Της Ανθής Αγγελοπούλου
Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Yale κατάφεραν να αποκαταστήσουν τη βασική κυτταρική δραστηριότητα σε εγκεφάλους των χοίρων ώρες μετά το θάνατό τους. Πρόκειται για ένα εύρημα που μπορεί, όπως λένε, να οδηγήσει σε προόδους ως προς τη θεραπεία του ανθρώπινου εγκεφαλικού επεισοδίου και των εγκεφαλικών βλαβών. Ωστόσο, επισημαίνουν ότι δεν μιλάμε για «ζωντανούς» εγκεφάλους αλλά για απλά κυτταρικά ενεργούς εγκεφάλους.
Οι επιστήμονες τόνισαν ότι το έργο τους δεν έφτασε καν κοντά στην αφύπνιση της συνείδησης των εγκεφάλων των χοίρων. Στην πραγματικότητα το πείραμα σχεδιάστηκε ειδικά για να αποφευχθεί ένα τέτοιο αποτέλεσμα, όσο και αν είναι απίθανο.
Η μελέτη εγείρει πλήθος βιοηθικών θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων και των ερωτήσεων σχετικά με τον ίδιο τον ορισμό του εγκεφαλικού θανάτου και τις πιθανές συνέπειες για τα πρωτόκολλα που σχετίζονται με τη δωρεά οργάνων.
Η μελέτη, υποστηρίχθηκε από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας και, δεν προσφέρει άμεση κλινική εξέλιξη για τον άνθρωπο, σύμφωνα με τους συγγραφείς.
Τι είναι ο εγκεφαλικός θάνατος;
Τα αποτελέσματα του πειράματος, που δημοσιεύονται σήμερα στο επιστημονικό περιοδικό «Nature», έρχονται σε αντίθεση με τις μακρόχρονες αρχές του εγκεφαλικού θανάτου, οι οποίες υποστηρίζουν ότι η ζωτική κυτταρική δραστηριότητα σταματά μη αναστρέψιμα δευτερόλεπτα ή λεπτά μετά την διακοπή του οξυγόνου και της ροής του αίματος.
Η περιορισμένη αναζωογόνηση της κυκλοφορικής λειτουργίας και του κυτταρικού μεταβολισμού στους εγκεφάλους χοίρου, οι οποίες συλλέχθηκαν από ζώα που εσφάγησαν σε μια μονάδα συσκευασίας κρέατος, επιτεύχθηκε τέσσερις ώρες μετά τον θάνατο με την έγχυση στον εγκέφαλό τους ενός ειδικού χημικού διαλύματος, ειδικά σχεδιασμένο για τη διατήρηση του ιστού.
Όπως ανέφερε ο επικεφαλής ερευνητής του Yale, νευροεπιστήμονας Nenad Sestan, ο άθικτος εγκέφαλος ενός μεγάλου θηλαστικού διατηρεί μια υποεκτιμημένη ικανότητα αποκατάστασης της κυκλοφορίας και ορισμένων μοριακών και κυτταρικών δραστηριοτήτων πολλές ώρες μετά την κυκλοφοριακή σύλληψη
Στο εργαστήριο που διηύθυνε ο Sestan, οι ερευνητές ανέπτυξαν το αποκαλούμενο σύστημα BrainEx που χρησιμοποιείται για την άντληση τεχνητών θρεπτικών ουσιών στο αγγειακό δίκτυο των εγκεφάλων των χοίρων.
Δεν είναι «ζωντανοί» εγκέφαλοι, λένε οι επιστήμονες
Ωστόσο, οι επιστήμονες τόνισαν ότι οι εγκέφαλοι που υποβλήθηκαν σε αγωγή δεν είχαν ακόμη ανιχνεύσιμα σημάδια οργανωμένης ηλεκτρικής δραστηριότητας που συνδέεται με την αντίληψη, την ευαισθητοποίηση ή τη συνείδηση.
Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι ένας ζωντανός εγκέφαλος, αλλά είναι ένας κυτταρικά ενεργός εγκέφαλος, όπως επισημαίνει ο συγγραφέας της μελέτης, Zvonimir Vrselja, συνεργάτης ερευνητής στη νευροεπιστήμη.
Το συντηρητικό BrainEx περιελάμβανε ουσίες για να μπλοκάρει τα νευρικά σήματα. Οι ερευνητές ήταν επίσης έτοιμοι να σταματήσουν οποιαδήποτε ηλεκτρική δραστηριότητα που θα μπορούσε να έχει προκύψει μέσω αναισθητικών και μείωσης της θερμοκρασίας, σύμφωνα με τον Yale.
Δεν υπάρχει ακόμα θεραπευτικό όφελος
Η μελέτη αυτή σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν προσφέρει άμεσα θεραπευτικά οφέλη για τον άνθρωπο, ωστόσο, δημιουργεί μια νέα ερευνητική πλατφόρμα που μπορεί τελικά να βοηθήσει τους γιατρούς να βρουν τρόπους να αναζωογονήσουν τη λειτουργία του εγκεφάλου σε ασθενείς με εγκεφαλικό επεισόδιο ή να δοκιμάσουν νέες θεραπείες για την αποκατάσταση των εγκεφαλικών κυττάρων που έχουν υποστεί βλάβη από τραυματισμό.
Στο μεταξύ, η έρευνα θα μπορούσε να προκαλέσει προβληματισμούς για τον προσδιορισμό του ίδιου του θανάτου, που ορίζεται ευρέως από ένα μέτρο ως η μη αναστρέψιμη απώλεια της λειτουργίας του εγκεφάλου. Το όποιο «θόλωμα” της γραμμής αυτής έχει επιπτώσεις με τη σειρά του στην απόφαση, πότε οι γιατροί είναι ηθικά υποχρεωμένοι να κρατήσουν στη ζωή έναν ασθενή για τη διατήρηση των οργάνων τους.
Πηγές:
https://www.voanews.com/a/yale-study-revives-cellular-activity-in-pig-brains-hours-after-death/4881016.html
https://www.nature.com/articles/d41586-019-01216-4
