Skip to main content

Ζωτικός ο ύπνος για τη μνήμη και τη μάθηση

Ένας καλός ύπνος βελτιώνει τη μνήμη και τη μάθηση, σύμφωνα με μια νέα έρευνα Αμερικανών και Κινέζων επιστημόνων.

Η μελέτη για πρώτη φορά ρίχνει φως στον νευρωνικό μηχανισμό με τον οποίο λειτουργεί ο ύπνος στον εγκέφαλο.

Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, με επικεφαλής τον καθηγητή νευροεπιστήμης και φυσιολογίας Γουέν-Μπιάο Γκαν, χρησιμοποίησαν εξελιγμένα μικροσκόπια για να παρατηρήσουν με ποιο τρόπο δημιουργούνται νέες συνδέσεις ανάμεσα στους νευρώνες ποντικιών, στη διάρκεια του ύπνου.

Κάτι ανάλογο πιστεύεται ότι συμβαίνει και στους ανθρώπους, όταν κοιμούνται.

Η μελέτη διαπιστώνει ότι ακόμη και η εντατική εκπαίδευση μέσα στη μέρα δεν μπορεί να αναπληρώσει τον χαμένο ύπνο, όσον αφορά την μνήμη και την μάθηση.

Όπως φάνηκε στο μικροσκόπιο, όταν τα ποντίκια είχαν κοιμηθεί καλά, σχημάτιζαν περισσότερες νευρωνικές συνδέσεις και έτσι ήταν σε θέση την επόμενη μέρα να θυμούνται και να εκτελούν καλύτερα όσα είχαν διδαχθεί την προηγούμενη, όπως για παράδειγμα να περπατάνε πάνω σε μια περιστρεφόμενη ράβδο.

Όταν, αντίθετα, τα ποντίκια είχαν μείνει σκοπίμως άυπνα, τότε ο εγκέφαλός τους δημιουργούσε πολύ λιγότερες συνδέσεις και οι ικανότητές τους από άποψη μνήμης και μάθησης ήταν κατώτερες την επόμενη μέρα, όταν έπρεπε να επαναλάβουν τι είχαν μάθει.

Τα πειραματόζωα είχαν τροποποιηθεί γενετικά, προκειμένου οι νευρώνες τους να φωτίζονται από μία φωσφορίζουσα πρωτεΐνη, έτσι ώστε να διακρίνονται καθαρά κάτω από το μικροσκόπιο σάρωσης με λέιζερ.

Η δημιουργία των νέων εγκεφαλικών συνδέσεων δεν γινόταν στη φάση του βαθύ ύπνου (REM), δηλαδή των ονείρων. Από την άλλη, συνεχιζόταν ακόμη και όταν το ζώο είχε πια ξυπνήσει.

Περίπου το 5% των νέων συνάψεων δημιουργείτο μέσα στο επόμενο 24ωρο.

Ο Γκαν δήλωσε ότι «το εύρημά μας πως ο ύπνος βοηθά στη δημιουργία νέων συνδέσεων ανάμεσα στους νευρώνες του εγκεφάλου, είναι κάτι καινούριο, το οποίο κανείς δεν γνώριζε ως τώρα».

Η ανακάλυψη έρχεται να προστεθεί σε μια περυσινή, όταν επιστήμονες είχαν διαπιστώσει ότι ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί τον ύπνο για να αποβάλει τις τοξίνες που συσσωρεύονται στη διάρκεια της ημέρας, λόγω της συνεχούς νοητικής λειτουργίας.

Τα νέα ευρήματα αναδεικνύουν τη σημασία που έχει να κοιμάται κανείς καλά και αρκετά.

Όπως ανέφερε ο Γκαν, αυτό αφορά ιδιαίτερα τους μαθητές, κυρίως σε περίοδο εξετάσεων, καθώς αν θέλουν να θυμούνται καλύτερα τι έμαθαν την προηγούμενη μέρα, πρέπει να κοιμούνται καλά, ώστε να δίνουν την ευκαιρία στον εγκέφαλό τους να δημιουργήσει νέες νευρωνικές συνδέσεις και έτσι να αφομοιώσει την μάθηση.

Πηγή: ΑΜΠΕ