Νέα σελίδα στις ναυτιλιακές μεταφορές αναμένεται να ανοίξει η ειρηνευτική συμφωνία Ισραήλ – Χαμάς, δημιουργώντας προσδοκίες για σταδιακή αποκατάσταση της ναυσιπλοΐας μέσω Ερυθράς Θάλασσας, του κομβικού διαδρόμου που ενώνει Ασία με Ευρώπη μέσω της Διώρυγας του Σουέζ.
Η διώρυγα βρέθηκε όλο αυτό το διάστημα σε ένα ιδιότυπο καθεστώς «παγωμένης» λειτουργίας, καθώς οι Χούθι, με αφορμή την ισραηλινή επίθεση στη Γάζα, είχαν απειλήσει με επιθέσεις πλοία που συνδέονταν με ισραηλινά συμφέροντα.
Στην πράξη, όμως, οι επιθέσεις δεν περιορίστηκαν αποκλειστικά σε τέτοιους στόχους, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις επλήγησαν ή παρενοχλήθηκαν πλοία χωρίς καμία άμεση σχέση με το Ισραήλ, προκαλώντας ευρύτερη αναστάτωση στη διεθνή ναυσιπλοΐα και επιτείνοντας το κλίμα ανασφάλειας στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν.
Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν πως η επιστροφή στην κανονικότητα των εμπορευματικών ροών δεν θα είναι άμεση, αφού, παρόλο που επετεύχθη κατάπαυση του πυρός, η περιοχή παραμένει ευάλωτη.
Παρά το γεγονός ότι Ισραήλ και Χαμάς συμφώνησαν στην πρώτη φάση του σχεδίου του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τη Γάζα, οι Χούθι δεν έχουν ακόμη σχολιάσει τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός ή δεν έχουν σηματοδοτήσει κάποια αλλαγή πολιτικής.
Σημειώνεται ότι οι Χούθι ανέλαβαν την ευθύνη για την επίθεση σε ολλανδικό πλοίο την περασμένη εβδομάδα, όπου ένα μέλος του πληρώματος έχασε τη ζωή του.
Ναυτιλιακοί αναλυτές επισημαίνουν ότι «οι Χούθι δεν έχουν παραβιάσει τη ρήτρα που απαγορεύει επιθέσεις σε αμερικανικά πλοία, αλλά αυτή που απαιτεί την ομαλή ροή της διεθνούς εμπορικής ναυτιλίας».
Η συμφωνία εκεχειρίας που είχε επιτευχθεί τον Μάιο μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Χούθι, με τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ και του Ομάν, προέβλεπε δύο βασικά σημεία: την παύση των επιθέσεων σε πλοία με αμερικανικά ή ισραηλινά συμφέροντα και την αποκατάσταση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν.
Η παραβίαση αυτή, εκτιμούν οι αναλυτές, αρκεί για να διατηρήσει υψηλά τα επίπεδα κινδύνου και να αποθαρρύνει τις μεγάλες εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων από την άμεση επιστροφή στη Διώρυγα του Σουέζ.
Εταιρείες μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων όπως η Maersk, η MSC και η Hapag-Lloyd, που τα πλοία τους ακολουθούσαν τη διαδρομή γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας για λόγους ασφαλείας, φέρονται να τηρούν
στάση «επιφυλακτικής παρατήρησης», ζητώντας σαφείς εγγυήσεις για τη σταθερότητα στην περιοχή πριν αποφασίσουν την επιστροφή στις κανονικές διαδρομές.
Εκπρόσωπος της Maersk επανέλαβε ότι ο όμιλος θα εξετάσει το ενδεχόμενο επανέναρξης της διέλευσης μέσω της Ερυθράς Θάλασσας μόνο όταν θα έχει δημιουργηθεί μια μακροπρόθεσμη και βιώσιμη λύση ασφαλείας.
Πίεση στους ναύλους
Σύμφωνα με αναλυτές της δανέζικης τράπεζας Sydbank και της νορβηγο-σουηδικής τράπεζας ABG Sundal Collier, η επιστροφή στο Σουέζ θα αύξανε τη διαθέσιμη ναυτιλιακή χωρητικότητα και θα ασκούσε περαιτέρω πίεση στους
ναύλους, που έχουν ήδη μειωθεί από τα υψηλά επίπεδα που είχαν σημειωθεί νωρίτερα φέτος.
Σύμφωνα με τους Lloyd’s List Intelligence, το 2023 συνολικά 26.434 πλοία (όλων των κατηγοριών) πέρασαν από τη διώρυγα, αλλά ο αριθμός αυτός μειώθηκε σε 13.213 πλοία το επόμενο έτος.
Η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα και η εκτροπή των πλοίων γύρω από την Αφρική έχει οδηγήσει σε εκτόξευση των ναύλων σε όλους σχεδόν του τύπους πλοίων, αλλά κυρίως των containerships κατά 30%.
Παρ’ όλα αυτά, η εικόνα στις διεθνείς αγορές ναύλων κυρίως στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων εμφανίζει πλέον αντιφατικές τάσεις.
Σύμφωνα με την παγκόσμια ψηφιακή πλατφόρμα logistics Freightos, οι τιμές στις κύριες διαδρομές Ασίας – Ευρώπης μειώθηκαν τον Σεπτέμβριο κατά 7%, διαμορφούμενες στα 2.841 δολάρια ανά FEU, επίπεδα σημαντικά χαμηλότερα από εκείνα του 2024 – παρά το γεγονός ότι οι εκτροπές γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας παραμένουν σε ισχύ.
Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με τους αναλυτές, δείχνει πως ο παγκόσμιος στόλος εμπορευματοκιβωτίων αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό απ’ ό,τι η ζήτηση και λειτουργεί ως αντίβαρο στις αυξήσεις που προκαλούν οι γεωπολιτικές εντάσεις.
Καθώς οι μεταφορείς συνεχίζουν να παραλαμβάνουν νέα πλοία, η επέκταση της χωρητικότητας εκτιμάται ότι θα διατηρήσει την καθοδική πίεση στα ναύλα και για το υπόλοιπο του 2025.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των Lloyd’s List, τον Ιούλιο πραγματοποιήθηκαν συνολικά 133 διελεύσεις containerships από τη Διώρυγα του Σουέζ.
Πριν ξεκινήσουν οι επιθέσεις των Χούθι, ο μηνιαίος μέσος όρος διελεύσεων των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μέσω της διώρυγας ήταν 500.
