Από την έντυπη έκδοση
Του Λάμπρου Καραγεώργου
[email protected]
Πλήρη ανατροπή των μέχρι τώρα δεδομένων σε ό,τι αφορά την επάνδρωση του παγκόσμιου εμπορικού στόλου περιγράφει μία νέα έρευνα του οίκου αναλύσεων και συμβούλων Drewry, με τίτλο «Mannig 2017». Ο οίκος αναλύσεων διαβλέπει μείωση του ελλείμματος σε αξιωματικούς για τον παγκόσμιο στόλο και ένα μικρό πλεόνασμα από το 2021. Την ίδια στιγμή τα στατιστικά στοιχεία της Ε.Ε. δείχνουν ότι το 2015 ο αριθμός των αξιωματικών των κοινοτικών χωρών αυξήθηκε κατά 13% έναντι του 2014.
Ο Drewry εκτιμά ότι το συνεχιζόμενο έλλειμμα των αξιωματικών συρρικνώθηκε κατά 33% περίπου στη διάρκεια του προηγούμενου έτους στους 13.700, με βάση την αξιολόγηση του παγκόσμιου στόλου που περιλαμβάνει όλους τους κλάδους, εκτός από τους τύπους πλοίων που δεν φέρουν φορτίο, όπως τα ρυμουλκά και τα επιβατηγά πλοία, αλλά και τα δεξαμενόπλοια και πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου κάτω των 10.000 dwt.
Ωστόσο, όπως εκτιμά ο Drewry, η επιβράδυνση της ανάπτυξης του στόλου και η με υγιείς ρυθμούς προσφορά αξιωματικών αναμένεται να εξαλείψουν το έλλειμμα αξιωματικών κατά τα επόμενα πέντε χρόνια, ενώ για το 2021 αναμένεται ένα μικρό πλεόνασμα. Πιστεύουμε όμως, συνεχίζει ο οίκος αναλύσεων, ότι οι έμπειροι αξιωματικοί για την εξυπηρέτηση ειδικών τύπων πλοίων, όπως τα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου θα είναι πάντοτε σε περιορισμένη προσφορά.
Με πιστοποιητικά
Την ίδια στιγμή, η βάση δεδομένων STCW-IS της EMSA (υπηρεσία για την ασφάλεια στην Ε.Ε.) για το 2015 δείχνει ότι 182.662 πλοίαρχοι και αξιωματικοί κατέχουν έγκυρα πιστοποιητικά ικανότητας από τα κράτη – μέλη της Ε.Ε., ενώ επιπλέον 102.861 πλοίαρχοι και μηχανικοί κατέχουν πιστοποιητικά ικανότητας από άλλες χώρες, που έχουν εγκριθεί όμως από τις χώρες μέλη της Ε.Ε. Συνολικά δηλαδή περίπου 285.000 αξιωματικοί υπηρετούσαν σε εμπορικά πλοία που φέρουν κάποια από τις σημαίες των χωρών – μελών της Ε.Ε.
Οι πέντε χώρες με τους περισσότερους πλοιάρχους και μηχανικούς είναι το Ηνωμένο Βασίλειο με 31.448 αξιωματικούς συνολικά, η Πολωνία με 20.700, η Γαλλία με 13.552, η Κροατία με 13.350 και η Ισπανία με 11.697.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην έκτη θέση με 11.492 αξιωματικούς Εμπορικού Ναυτικού που φέρουν πιστοποιητικά ικανότητας.
Οι έξι πρώτες χώρες έχουν το 55,97% των αξιωματικών με πιστοποιητικό ικανότητας, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι από τους 182.662 αξιωματικούς οι 112.566 είναι πλοίαρχοι και οι 75.493 μηχανικοί. Επίσης 1.166 διαθέτουν και εναλλακτικά πιστοποιητικά.
Ο μέσος όρος ηλικίας των αξιωματικών είναι τα 43,9 έτη, ενώ να σημειωθεί ότι περίπου το 97,5% των αξιωματικών είναι άνδρες και μόλις το 2,5% γυναίκες.
Επίσης οι πέντε χώρες με τους περισσότερους αξιωματικούς με αναγνωρισμένα πιστοποιητικά ικανότητας από τρίτες μη κοινοτικές χώρες είναι η Μάλτα με 63.142, η Κύπρος με 29.654, το Ηνωμένο Βασίλειο με 15.779, η Ολλανδία με 10.104 και το Λουξεμβούργο με 6.761.
Στην έκτη θέση βρίσκεται η Δανία με 5.675 αξιωματικούς και στην έβδομη θέση η Ελλάδα με 4.713 αξιωματικούς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Μάλτα και η Κύπρος συγκεντρώνουν το 61,61% των αξιωματικών από τρίτες χώρες, ενώ οι πέντε πρώτες πάνω από το 90% των αξιωματικών.
Επιπλέον, οι πέντε χώρες με τους περισσοτέρους αξιωματικούς, τα πιστοποιητικά των οποίων έχουν αναγνωριστεί από χώρες μέλη της Ε.Ε. είναι οι Φιλιππίνες με 33.966 πλοιάρχους και μηχανικούς, η Ουκρανία με 23.192, η Ρωσία με 16.381, η Ινδία με 7.626 και η Τουρκία με 6.377.
Ορισμένα άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία αναφέρουν ότι ο συνολικός αριθμός των αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού που κατέχει πιστοποιητικά ικανότητας από χώρες – μέλη της Ε.Ε. αυξήθηκε το 2015 σε σύγκριση με το 2014 κατά 13%.
Συγκράτηση κόστους
Στη μελέτη του Drewry γίνεται αναφορά και στην πορεία του κόστους επάνδρωσης των πλοίων. Όπως επισημαίνεται, παρά τη βελτίωση των συνθηκών στη ναυλαγορά χύδην ξηρού φορτίου το κόστος επάνδρωσης του πλοίου παρέμεινε υπό πίεση, καθώς οι πλοιοκτήτες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, ενώ και το έλλειμμα αξιωματικών υποχωρεί.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης στην πορεία του κλάδου καθήλωσε τους μισθούς, με τις αυξήσεις να είναι μικρές από το 2009. Παράλληλα, ενώ συνολικά παρατηρείται μία έλλειψη σε αξιωματικούς παγκοσμίως, το μέγεθός του μειώθηκε σημαντικά κατά το παρελθόν έτος και η κακή οικονομική κατάσταση της βιομηχανίας υποχρέωσε τους πλοιοκτήτες να λάβουν μέτρα περιορισμού του κόστους εργασίας.
Να σημειωθεί επίσης ότι τα επίπεδα των μισθών μεταξύ 2016 και 2017 έχουν αυξηθεί μόλις κατά 1%, γεγονός που συμβαδίζει με την τάση των τελευταίων ετών. Σημειώνεται ότι η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) όσο και η Διεθνής Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (ITF) εκτιμούν ότι οι μισθοί παρέμειναν αμετάβλητοι το 2017. Ωστόσο, οι ναυτικοί βοηθήθηκαν από το ισχυρό δολάριο ΗΠΑ, καθώς οι περισσότεροι πληρώνονται σε αυτό το νόμισμα.
Μετά την πτώση των τιμών του πετρελαίου, η ζήτηση για αξιωματικούς στον τομέα των off shore δραστηριοτήτων μειώθηκε και αυτό ήταν ένας σημαντικός παράγοντας που ελάττωσε το συνολικό μισθολογικό κόστος των ναυτικών, δήλωσε ο Martin Dixon, συντάκτης της έκθεσης. Ενώ ορισμένοι τομείς, όπως τα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου, θα απαιτούν αξιωματικούς με ιδιαίτερη εμπειρία και συνεπώς θα συνεχίσουν να έρχονται αντιμέτωποι με αυξήσεις στο κόστος επάνδρωσης πάνω από τον μέσο όρο, αναμένεται ωστόσο ότι γενικότερα το κόστος επάνδρωσης θα είναι κάτω από τα επίπεδα του πληθωρισμού τα επόμενα πέντε χρόνια, εκτιμά ο Drewry.
