Στο επίκεντρο των γεωπολιτικών εντάσεων βρίσκεται εκ νέου η διεθνής ναυτιλία. Από τη μια πλευρά η επιστροφή των μεγάλων πλοίων από τη Διώρυγα του Σουέζ δίνει ελπίδα για σταδιακή σταθεροποίηση, ωστόσο η απειλή αποκλεισμού των Στενών του Ορμούζ και η επικινδυνότητα στο ισραηλινό λιμάνι της Χάιφα, λόγω της συνεχιζόμενης πολεμικής εμπλοκής Ισραήλ-Ιράν, εντείνουν την αβεβαιότητα.
Στο γεγονός αυτό οι ναυτιλιακές εταιρείες καλούνται να ισορροπήσουν μεταξύ κόστους, ασφάλειας και επιχειρησιακής συνέχειας.
Οι αποφάσεις που λαμβάνονται τώρα επηρεάζουν άμεσα την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, ενώ το μεγάλο διακύβευμα είναι τόσο για την περιφερειακή σταθερότητα όσο και για την παγκόσμια οικονομία.
Η Διώρυγα του Σουέζ, ένας από τους πιο στρατηγικούς ναυτιλιακούς διαύλους παγκοσμίως, βρέθηκε για μήνες στο περιθώριο του παγκόσμιου εμπορίου λόγω της γεωπολιτικών εντάσεων και των επιθέσεων των Χούθι.
Καθώς οι προκλήσεις παραμένουν με αφορμή και τη συνεχιζόμενη πολεμική ένταση Ισραήλ-Ιράν, η πρόσφατη διέλευση ενός μεγάλου πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων αναζωπυρώνει τις ελπίδες για επιστροφή στην κανονικότητα.
Την Τετάρτη 10/06 και έπειτα από περισσότερο από έναν χρόνο περιορισμένης δραστηριότητας, η Διώρυγα του Σουέζ υποδέχθηκε το πρώτο μεγάλο containership, σηματοδοτώντας μια κρίσιμη καμπή στις προσπάθειες της Αιγύπτου να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των ναυτιλιακών κολοσσών.
Πρόκειται για το πλοίο CMA CGM Osiris, με χωρητικότητα 15.536 TEUs και μήκος 366 μέτρων, το οποίο διήλθε τη Διώρυγα ταξιδεύοντας από τη Σιγκαπούρη με προορισμό την Ευρώπη.
Η επιστροφή πλοίων, όπως το CMA CGM Osiris, έστω και σταδιακά, δίνει μια «ανάσα» στη Διώρυγα και ενισχύει το αφήγημα της Αιγύπτου ότι το πέρασμα μπορεί και πάλι να προσφέρει ασφάλεια και ανταγωνιστικότητα.
Το ερώτημα που παραμένει είναι αν οι ναυτιλιακές θα πειστούν ότι ο δρόμος μέσω Σουέζ είναι ξανά βιώσιμος – και με ποιο τίμημα.
Η διοίκηση της Διώρυγας, μέσω του προέδρου της, ναυάρχου Οσάμα Ράμπιε, χαρακτήρισε τη διέλευση του Osiris ως «έναρξη νέας φάσης», επιβεβαιώνοντας τη συνεχιζόμενη συνεργασία με τον γαλλικό όμιλο CMA CGM, η οποία πλέον βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των ναυτιλιακών εταιρειών με βάση τον αριθμό και τη χωρητικότητα των πλοίων που χρησιμοποιούν το πέρασμα για το πρώτο εξάμηνο του 2025.
Με συνοδεία
Πριν από τη διέλευση του Osiris, δύο μικρότερα containerships της CMA CGM, τα Aquila και Callisto, με χωρητικότητα 11.400 TEUs το καθένα, πέρασαν από τη Διώρυγα με προορισμό την Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας.
Η γαλλική ναυτιλιακή εταιρεία φαίνεται να υιοθετεί πιο ευέλικτη στρατηγική, διατηρώντας περιορισμένο αριθμό διελεύσεων μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, με συνοδεία από τη ναυτική αποστολή Aspidies της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων ασφαλείας Ambrey, η Ερυθρά Θάλασσα παραμένει υψηλού κινδύνου για τη ναυσιπλοΐα.
H Αρχή της Διώρυγας εφαρμόζει από τον Μάιο έκπτωση 15% στα διόδια για πλοία άνω των 130.000 καθαρών τόνων, φορτωμένα ή όχι.
Η Maersk αναστέλλει τις προσεγγίσεις στον λιμένα της Χάιφα
Στο μεταξύ, σε προσωρινή αναστολή των προσεγγίσεων πλοίων της στον λιμένα της Χάιφα στο Ισραήλ προχώρησε η Maersk, μια από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες στον κόσμο, επικαλούμενη την αυξανόμενη γεωπολιτική ένταση στην περιοχή και τους κινδύνους για την ασφάλεια των πληρωμάτων.
Σε ανακοίνωσή της η εταιρεία τονίζει ότι «η ασφάλεια και η προστασία των ναυτικών και των επιχειρήσεών της είναι οι κορυφαίες προτεραιότητές», κάνοντας λόγο για προληπτικό μέτρο.
Η Maersk βρίσκεται ήδη σε συνεχή επικοινωνία με τους πελάτες της που ενδέχεται να επηρεαστούν από την αναστολή, αναζητώντας εναλλακτικές διαδρομές μεταφοράς.
Την ίδια στιγμή, ανησυχία προκαλούν οι δηλώσεις του επικεφαλής της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας του Ιρανικού Κοινοβουλίου, Behnam Saeedi, ότι το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ «είναι στο τραπέζι» ως πιθανή απάντηση του Ιράν στις επιθέσεις του Ισραήλ και σε ενδεχόμενη παρέμβαση των δυτικών δυνάμεων.
Σημειώνεται ότι από αυτή τη στενή ναυτιλιακή οδό διέρχεται περίπου το 1/3 του παγκόσμιου θαλάσσιου αργού πετρελαίου.
Παρότι το Ιράν έχει επανειλημμένως απειλήσει στο παρελθόν με αποκλεισμό του στενού, αυτή τη φορά οι δηλώσεις του λαμβάνονται πολύ πιο σοβαρά από τη διεθνή ναυτιλία.
Η κατάσταση παραμένει ρευστή και ευαίσθητη, με τις εταιρείες μεταφορών να εξετάζουν ήδη σενάρια ανακατεύθυνσης των δρομολογίων και οι τιμές του πετρελαίου να καταγράφουν αυξητικές τάσεις.
