Όλοι οι όροι για υπαγωγή σχεδίων στο νέο «Ερευνώ – Καινοτομώ»

Στην τελική ευθεία εισέρχονται οι διαδικασίες για την επίσημη προκήρυξη του προγράμματος «Ερευνώ – Καινοτομώ 2021-2027», συνολικού προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ, και ήδη το υπουργείο Ανάπτυξης προχώρησε στην επικαιροποιημένη προδημοσίευσή του.

Σύμφωνα με τον υφιστάμενο προγραμματισμό, η πρόσκληση του προγράμματος θα «βγει στον αέρα» έως τα μέσα Απριλίου, δηλαδή σχεδόν με έναν χρόνο καθυστέρηση από ό,τι είχε προβλεφθεί. Λόγω της πολύμηνης καθυστέρησης, πάντως, δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια για μη ενεργοποίηση της δράσης, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος απώλειας κοινοτικών πόρων που έχουν δεσμευθεί για το πρόγραμμα και είχε υπολογισθεί ότι θα απορροφούνταν εντός του 2024.

Βασικός στόχος της δράσης είναι η σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων προς διεθνείς αγορές, με σκοπό τη μετάβαση στην ποιοτική καινοτόμα επιχειρηματικότητα και την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας.

Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο τεσσάρων ξεχωριστών παρεμβάσεων και η έναρξη υποβολής αιτήσεων θα αφορά την Παρέμβαση Ι «Έρευνα και Ανάπτυξη από τις Επιχειρήσεις» και την Παρέμβαση ΙΙΙ «Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων». Οι άλλες δύο παρεμβάσεις του προγράμματος και συγκεκριμένα η Παρέμβαση ΙΙ «Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς» και η Παρέμβαση IV «Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις» θα προκηρυχθούν σε δεύτερη φάση.

Οι δυνητικοί δικαιούχοι

Η δράση απευθύνεται σε επιχειρήσεις που έχουν κατ’ ελάχιστον μία κλεισμένη πλήρη (ετήσια) διαχειριστική χρήση, με έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ) και ερευνητικούς οργανισμούς. Οι επιχειρήσεις πρέπει να έχουν συσταθεί νόμιμα και να λειτουργούν στην Ελλάδα ή σε άλλο κράτος – μέλος της Ε.Ε. είτε ως νομικά πρόσωπα (π.χ. Α.Ε., ΕΠΕ, Ο.Ε., Ε.Ε., ΙΚΕ, ΚοινΣΕπ) είτε ως ατομικές επιχειρήσεις. Οι ερευνητικοί οργανισμοί θα πρέπει να λειτουργούν νομίμως στην Ελλάδα κατά την ημερομηνία έκδοσης της πρόσκλησης της δράσης. Το ύψος της επιδότησης κυμαίνεται από 35% έως και 80% και καθορίζεται από το είδος της δαπάνης και το μέγεθος της επιχείρησης.

Αναλυτικότερα, δυνητικοί δικαιούχοι της δράσης είναι: α) Επιχειρήσεις και «Λοιποί φορείς που αντιμετωπίζονται ως επιχειρήσεις» και β) Ερευνητικοί οργανισμοί και «Λοιποί φορείς που αντιμετωπίζονται ως ερευνητικοί οργανισμοί». Για τη συμμετοχή τους στη δράση, οι επιχειρήσεις – δυνητικοί δικαιούχοι πρέπει κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης να λειτουργούν νόμιμα (με έδρα ή υποκατάστημα) στην ελληνική περιφέρεια που χωροθετείται η ενίσχυση σύμφωνα με την αίτηση χρηματοδότησης και να διαθέτουν ΑΦΜ. Κατ’ εξαίρεση, αλλοδαπές επιχειρήσεις (κάτοχοι TIN/VAT Number) με έδρα σε κράτος-μέλος της Ε.Ε., οι οποίες κατά την υποβολή δεν διαθέτουν υποκατάστημα στην Ελλάδα, δεσμεύονται ότι με την ένταξη της πράξης, και σε κάθε περίπτωση πριν από την έκδοση οποιουδήποτε παραστατικού, θα διαθέτουν υποκατάστημα (όχι σύσταση νέας, θυγατρικής εταιρείας) στην περιφέρεια του τόπου υλοποίησης.

Ποιοι εξαιρούνται

Δεν έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης χρηματοδότησης οι εξωχώριες (offshore) επιχειρήσεις. Εξαιρούνται, επίσης, οι προβληματικές επιχειρήσεις, καθώς και οι επιχειρήσεις για τις οποίες εκκρεμεί απόφαση ανάκτησης ενίσχυσης από την Ε.Ε.

Σημειώνεται ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων του άρθρου 20 του ν. 4557/2018 (Α’ 139), ως ισχύει, πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης, εφόσον περιλαμβάνονται στους υπόχρεους εγγραφής στο Μητρώο. Στο πλαίσιο της δράσης, κάθε ερευνητικός οργανισμός συμμετέχει ως ενιαία οντότητα, δηλαδή σε επίπεδο ΑΦΜ και ειδικότερα στο επίπεδο του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ), για όσους φορείς διαθέτουν ΕΛΚΕ.

Σε ποια βασικά σημεία εστιάζουν οι τέσσερις άξονες της δράσης

Tο πρόγραμμα «Ερευνώ – Καινοτομώ 2021-2027» εστιάζει στα εξής βασικά σημεία:

• Παροχή κινήτρων για ιδιωτικές επενδύσεις στην έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία, με έμφαση στις ΜμΕ.
• Οικονομική ανάπτυξη βασισμένη στη γνώση και τη βιώσιμη εξειδίκευση.
• Ενσωμάτωση της νέας γνώσης και της καινοτομίας στα υπάρχοντα αλλά και σε νέα προϊόντα, υπηρεσίες, παραγωγικά συστήματα και αλυσίδες αξίας.
• Αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων.
• Απασχόληση επιστημονικού δυναμικού υψηλών προσόντων και εξειδίκευσης (brain gain).

Οι αιτήσεις χρηματοδότησης μπορούν να υποβάλλονται είτε από μεμονωμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, είτε από ομάδες επιχειρήσεων, είτε από συμπράξεις επιχειρήσεων με ερευνητικούς οργανισμούς και αφορoύν τέσσερις εξειδικευμένους τομείς – άξονες:

1. «Έρευνα και Ανάπτυξη από Επιχειρήσεις».
2. «Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς».
3. «Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων».
4. «Σφραγίδα Αριστείας για επιχειρήσεις».

Η Παρέμβαση «Έρευνα και Ανάπτυξη από επιχειρήσεις» απευθύνεται σε υφιστάμενες επιχειρήσεις ανεξαρτήτως ημερομηνίας ίδρυσης. Δυνητικοί δικαιούχοι είναι είτε μια μικρομεσαία επιχείρηση (ΜμΕ) είτε ομάδες επιχειρήσεων στις οποίες απαραίτητα τουλάχιστον μία είναι ΜμΕ.

Η Παρέμβαση «Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς» αφορά συμπράξεις υφισταμένων επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως μεγέθους και ημερομηνίας ίδρυσης, με ερευνητικούς οργανισμούς, με κύριους αποδέκτες τις επιχειρήσεις. Σε συμπράξεις δύο ή τριών ή τεσσάρων εταίρων – φορέων, ο ένας θα πρέπει απαραίτητα να είναι ΜμΕ. Σε συμπράξεις άνω των τεσσάρων εταίρων – φορέων οι δύο θα πρέπει απαραίτητα να είναι επιχειρήσεις και τουλάχιστον μία θα πρέπει να είναι ΜμΕ.

Δυνητικοί δικαιούχοι στην Παρέμβαση «Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων» είναι υφιστάμενες μεμονωμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Στην Παρέμβαση «Σφραγίδα Αριστείας για επιχειρήσεις», δυνητικοί δικαιούχοι είναι μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις που έλαβαν τη Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για έργα έρευνας και ανάπτυξης.

Το μέγιστο ύψος προϋπολογισμού των αιτήσεων ανά παρέμβαση

Ο μέγιστος συνολικός προϋπολογισμός της αίτησης χρηματοδότησης στο νέο «Ερευνώ – Καινοτομώ» είναι (ενδεικτικά):

1. «Έρευνα και Ανάπτυξη από Επιχειρήσεις»: 800.000 ευρώ.
2. «Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς»: 2.000.000 ευρώ.
3. «Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων»: 2.000.000 ευρώ.
4. «Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις»: στο όριο του εγκεκριμένου προϋπολογισμού από το «Horizon Europe».

Κάθε αυτοτελής επιχείρηση (σε επίπεδο ΑΦΜ) μπορεί να συμμετέχει ως δυνητικός δικαιούχος σε έως πέντε αιτήσεις χρηματοδότησης αθροιστικά στις παρεμβάσεις Ι, ΙΙ και ΙΙΙ, καθ’ όλη τη διάρκεια της δράσης. Σημειώνεται ότι δεν τίθεται περιορισμός στον αριθμό των προτάσεων στις οποίες συμμετέχει ένας ερευνητικός οργανισμός.

Ο προϋπολογισμός μιας επιχείρησης – δυνητικού δικαιούχου στην αίτηση χρηματοδότησης δεν δύναται να υπερβαίνει το υποπενταπλάσιο (20%) του υψηλότερου κύκλου εργασιών της επιχείρησης που επετεύχθη σε μία από τις τρεις (ή λιγότερες εφόσον η επιχείρηση δεν διαθέτει τρεις) διαχειριστικές περιόδους, του έτους που προηγείται της υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης.

Ελέγχεται κατά την υποβολή σε επίπεδο ΑΦΜ της αιτούσας επιχείρησης. Του ανωτέρω ορίου εξαιρούνται οι αιτήσεις χρηματοδότησης της Παρέμβασης IV: Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις.

Επισημαίνεται ότι ο προϋπολογισμός του έργου κατανέμεται μεταξύ επιχειρήσεων και ερευνητικών οργανισμών ως εξής: για τις επιχειρήσεις τουλάχιστον 30% του προϋπολογισμού του έργου και για τους ερευνητικούς οργανισμούς έως 70% του προϋπολογισμού του έργου. Ο όρος ελέγχεται συνολικά (σωρευτικά) για όλες τις επιχειρήσεις και τους λοιπούς φορείς που αντιμετωπίζονται ως επιχειρήσεις του συνεργατικού έργου. Ομοίως ελέγχεται για τους ερευνητικούς οργανισμούς σωρευτικά, για όλους τους ερευνητικούς οργανισμούς και για τους λοιπούς φορείς που αντιμετωπίζονται ως ερευνητικοί οργανισμοί του συνεργατικού σχήματος. Ο όρος αποτελεί προϋπόθεση συμμετοχής και ελέγχεται και στην υποβολή της αίτησης χρηματοδότησης και στην τελική αποπληρωμή του έργου.

Η χρονική διάρκεια υλοποίησης των υποβαλλομένων προτάσεων έργων δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 36 μήνες. Οι προτάσεις της Παρέμβασης IV «Σφραγίδα Αριστείας για επιχειρήσεις» θα έχουν χρονική διάρκεια ίση με την εγκεκριμένη από το πρόγραμμα «Horizon Europe».

Επιλέξιμοι τομείς Η δράση επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες στρατηγικές περιοχές παρέμβασης (προτεραιότητες), οι οποίες καθορίστηκαν στην Εθνική Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης 2021-2027 που συνδέει την έρευνα και την καινοτομία με την επιχειρηματικότητα και στις οποίες η χώρα παρουσιάζει πλεονεκτήματα στα οποία θα μπορούσε να στηριχθεί η μετάβαση σε ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο.

Οι αιτήσεις χρηματοδότησης ερευνητικών έργων που θα υποβληθούν θα αφορούν τους οκτώ τομείς της Εθνικής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (ΕΣΕΕ):

1. Υλικά, Κατασκευές και Βιομηχανία.
2. Τουρισμός, Πολιτισμός και Δημιουργικές Βιομηχανίες.
3. Αγροδιατροφική Αλυσίδα.
4. Περιβάλλον και Κυκλική Οικονομία.
5. Βιοεπιστήμες, Υγεία, Φάρμακα.
6. Μεταφορές και Εφοδιαστική Αλυσίδα.
7. Αειφόρος Ενέργεια.
8. Ψηφιακές Τεχνολογίες.