλών επιδόσεων και σε άλλες για πιο αδύναμους μαθητές. Όχι δεν το κάνουμε αυτό».
Κανέναν απολύτως ρόλο δεν παίζει ούτε η καταγωγή αλλά ούτε και η κοινωνική προέλευση. Είτε προέρχονται από εύπορες είτε από φτωχές οικογένειες, είτε έχουν ρωσικές ή άλλες ρίζες, στο σχολείο ισχύει το ίδιο για όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά: ίσες ευκαιρίες για όλους και φυσικά δωρεάν. Η σχετική νομοθεσία που χρονολογείται από το 1992 διασφαλίζει τις ίδιες δυνατότητες και για όλες τις μειονότητες καθώς και για όλους τους Εσθονούς τη δια βίου μάθηση.
Συχνές μικρές αλλαγές του συστήματος
Το εσθονικό παιδαγωγικό σύστημα δεν προβλέπει νέες παιδαγωγικές μεθόδους ή «πειράματα», παρότι μαθητές και δάσκαλοι έχουν σημαντικά περιθώρια να προσαρμόσουν τη διδασκαλία και τη μάθηση. Οι ακολουθούμενες μέθοδοι είναι μάλλον συντηρητικές και τα περιεχόμενα πολύ σαφή. Μιλώντας στο σουηδικό ραδιόφωνο ο εσθονός υφυπουργός Παιδείας Μαρτ Λάιντμετς αναφέρθηκε σε δυο βασικούς πυλώνες της εσθονικής επιτυχίας:
«Δεν κάνουμε κάποια επανάσταση, αλλά διαρκώς μικρές αλλαγές. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αλλάζουμε εκ βάθρων το εκπαιδευτικό σύστημα. Σύμφωνα με την PISA διαθέτουμε παγκοσμίως το καλύτερο σύστημα όσον αφορά την ισότητα των ευκαιριών. Δεν παίζει ρόλο εάν προέρχεσαι από μια φτωχή ή μια πλούσια οικογένεια. Σε κάθε περίπτωση θα πας στο σχολείο όπου τα αποτελέσματα είναι καλά και ισορροπημένα».
Σύμφωνα με την νέα έκθεση του ΟΟΣΑ μάλιστα τα δυο τρίτα των μαθητών στην Εσθονία δηλώνουν ικανοποιημένοι με τα σχολεία και τους δασκάλους τους.
