Την αποφασιστικότητά της ΕΕ και των κρατών-μελών να προστατεύσουν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ τονίζουν οι υπουργοί Εσωτερικών στην κοινή δήλωση που εξέδωσαν μετά το έκτακτο συμβούλιο για το Αφγανιστάν. Επιπροσθέτως, υπογραμμίζεται ότι το Συμβούλιο θα απαντήσει στις απόπειρες εργαλειοποίησης των ανθρώπων για πολιτικούς σκοπούς.
«Οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ συναντήθηκαν σήμερα για έκτακτη σύνοδο του Συμβουλίου για να συζητήσουν τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν, πιο συγκεκριμένα για τις πιθανές επιπτώσεις στους τομείς της διεθνούς προστασίας, της μετανάστευσης και της ασφάλειας. Η σοβαρότητα της εξελισσόμενης κατάστασης απαιτεί αποφασιστική και συντονισμένη απάντηση στις πολλές διαστάσεις της από την ΕΕ και τη διεθνή κοινότητα.
Ο απεγκλωβισμός των πολιτών μας και στο μέτρο του δυνατού των Αφγανών υπηκόων που έχουν συνεργαστεί με την ΕΕ και τα κράτη μέλη της και των οικογενειών τους πραγματοποιήθηκε κατά προτεραιότητα και θα συνεχιστεί. Από αυτή την άποψη, βρίσκεται σε εξέλιξη εντατική εργασία για τον εντοπισμό στοχευμένων λύσεων για τις υπόλοιπες ειδικές περιπτώσεις ανθρώπων που είναι σε κίνδυνο στο Αφγανιστάν» αναφέρεται στη δήλωση.
Σημειώνεται ότι «ως άμεση προτεραιότητα, η ΕΕ θα συνεχίσει να συντονίζεται με τους διεθνείς εταίρους, ιδίως τον ΟΗΕ και τους οργανισμούς του, για να σταθεροποιηθεί η περιοχή και να διασφαλιστεί ότι η ανθρωπιστική βοήθεια θα φτάσει στους ευάλωτους πληθυσμούς, ιδίως στις γυναίκες και τα παιδιά, στο Αφγανιστάν και σε γειτονικές χώρες. Για το σκοπό αυτό, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα εντείνουν τη χρηματοδοτική στήριξη στους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς.
Η ΕΕ θα συμμετάσχει και θα ενισχύσει την υποστήριξή της προς τρίτες χώρες, ιδίως τις γειτονικές και τις χώρες διέλευσης, που φιλοξενούν μεγάλο αριθμό μεταναστών και προσφύγων, για να ενισχύσει τις ικανότητές τους να παρέχουν προστασία, αξιοπρεπείς και ασφαλείς συνθήκες υποδοχής και βιώσιμη διαβίωση για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής. Η ΕΕ θα συνεργαστεί επίσης με αυτές τις χώρες για να αποτρέψει την παράνομη μετανάστευση από την περιοχή, να ενισχύσει την ικανότητα διαχείρισης των συνόρων και να αποτρέψει την παράνομη διακίνηση μεταναστών και την εμπορία ανθρώπων.
Για το σκοπό αυτό, οι εντολές των οργανισμών της ΕΕ θα πρέπει να εφαρμοστούν στο μέγιστο βαθμό. Ειδικότερα, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το ‘Ασυλο θα πρέπει να εντείνει τις εξωτερικές της δραστηριότητες για τη δημιουργία ικανοτήτων ασύλου. Επιπλέον, στο πλαίσιο των παγκόσμιων προσπαθειών, θα μπορούσε να παρασχεθεί υποστήριξη με τη μορφή επανεγκατάστασης σε εθελοντική βάση, δίνοντας προτεραιότητα σε ευάλωτα άτομα, όπως γυναίκες και παιδιά».
«Το σχέδιο δράσης για το Αφγανιστάν πρέπει να ιεραρχηθεί και να αναθεωρηθεί με βάση αυτή τη δήλωση και να αλλάξει τις συνθήκες για να καταστεί πιο λειτουργικό. Απαιτείται μια προσέγγιση «Team Europe» για συνεργασία με τους γείτονες του Αφγανιστάν προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις του εκτοπισμού στην περιοχή.
Με βάση τα διδάγματα που αντλήθηκαν, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι αποφασισμένα να δράσουν από κοινού για να αποτρέψουν την επανάληψη ανεξέλεγκτων παράνομων μεταναστευτικών μετακινήσεων μεγάλης κλίμακας που αντιμετώπισαν στο παρελθόν, προετοιμάζοντας μια συντονισμένη και μεθοδική αντιμετώπιση. Θα πρέπει να αποφευχθούν κίνητρα για παράνομη μετανάστευση. Η ΕΕ θα πρέπει επίσης να ενισχύσει την υποστήριξη προς τις χώρες της άμεσης γειτονίας με το Αφγανιστάν για να διασφαλίσει ότι εκείνοι που έχουν ανάγκη να λαμβάνουν επαρκή προστασία κυρίως στην περιοχή. Η ανάγκη για ενιαία και συντονισμένη εξωτερική αλλά και εσωτερική επικοινωνία είναι το κλειδί. Θα πρέπει να ξεκινήσουν στοχευμένες ενημερωτικές εκστρατείες για την καταπολέμηση της ρητορικής που χρησιμοποιούν οι διακινητές, συμπεριλαμβανομένου του διαδικτυακού περιβάλλοντος, που ενθαρρύνει τους ανθρώπους να ξεκινήσουν επικίνδυνα και παράνομα ταξίδια προς την Ευρώπη» επισημαίνεται.
Οι Ευρωπαίοι υπουργοί υπογραμμίζουν ότι «η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα κάνουν ό,τι μπορούν για να διασφαλίσουν ότι η κατάσταση στο Αφγανιστάν δεν θα οδηγήσει σε νέες απειλές για την ασφάλεια των πολιτών της ΕΕ. Πρέπει να συνεχιστούν όλες οι προσπάθειες για να διασφαλιστεί ότι το καθεστώς των Ταλιμπάν θα σταματήσει όλους τους δεσμούς και τις πρακτικές με τη διεθνή τρομοκρατία και ότι το Αφγανιστάν δεν θα καταστεί ξανά καταφύγιο για τρομοκράτες και οργανωμένες εγκληματικές ομάδες. Η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία της για να παρακολουθεί στενά και να ανταποκρίνεται στις εξελίξεις επί τόπου, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν την ασφάλειά της, ιδίως στον τομέα του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησής της.
Η Europol θα παρέχει ανάλυση των κινδύνων εγκληματικότητας που συνδέονται με την κατάσταση στο Αφγανιστάν. Η ανταλλαγή πληροφοριών, σύμφωνα με τις εθνικές αρμοδιότητες, επίσης με τρίτες χώρες, και η ανταλλαγή τακτικών αξιολογήσεων απειλών, είναι υψίστης σημασίας. Η έγκαιρη διενέργεια ελέγχων ασφαλείας ανθρώπων που απομακρύνονται από το Αφγανιστάν παραμένει καθοριστική».
«Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της, με την υποστήριξη του Frontex, παραμένουν αποφασισμένα να προστατεύσουν αποτελεσματικά τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και να αποτρέψουν μη εξουσιοδοτημένες εισόδους και να βοηθήσουν τα κράτη μέλη που έχουν πληγεί περισσότερο. Θα πρέπει να διενεργούνται κατάλληλοι έλεγχοι ασφαλείας, μεταξύ άλλων μέσω σχετικών βάσεων δεδομένων της ΕΕ, καθώς και εγγραφή στο Eurodac» προσθέτουν.
Τέλος, η κοινή δήλωση αναφέρει ότι «το Συμβούλιο θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στον τομέα της διεθνούς προστασίας, της μετανάστευσης και της ασφάλειας. Θα απαντήσει στις απόπειρες εργαλειοποίησης της παράνομης μετανάστευσης για πολιτικούς σκοπούς και άλλες υβριδικές απειλές, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης νέων εργαλείων. Το Συμβούλιο θα παρακολουθεί επίσης στενά την εφαρμογή των ενεργειών που αναφέρονται παραπάνω και θα διασφαλίσει την τακτική απογραφή, προκειμένου να βελτιωθεί περαιτέρω η ικανότητα διαχείρισης κρίσεων της ΕΕ, με βάση τα εργαλεία που έχουν ήδη αναπτυχθεί. Ο συντονισμός όλων των διαστάσεων αυτής της κατάστασης (ανθρωπιστική, ανάπτυξη, διεθνής προστασία, μετανάστευση, ασφάλεια, εξωτερική πολιτική) είναι ζωτικής σημασίας».
