Τις στρατηγικές προτεραιότητες ΗΠΑ και Ελλάδας αλλά και τη συμφωνία για εμβάθυνση της συνεργασίας των δύο μερών σε έξι τομείς προβλέπει η κοινή δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Nίκου Δένδια και του Αμερικανού ομολόγου του Μάικ Πομπέο.
Η περιφερειακή συνεργασία με τα ζητήματα που συνεπάγεται η ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο με τις Ηνωμένες Πολιτείες να χαιρετίζουν την επιβεβαιωμένη ετοιμότητα της Ελλάδας να συνεργαστεί με άλλες χώρες της περιοχής για την επίτευξη συμφωνιών οριοθέτησης στη θάλασσα μέσω διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο επιβεβαιώνοντας παράλληλα την πεποίθησή τους ότι τα ζητήματα θαλάσσιας οριοθέτησης πρέπει να επιλυθούν ειρηνικά σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, η άμυνα και η ασφάλεια με τις δύο πλευρές να εκφράζουν την πρόθεσή τους να ενισχύσουν περαιτέρω τη στρατηγική εταιρική σχέση άμυνας και ασφάλειας, επεκτείνοντας και εμβάθυνση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ΗΠΑ-Ελλάδας, η επιβολή του νόμου και η αντιτρομοκρατία με τις δύο χώρες να εξετάζουν τη συνεχιζόμενη βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών και της συνεργασίας κατά της τρομοκρατίας και της συνεργασίας σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, το εμπόριο και οι επενδύσεις με τις δύο πλευρές να προσβλέπουν στην ενίσχυση του εμπορίου και των επενδύσεων μεταξύ τους, την ενέργεια μνημονεύοντας την ολοκλήρωση του ελληνικού τμήματος του Υπερ-Αδριατικού Αγωγού (ΤΑΡ) και οι δεσμοί ανθρώπου με άνθρωπο με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ελλάδα να επαναβεβαιώνουν την κεντρικότητα των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων στις διμερείς τους σχέσεις όσον αφορά πολιτισμικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, ήταν οι έξι τομείς που οι δύο πλευρές έθεσαν ως στόχο να επικεντρωθούν οι διμερείς τους σχέσεις.
Της κοινής δήλωσης προηγήθηκε συνάντηση των δύο ανδρών στη Θεσσαλοκίκη. Ο Αμερικανός υπουργός συμμετείχε σε συζήτηση στρογγγυλής τράπεζας με θέμα την ενέργεια στον ΣΒΕ, παρουσία και του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη.
Στη συνέχεια υπεγράφη συμφωνία επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, παρουσία του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνι Γεωργιάδη.
Οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ, τα Δυτικά Βαλκάνια και η Ανατολική Μεσόγειο βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών, όπως ανέφερε σε ανάρτησή του ο κ. Πομπέο. «Είναι πάντα υπέροχο να βλέπω τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια. Σήμερα, στη Θεσσαλονίκη, συζητήσαμε για τη μακρόχρονη ισχύ των σχέσεων Ηνωμένων Πολιτειών-Ελλάδας, τα Δυτικά Βαλκάνια και την αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο», έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter. Νωρίτερα είχε γράψει σε μήνυμά του επίσης στο Twitter πως «η δύναμη της διμερούς μας σχέσης βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών και ανυπομονώ για μια παραγωγική επίσκεψη».
Στο επίκεντρο της συνάντησης βρίσκονται οι ισχυροί δεσμοί και η διαρκώς ενισχυόμενη εταιρική σχέση Ελλάδας και ΗΠΑ, σύμφωνα με σχετική ανάρτηση του υπουργείου Εξωτερικών στο twitter.
Από την πλευρά του ο Αμερικανός πρέσβης, Τζέφρι Πάιατ, εξέφραση τη στήριξη των ΗΠΑ στις προσπάθειες της Ελλάδας για οικοδόμηση ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο. «Χαίρομαι που συμμετέχω στη συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο και το φίλο μου, Νίκο Δένδια, προκειμένου να εξετάσουμε τα κέρδη που έχουμε αποκομίσει αυτήν τη χρονιά σε όλους τους τομείς που αφορούν τις σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας», ανέφερε ο κ. Πάιατ σε ανάρτησή του στο Twitter. «Θα συνεχίσουμε να επενδύουμε στη Βόρεια Ελλάδα και στηρίζουμε τις προσπάθειες της Ελλάδας για οικοδόμηση ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο», πρόσθεσε.
Αναλυτικά η Κοινή Δήλωση αναφορικά με την Επισκόπηση Υψηλού Επιπέδου του Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ-Ελλάδας (ανεπίσημη μετάφραση)
Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας και ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Michael R. Pompeo προέβησαν στις 28 Σεπτεμβρίου 2020 σε επισκόπηση υψηλού επιπέδου του Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ-Ελλάδας, ενόψει του Τρίτου Στρατηγικού Διαλόγου που θα διεξαχθεί στην Ουάσινγκτον το 2021. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους στον Στρατηγικό Διάλογο ως απόδειξη των εξαιρετικών διμερών σχέσεων που διατηρούν οι δύο χώρες. Επ’ ευκαιρία αυτής της υψηλού επιπέδου επισκόπησης, εξέφρασαν την κοινή τους επιθυμία να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους ειδικότερα στους τομείς που περιγράφονται παρακάτω.
Περιφερειακή συνεργασία
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με την Ανατολική Μεσόγειο και επιβεβαίωσαν την πεποίθησή τους ότι ζητήματα θαλασσίων οριοθετήσεων πρέπει να επιλύονται ειρηνικά σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτησαν την επιβεβαιωμένη ετοιμότητα της Ελλάδας να συνεργαστεί με άλλες χώρες της περιοχής προκειμένου να επιτύχει συμφωνίες θαλάσσιας οριοθέτησης μέσω του διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα επανέλαβαν την προσήλωσή τους στην ενίσχυση της στενής τους συνεργασίας ως Συμμάχων στο ΝΑΤΟ, κάνοντας χρήση όλων των κατάλληλων μέσων που έχουν στη διάθεσή τους, προκειμένου να διασφαλίσουν τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.
Οι δύο πλευρές εξέφρασαν εκ νέου την επιθυμία τους να συνεχίσουν και να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε διάφορους τομείς στο πλαίσιο του σχήματος 3+1 (Κύπρος, Ελλάδα Ισραήλ και Ηνωμένες Πολιτείες), που εγκαινιάστηκε στην Ιερουσαλήμ το Μάρτιο 2019, καθώς η εν λόγω συνεργασία μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή.
Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα επανέλαβαν τη στήριξή τους στην ενσωμάτωση όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στους ευρωπαϊκούς και διατλαντικούς θεσμούς, σύμφωνα με την επιλογή των λαών τους. Υπογράμμισαν τις προσπάθειες της Ελλάδας προς αυτό το σκοπό, σημειώνοντας τη συνεχιζόμενη συνάφεια της (σ.σ. στο αρχικό κείμενο υπήρχε η λέξη «ιστορικής») Συμφωνίας των Πρεσπών με την επακόλουθη ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, υπογραμμίζοντας ταυτοχρόνως τη σημασία της συνεπούς εφαρμογής της εν λόγω συμφωνίας με καλή πίστη.
Άμυνα και ασφάλεια
Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες επανέλαβαν την πρόθεσή τους να ενισχύσουν περαιτέρω τη στρατηγική τους συνεργασία στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας, επεκτείνοντας και εμβαθύνοντας τη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας η οποία επικαιροποιήθηκε τον Οκτώβριο 2019 και συμβάλλει σημαντικά στην ασφάλεια των δυο εθνών.
Κατά τον επικείμενο Στρατηγικό Διάλογο, οι δύο πλευρές σκοπεύουν να συζητήσουν σχετικά με τον τρόπο που θα συνδράμουν η μια την άλλη προκειμένου να εξασφαλίσουν τη διατήρηση ισχυρών, αποτελεσματικών και διαλειτουργικών ενόπλων δυνάμεων.
Επιβολή του νόμου και καταπολέμηση της τρομοκρατίας
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα σημείωσαν τη συνεργασία τους στον τομέα της ασφάλειας η οποία εδράζεται στο κοινό τους συμφέρον για τη θωράκιση της ασφάλειας και των δυο εθνών απέναντι σε τρομοκράτες, διεθνείς εγκληματικές οργανώσεις και άλλους παράγοντες που συνιστούν απειλή. Παρά την παγκόσμια πανδημία, η εξαιρετική συνεργασία των Αρχών ασφαλείας των ΗΠΑ και της Ελλάδας στους τομείς των συλλήψεων, των κατασχέσεων και των εκδόσεων συνεχίζεται αμείωτη.
Επιπλέον, οι δύο χώρες αναγνώρισαν τη συνεχιζόμενη βελτίωση της συνοριακής ασφάλειας καθώς και της ανταλλαγής πληροφοριών και συνεργασίας στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Ανέλαβαν τη δέσμευση να εφαρμόσουν πλήρως την Κοινή Διακήρυξη του 2016 σχετικά με τη συμμετοχή της Ελλάδας στο Πρόγραμμα Απαλλαγής Θεώρησης Εισόδου, συμπεριλαμβανομένης της έναρξης έκδοσης επικαιροποιημένων εθνικών Δελτίων ταυτότητας και της πλήρους συλλογής και ανάλυσης δεδομένων επιβατών αεροπορικών εταιρειών.
Εμπόριο και επενδύσεις
Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα προσβλέπουν στην ενίσχυση του εμπορίου και των επενδύσεων μεταξύ των δύο χωρών. Οι δύο κυβερνήσεις σημείωσαν ότι η Ελλάδα βελτίωσε ουσιαστικά την προστασία και το σεβασμό των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας το 2019, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να αφαιρεθεί από την Έκθεση 301 του Γραφείου του Εμπορικού Αντιπροσώπου των Ηνωμένων Πολιτειών (Special 301 Report – Office of the United States Trade Representative).
Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα χαιρέτησαν την έναρξη νέων επενδύσεων και αγορών από αμερικάνικες εταιρείες στην Ελλάδα και επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να ενθαρρύνουν την εν λόγω τάση. Οι δύο κυβερνήσεις προσμένουν στην ενίσχυση της συνεργασίας τους στον εμπορικό τομέα. Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα αποδίδουν μεγάλη σημασία στη συνεργασία τους στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης και της κυβερνοασφάλειας, των δικτύων 5G και των ιδιωτικοποιήσεων στρατηγικών υποδομών. Οι δύο χώρες παραμένουν προσηλωμένες στην αύξηση των δυνατοτήτων των γυναικών να επιτυγχάνουν στην αγορά εργασίας ως επιχειρηματίες και στη βελτίωση των δυνατοτήτων τους ώστε να ενισχύσουν την οικονομική ανάπτυξη.
Ενέργεια
Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα χαιρέτησαν την ολοκλήρωση του ελληνικού τμήματος του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (ΤΑΡ) και προσμένουν να συζητήσουν κατά τον επερχόμενο Στρατηγικό Διάλογο την αμοιβαία στήριξή τους για τον Διασυνδετήριο Αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας, για το έργο κατασκευής του πλωτού σταθμού αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LNG (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη, την ιδιωτικοποίηση των εγκαταστάσεων υπόγειας αποθήκευσης αερίου της Καβάλας, για το έργο Διασύνδεσης Ελλάδας –Βόρειας Μακεδονίας και άλλων εμπορικά βιώσιμων έργων, στα οποία μπορεί να συμπεριληφθεί και ο Αγωγός Φυσικού Αερίου EastMed.
Αμφότερες οι πλευρές χαιρέτησαν την επίσημη καθιέρωση στις 22 Σεπτεμβρίου του Φόρουμ Αερίου Νοτιοανατολικής Μεσογείου (East Med Gas Forum), ως περιφερειακού οργανισμού καθώς και τη συνεχιζόμενη επιτυχημένη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας μέσω της διαδικασίας 3+1. Η Ελλάδα και οι ΗΠΑ υπογράμμισαν τη συμμετοχή της ExxonMobil σε συνεργασία με την ΤΟΤΑL και τα ΕΛΠΕ στη διεξαγωγή υπεράκτιων ερευνών σε οικόπεδα στα ανοικτά της Κρήτης, καθώς και τις δυνητικές ευκαιρίες για αμερικανικές επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κατόπιν της πρόσφατης επικύρωσης το ελληνικού νόμου σχετικά με τον «Εκσυγχρονισμό της Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας».
Επαφές μεταξύ κοινωνίας των πολιτών
Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα επιβεβαίωσαν τον κεντρικό ρόλο που διαδραματίζουν οι επαφές μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών στις διμερείς τους σχέσεις. Προσμένουν τον εορτασμό της 200ης επετείου της ελληνικής ανεξαρτησίας το 2021, καθώς και στην ανταλλαγή εκθέσεων και τη συνεργασία μεταξύ μουσείων. Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα επιβεβαίωσαν τη βούλησή τους να ενισχύσουν τους δεσμούς μεταξύ των αμερικανικών και ελληνικών πανεπιστημίων και να δημιουργήσουν ένα νέο κοινό, διπλό πτυχίο καθώς και να εκπονήσουν προγράμματα σπουδών στο εξωτερικό.
Αμφότερες οι χώρες θα εξακολουθήσουν να στηρίζουν τις συνεχιζόμενες εκπαιδευτικές και πανεπιστημιακές ανταλλαγές, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος Fulbright που λειτουργεί στην Ελλάδα, το οποίο γιόρτασε το 2020 την 72η επέτειό του. Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα συμφώνησαν να συνεχίσουν τη μακροχρόνια συνεργασία τους για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας. Οι δύο χώρες συμφώνησαν να συνεργαστούν στην ανάπτυξη των δυνατοτήτων της δημιουργικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένου του κινηματογραφικού τομέα. Οι ΗΠΑ και η Ελλάδα συμφώνησαν επίσης να εξετάσουν τη δυνατότητα ανάπτυξης συνεργασιών μεταξύ του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στους κλάδους του πολιτισμού και της τεχνολογίας.
