Αμερικανοί ωκεανογράφοι ανακάλυψαν ένα δίκτυο συνδεδεμένων υποθαλάσσιων λιμνών με υψηλή περιεκτικότητα διοξειδίου του άνθρακα στο νότιο Αιγαίο.
Οι ιριδίζουσες υποθαλάσσιες λίμνες βρίσκονται σε βάθος 250 μέτρων, στα ανοιχτά της Σαντορίνης, και θα προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την αποθήκευση άνθρακα σε βαθέα ύδατα, ενώ ενδεχομένως να αποτελέσουν μέσο παρακολούθησης του ηφαιστείου για μελλοντικές εκρήξεις.
«Η ηφαιστειακή έκρηξη στη Σαντορίνη το 1600 π.Χ. εξολόθρευσε τον Μινωικό πολιτισμό», δήλωσε ο Ριτς Καμίλι του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole (WHOI), επικεφαλής της έρευνας.
«Τώρα αυτές οι υποθαλάσσιες λίμνες, που αντικρίσαμε για πρώτη φορά, μπορούν να βοηθήσουν το δικό μας πολιτισμό να απαντήσει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το πώς συμπεριφέρεται το διοξείδιο του άνθρακα στον ωκεανό», πρόσθεσε.
Η ομάδα του Καμίλι συνεργάστηκε με ερευνητές από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΚΕΘΕ), το Πανεπιστήμιο της Χιρόνα στην Ισπανία και το Ινστιτούτο Γεωφυσικής του Παρισίου, πραγματοποιώντας υποθαλάσσιες έρευνες στην περιοχή με ειδικά σκάφη από τον Ιούλιο του 2012.
Προηγουμένως, ενδείξεις ηφαιστειακής δραστηριότητας το 2011 είχαν οδηγήσει την ερευνητική ομάδα να εξετάσει μία γνωστή τοποθεσία υδροθερμικής δραστηριότητας εντός της καλντέρας. Οι προκαταρκτικές έρευνες με μη επανδρωμένα σκάφη αποκάλυψαν 500 υποθαλάσσια στρώματα υδάτων με ασυνήθιστες χημικές ιδιότητες.
Στη συνέχεια, το επανδρωμένο βαθυσκάφος «Θέτις» του ΕΚΕΘΕ χρησιμοποίησε ρομποτικούς χημικούς αισθητήρες για να εντοπίσει το αχνό χημικό ίχνος του νερού κατά μήκος του τοιχώματος της καλντέρας, όπου ανακάλυψαν τις υποθαλάσσιες λίμνες μέσα σε εσοχές. Τέλος, οι ερευνητές έστειλαν ένα μικρότερο τηλεχειριζόμενο όχημα, για να πάρει δείγματα από τα υδροθερμικά υγρά των λιμνών.
«Οι υποθαλάσσιες λίμνες που έχουμε ανακαλύψει στο παρελθόν περιείχαν πάντα άλμη, καθώς το διαλυμένο αλάτι που απελευθερώνεται από γεωλογικούς σχηματισμούς κάτω από τον πυθμένα δημιουργούσε επιπλέον πυκνότητα και διαχώριζε τη λίμνη από το περιβάλλον θαλάσσιο νερό» δήλωσε ο Καμίλι. «Σε αυτή την περίπτωση, η αυξημένη πυκνότητα στις υποθαλάσσιες λίμνες δεν οφείλεται στο αλάτι, αλλά στο διοξείδιο του άνθρακα», πρόσθεσε.
Η περιοχή βιώνει συχνά σεισμούς που προκαλούνται από την καταβύθιση της αφρικανικής τεκτονικής πλάκας κάτω από την Ευρασιατική πλάκα. Κατά τη διάρκεια της καταβύθισης, το διοξείδιο του άνθρακα μπορεί να απελευθερωθεί από απαέρωση μάγματος ή από ιζηματογενή υλικά όπως ο ασβεστόλιθος, τα οποία υποβάλλονται σε τεράστια πίεση και θερμοκρασία.
Μέχρι την ανακάλυψη αυτών των όξινων λιμνών, η υπόθεση ήταν ότι όταν απελευθερώνεται διοξείδιο του άνθρακα στον ωκεανό, τότε διαλύεται και διασπείρεται στο περιβάλλον νερό. Ωστόσο στην πραγματικότητα το πυκνότερο νερό με το διοξείδιο του άνθρακα παραμένει ξεχωριστό από το υπόλοιπο νερό, όπως το νερό με το λάδι.
