Οι νευροεπιστήμονες στο εργαστήριο Cold Spring Harbor (CSHL) έχουν εντοπίσει ένα νευρικό κύκλωμα στην αμυγδαλή, το σημείο του εγκεφάλου που γίνεται η επεξεργασία των συναισθημάτων, που προκαλεί το άγχος. Η γνώση τους αυτή αποκάλυψε τον κρίσιμο ρόλο ενός μορίου που ονομάζεται δυνορφίνη, η οποία θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως στόχος για τη θεραπεία διαταραχών που σχετίζονται με το άγχος, συμπεριλαμβανομένης της μετατραυματικής διαταραχής άγχους (PTSD).
Αν και είναι διαφορετικά συναισθήματα ο φόβος και το άγχος, παρόλα αυτά λειτουργούν “χέρι-χέρι”, καθώς το άγχος ακολουθεί σχεδόν πάντα κάποια τρομακτική εμπειρία και μπορεί με τη σειρά του να επηρεάσει τις αντιδράσεις στο φόβο μιας απειλής. Ωστόσο, πολύ έντονες εμπειρίες φόβου, ειδικά όταν υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή μας, είναι συχνά «υπερβολικες» και μπορούν να οδηγήσουν σε ένα ανθυγιεινό επίπεδο άγχους ή σε διαταραχές άγχους. Τέτοιες διαταραχές του εγκεφάλου είναι οι πιο συχνές, επηρεάζοντας περίπου το 18% του ενήλικου πληθυσμού στις ΗΠΑ.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι δύο περιοχές στην αμυγδαλή – η κεντρική αμυγδαλή και ο BNST (μια δέσμη των αξόνων που το συνδέει με τους αμυγδαλοειδείς πυρήνες) – συντονίζουν βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες απαντήσεις σε διάφορα είδη απειλητικών ερεθισμάτων. «Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι το υποκείμενο κύκλωμα και τους κυτταρικούς μηχανισμούς σε αυτές τις περιοχές που ελέγχουν τη δημιουργία του άγχους», λέει ο καθηγητής Bo Li από το CSHL, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας.
Η κεντρική αμυγδαλή δημιουργεί ισχυρές ανασταλτικές συνδέσεις με τον BNST. Για να μάθει τι συμβαίνει σε αυτές τις συνδέσεις κατά τη διάρκεια του άγχους, η ομάδα του ο καθηγητή Bo Li γενετικά χειρίστηκε ένα συγκεκριμένο τύπο νευρώνων που ονομάζεται SOM +, επειδή ένα πεπτίδιο που εκφράζουν ονομάζεται σωματοστατίνη. Η προηγούμενη δουλειά του ο καθηγητή Bo Li έδειξε ότι αυτοί οι “SOM +” νευρώνες είναι απαραίτητοι για να μάθουν την ανταπόκριση στο φόβο. Η ομάδα ανακάλυψε ένα γονίδιο που ονομάζεται Erbb4 σε SOM + νευρώνες – ένα γονίδιο που έχει συνδεθεί με διαταραχές συμπεριλαμβανομένης της διπολικής διαταραχής και της σχιζοφρένειας.
Η Sandra Ahrens, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο εργαστήριο του καθηγητή Li, διεξήγαγε πειράματα τα οποία έδειξαν ότι όταν ο Erbb4 διαγράφηκε από τους SOM + νευρώνες στην κεντρική αμυγδαλή, τα ποντίκια εμφάνισαν αυξημένο άγχος. Η ομάδα των ερευνητών εντόπισε το μηχανισμό πίσω από αυτό το άγχος μέσα σε ένα κύκλωμα που τρέχει μεταξύ της κεντρικής αμυγδαλής και του BNST.
Η διαδικασία που οδηγεί στο άγχος άρχισε με αυξημένη διέγερση των SOM + νευρώνων στην κεντρική αμυγδαλή. Αυτό οδήγησε σε μια μεγάλη αύξηση της “σηματοδότησης” δινορφίνης, ένα πεπτίδιο που φτιάχτηκε από αυτούς τους νευρώνες. Αυτή η παρέκκλιση παρεμπόδισε την φυσιολογική αναστολή των SOM + νευρώνων στο BNST και είχε σαν αποτέλεσμα να γίνει υπερδραστήρια. Το αποτέλεσμα ήταν μια ένδειξη ανήσυχης συμπεριφοράς.
Η “σηματοδότηση” της δινορφίνης με αυτό τον τρόπο ταυτοποιήθηκε ως η κινητήρια δύναμη για την αύξηση του άγχους. Η ομάδα όχι μόνο το διαπίστωσε αυτό σε ποντίκια με νευρώνες που δεν είχαν Erbb4, αλλά επίσης, και σε γενετικά φυσιολογικά ποντίκια που εκτέθηκαν σε άγχος. «Γι’αυτό πιστεύουμε ότι αυτό είναι ένα σημαντικό κύκλωμα του πρόκλησης του άγχους», λέει ο καθηγητής Li και συμπληρώνει. «Μετά τη δοκιμή στα ποντίκια νομίζω ότι είμαστε σε θέση πραγματικά να βελτιώσουμε το άγχος».
Ο καθηγητής Li δηλώνει ότι τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι η δυνορφίνη μπορεί να προκαλέσει άγχος και ως εκ τούτου θα μπορούσε να είναι ένας κυτταρικός στόχος για τη θεραπεία της αυξημένης ανησυχίας που προκαλείται από το στρες. «Το επόμενο βήμα είναι να κατανοήσουμε αν οι υποδοχείς της δυνορφίνης εκφράζονται στους SOM + νευρώνες στην κεντρική αμυγδαλή ή αν εκφράζονται από κάποιες άλλες εισροές στην BNST» επισημαίνει ο καθηγητής.
