Της Ανθής Αγγελοπούλου
Ένα νέο πρωτοποριακό εμφύτευμα θα βοηθά τους ασθενείς με κυστική ίνωση στο να κάνουν πιο εύκολα και ανώδυνα τις ενδοφλέβιες θεραπείες τους. Πρόκειται για το Port a Cath, όπως ονομάζεται, και είναι ένα εμφύτευμα το οποίο τοποθετείται κάτω από το δέρμα για τις ενδοφλέβιες θεραπείες του ασθενούς.
Για την τοποθέτηση του Port a Cath προτιμώνται συνήθως μεγάλες φλέβες, όπως η δεξιά σφαγίτιδα ή η υποκλείδια φλέβα. Είναι ένα σύστημα το οποίο περιλαμβάνει έναν μεταλλικό θάλαμο έκχυσης ( port), έναν καθετήρα (Cath) και την κορυφή του που αποτελείται συνήθως από καουτσούκ.
Όπως καταγράφει σε άρθρο του ο επίτιμος πρόεδρος του Ηellenic Cystic Fibrosis Association και ασθενής με κυστική ίνωση, κ. Δημήτρης Κοντοπίδης το Port a Cath μοιάζει εξωτερικά σαν να έχεις εμφυτεύσει κάτω από το δέρμα στο στήθος ένα μεγάλο καπάκι μεταλλικού νερού. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που χρειάζονται τακτικές ενδοφλέβιες θεραπείες όπως στην χημειοθεραπεία μιας και τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα είναι ιδιαιτέρως τοξικά και καταστρέφουν τις φλέβες και έτσι σε κάθε νέα χημειοθεραπεία, οι διαθέσιμες φλέβες γίνονται όλο και λιγότερες και η προσπέλαση τους όλο και πιο δύσκολη ακόμα και από το πιο έμπειρο νοσηλευτικό προσωπικό.
Οι ασθενείς με κυστική ίνωση χρειάζονται τακτικά πολυήμερες ενδοφλέβιες θεραπείες (15 μέρες συνήθως) που όσο επιδεινώνεται η νόσος, γίνονται όλο και πιο συχνά (ανά εξάμηνο, τρίμηνο κλπ). Αυτό έχει όμως δυσάρεστα αποτελέσματα καθώς μεγαλώνοντας ο ασθενής οι φλέβες του είναι πολύ ταλαιπωρημένες και σταδιακά καταστρέφονται. Ως εκ τούτου, κάθε φορά που πρέπει να βρεθεί φλέβα για να μπει ο καθετήρας ο ασθενής υποφέρει. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο η νοσηλεύτρια να τρυπάει 3-4 φορές, ακόμα και πολύ περισσότερες μέχρι να πετύχει λειτουργική φλέβα. Όμως και αυτές οι φλέβες δεν κρατάνε πολλές μέρες καθώς είναι ταλαιπωρημένες, με αποτέλεσμα να χρειάζεται να επαναληφθεί η επίπονη αυτή διαδικασία μέχρι την ολοκλήρωση της θεραπείας.
Ένας λοιπόν μόνιμος ‘’φυτεμένος’’ καθετήρας θα έλυνε όλη αυτή την ταλαιπωρία. Θα έδινε ποιότητα ζωής στον ασθενή, μιας και θα μπορεί να ελευθερώσει τα χέρια του (εκεί συνήθως μπαίνει ο καθετήρας) ενώ δεν θα έρχεται στην δυσάρεστη θέση να εύχεται να τύχει σε κάποιον έμπειρο νοσηλευτή ή σε αναισθησιολόγο ώστε να καταφέρει να βρει την πολυπόθητη φλέβα, με λιγότερο πόνο.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία του κ. Κοντοπίδη, με τη βοήθεια της γιατρού του υποβλήθηκε σε αυτό το μικρό χειρουργείο και τοποθετήθηκε στο σώμα του ένα Port a Cath. Και όπως λέει ο ίδιος, μπορεί πλέον, να εργαστεί πιο εύκολα, να οδηγεί τη μηχανή του και να μην είναι κλεισμένος σε ένα νοσοκομείο ή σε απόσταση ασφαλείας από ένα νοσοκομείο με το φόβο να μη σπάσει κάποια φλέβα.
Όπως μας εξηγεί, για το εμφύτευμα άκουσε πρώτη φορά πριν 6 χρόνια στην αντίστοιχη Μονάδα Ενηλίκων με κυστική ίνωση στο Southampton με αφορμή την έναρξη διασύνδεσης και συνεργασίας των 2 νοσοκομείων Southampton και Σισμανογλείου.
Το τόλμησε και τώρα νιώθει πιο απελευθερωμένος, ενώ γλίτωσε όπως λέει τις επώδυνες επισκέψεις μέχρι να βρεθεί μία καλή φλέβα για την έγχυση του φαρμάκου.
Το εμφύτευμα έχει, όπως λέει, τα αρνητικά και τα θετικά του, όμως σε βγάζει από την εξάρτησή σου από το νοσοκομείο και από το συνεχή πόνο της αναζήτησης φλέβας.
Ακολουθεί μια αναλυτική περιγραφή αυτών όπως ακριβώς τη ζει ο ίδιος ο ασθενής:
Πόνος: Το port τοποθετείται με αναισθησία, οπότε δεν νιώθεις τίποτα. Τις πρώτες ώρες – μέρες έχεις πόνους μέχρι να συνηθίσει ο οργανισμός που με μερικά παυσίπονα είναι ‘’ευκολάκι’’. Κάθε φορά που ξεκινάει η θεραπεία έχεις ένα καλό τρύπημα, ενώ όταν βγει η βελόνα πονάει λίγο περισσότερο. (Σαν να βγάζουν καρφί από τοίχο – μιας και έχει καρφωθεί η βελόνα στο ‘’ψαχνό’’ του μεταλλικού σώματος). Καμία όμως σύγκριση με τον πόνο από το ‘’ψάξιμο’’ φλέβας και φυσικά αυτό γίνεται μια φορά ανά θεραπεία.
Κινήσεις: Πράγματι τον πρώτο καιρό δεν μπορείς να κάνεις πλήρη κίνηση του χεριού και τραβήγματα. Σταθερά βελτιώνεται η κατάσταση και μετά μπορείς να πηγαίνεις και για κολύμπι χωρίς κανέναν περιορισμό!
Συντήρηση: Μια φορά ανά 1 μήνα, εφόσον δεν χρησιμοποιείται χρειάζεται ένα τρύπημα για ηπαρινισμό. Με λίγο ‘’emla’’ (τοπική αναισθητική κρέμα) για τους φοβητσιάρηδες – είναι περίπατος.
Ελευθερία: Πλέον τέρμα η αναγκαστική εξάρτηση από το νοσοκομείο ή την αλλαγή φλέβας και περιορισμούς σε κίνηση χεριών εξαιτίας του καθετήρα.
Αρνητικά: Όπως όλες οι λύσεις έχουν θετικά και αρνητικά. Για όσους έχουν θέματα αισθητικής, είναι πράγματι ένα μικρό εξόγκωμα στο στήθος. Σε εμάς που συνήθως δεν έχουμε και πολύ λίπος, εξέχει περισσότερο από ένα μέσο σωματότυπο. Αλλά σε γενικές γραμμές δεν νομίζω ότι είναι κάτι που θα ενοχλήσει. Τόσες ουλές και άλλα θέματα υπάρχουν. Το κυριότερο αρνητικό είναι οι πιθανές επιπλοκές όπως το να βουλώσει δηλαδή και χρειάζεται ξανά μικροεπέμβαση για να βγει. Θέλει μεγάλη προσοχή σε αποστείρωση και καθαριότητα, καθώς είναι συνδεδεμένο άμεσα με την καρδιά με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
