Skip to main content

Ξεχασμένα λοιμώδη νοσήματα έκαναν την επανεμφάνισή τους

Της Ανθής Αγγελοπούλου

Τα αναδυόμενα λοιμώδη νοσήματα, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται η γρίπη και η ιλαρά, αποτελούν σύγχρονες απειλές της Δημόσιας Υγείας του παγκόσμιου πληθυσμού τόνισαν οι επιστήμονες κατά τη διάρκεια διάλεξης του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος με θέμα την «Εποχική Γρίπη». Ωστόσο, η επάνοδος ξεχασμένων επιδημιών αποδίδεται, ομόφωνα από τις Παγκόσμιες υγειονομικές αρχές, στη μειωμένη εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού.

Ο  κ. Σωτήρης Τσιόδρας, καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων του ΕΚΠΑ παρουσιάζοντας τα στοιχεία που λοιμωδών νοσημάτων είπε ότι στο διάστημα μεταξύ Αυγούστου 2018-Ιουλίου 2019 καταγράφηκαν περισσότερα από 113.000 περιστατικά Ιλαράς στην Ευρώπη, ενώ καμία από τις 30 χώρες που μελετήθηκαν δεν είχε μηδέν περιστατικά. Τα περιστατικά, όμως, άρχισαν να εμφανίζονται και στις Η.Π.Α. λόγω των ανεμβολίαστων τουριστών που επισκέφτηκαν Ευρωπαϊκές χώρες.

 «Θα έπρεπε να έχουμε εξαλείψει την ιλαρά. Είναι τραγικό για την Ευρώπη του 2019, να μην υπάρχει επαρκής κάλυψη από το διαθέσιμο αποτελεσματικό εμβόλιο» τόνισε ο καθηγητής και συμπλήρωσε ότι από το 2000, ο συστηματικός εμβολιασμός για την καταπολέμηση της ιλαράς έχει σώσει τη ζωή περίπου 15-16 εκατ. ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Αναφορά έγινε και στον ιό της Σαουδικής Αραβίας (MERS-CoV) που έκανε την εμφάνισή του το 2012 και έχει κοστίσει τη ζωή 906 ανθρώπων από επιπλοκές σοβαρής πνευμονίας, εμφάνισε μεγάλη διασπορά σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης και συνδέεται με την κατανάλωση γάλακτος καμήλας.

Μία ακόμα συνέπεια του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής είναι η αυξημένη δραστηριότητα των κουνουπιών, τα οποία σαν μεταβιβαστές μεταφέρουν ιούς από τα ζώα στους ανθρώπους. Ένα τέτοιος ιός, είναι ο ιός του Δυτικού Νείλου, ο οποίος εμφανίστηκε το 2014 και το 2018 εξαπλώθηκε σε μορφή επιδημίας λόγω αυξημένης θερμοκρασίας και βροχοπτώσεων. Ο ιός μεταφέρεται από τα πτηνά στον άνθρωπο και στα άλογα μέσω των κουνουπιών, όμως το 99% των περιστατικών της νόσου που προκαλεί, δεν εμφανίζουν επιπλοκές.

Ο Δάγγειος πυρετός ενδημεί στη μισή σχεδόν υφήλιο, με 2,5 δισεκ. πληθυσμό να βρίσκονται σε κίνδυνο έκθεσης στον ιό που τον προκαλεί, κυρίως σε Βραζιλία, Ταϋλάνδη, Φιλιππίνες, Βιετνάμ και Καμπότζη. Ο κ.Τσιόδρας, όμως, ανέφερε ότι τον Σεπτέμβριο του 2019 καταγράφηκαν 2 αυτόχθονα περιστατικά στην Ευρώπη, ένα στη Γαλλία και ένα στην Ισπανία.

Στις 10 μεγαλύτερες απειλές για την παγκόσμια Δημόσια Υγεία, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. είναι τη τρέχουσα περίοδο ο ιός Έμπολα, με περισσότερα από 3.000 περιστατικά από τον Αύγουστο 2018, εκ των οποίων τα 2.000 κατέληξαν (στοιχεία 19.9.2019). Οι αρχές προσπαθούν να αναχαιτίσουν τον ιό, έχοντας εμβολιάσει περισσότερα από 200.000 άτομα στην περιοχή του Κονγκό και της Ουγκάντα. Παρόλο που ο κίνδυνος μετάδοσης είναι πολύ υψηλός μόνο για τις γύρω περιοχές και όχι σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν κρίνεται απίθανη η μεταφορά του ιού και σε χώρα της Ευρώπης, γι’αυτό και πρέπει να έχουν ενεργοποιηθεί όλοι οι μηχανισμοί ετοιμότητας.

Ενώ, πανδημία Γρίπης συμβαίνει όπως είπε, όταν έχουμε παγκόσμια έξαρση γρίπης από νεοεμφανιζόμενο ιό τύπου Α, ο οποίος διαφέρει από τους πρόσφατα κυκλοφορούντες ιούς της εποχικής γρίπης Α. Δεν αρκεί όμως μόνο η εμφάνισή του, αλλά και η δυνατότητά του να μολύνει τον ανθρώπινο οργανισμό και να μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Η εμφάνισή της είναι σπάνια, αφού κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, καταγράφηκαν 3 πανδημίες γρίπης: Η Ισπανική το 1918 με περίπου 50 εκ. θανάτους, η Ασιατική το 1957 με 1,5 εκ. θανάτους και του Χονγκ Κόνγκ το 1968 με 750.000 θανάτους. Η πιο πρόσφατη πανδημία έκανε την εμφάνισή της το 2009 η γρίπη των χοίρων με τον ιό Η1Ν1, με 363.000 θανάτους.

Ο συγχρωτισμός ανθρώπων – ζώων

 Σύμφωνα με τον καθηγητή, κατά την περίοδο 1940-2004, καταγράφηκε 4πλασιασμός των επιδημιών από αναδυόμενα νοσήματα, το 60% των οποίων είχαν ως πηγή τα άγρια ζώα, κυρίως από περιοχές Αφρικής και Άπω Ανατολής. Ακόμα και στις μέρες μας, ο στενός συγχρωτισμός του ανθρώπου με ζωντανά πουλερικά και χοίρους στις αγορές της Κίνας και άλλων χωρών, κυρίως της Ασίας, δημιουργεί συνθήκες για ανάδυση νέων μορφών επιδημίας.