Skip to main content

Χωριστές φορολογικές δηλώσεις: Άνοιξε η εφαρμογή – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Οδηγός της ΑΑΔΕ με 19 ερωτήσεις - απαντήσεις

Τη δυνατότητα να υποβάλουν και φέτος χωριστές φορολογικές δηλώσεις έχουν οι έγγαμοι φορολογούμενοι. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να θέσουν το σχετικό αίτημα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από το φορολογικό έτος 2023 και εφεξής, δεν απαιτείται ο φορολογούμενος να επικαιροποιεί κάθε έτος ότι επιθυμεί να κάνει χωριστή φορολογική δήλωση. Δηλαδή όσοι φορολογούμενοι επιλέξουν για το φορολογικό έτος 2023 να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις, για το φορολογικό έτος 2024 και τα επόμενα, θα χρειαστεί να εισέλθουν στη σχετική εφαρμογή, μέχρι την 28η Φεβρουαρίου του οικείου έτους, μόνο εφόσον επιθυμούν να ανακαλέσουν την επιλογή τους.

Σε περίπτωση ανάκλησης, και εφόσον υπάρχει εκ νέου επιθυμία για υποβολή χωριστής δήλωσης σε επόμενο έτος, τότε θα πρέπει να γνωστοποιηθεί εκ νέου για το έτος αυτό, από τουλάχιστον έναν εκ των συζύγων και μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου.

Η γνωστοποίηση γίνεται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής στον διαδικτυακό τόπο www.aade.gr, είτε από τους φορολογουμένους είτε από ειδικά για τον σκοπό αυτό εξουσιοδοτημένο λογιστή-φοροτεχνικό, με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης.

Βασικό πλεονέκτημα των ξεχωριστών φορολογικών δηλώσεων είναι ότι δεν μπλοκάρεται από την εφορία η έκδοση φορολογικής ενημερότητας του ενός συζύγου όταν ο άλλος σύζυγος έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση. Επίσης δε γίνεται συμψηφισμός μεταξύ του αποτελέσματος της εκκαθάρισης. Στην περίπτωση που, για παράδειγμα, ο σύζυγος είναι επαγγελματίας και προκύπτει οφειλή φόρου αλλά η σύζυγος δικαιούται επιστροφή φόρου, τότε δεν γίνεται αυτόματος συμψηφισμός που μπορεί να μηδενίσει την επιστροφή φόρου.

Υπάρχει όμως ένα σημείο στο οποίο οι φορολογούμενοι θα πρέπει να δείξουν προσοχή καθώς χάνουν το δικαίωμα της “μεταφοράς” εισοδήματος από τον έναν στον άλλο σύζυγο για την κάλυψη τεκμηρίων. Αυξάνεται δηλαδή η πιθανότητα κάποιος εκ των δύο συζύγων να κληθεί να πληρώσει υψηλότερο φόρο εξαιτίας των τεκμηρίων διαβίωσης (ΙΧ, κατοικία, δίδακτρα παιδιών κλπ). Με άλλα λόγια, τα περιουσιακά στοιχεία που έχει στην κατοχή του δεν μπορεί να τα δικαιολογήσει το ατομικό του εισόδημα και έτσι αναγκάζεται να πληρώσει φόρο εισοδήματος.

Οι 19 συνηθέστερες ερωτήσεις και οι απαντήσεις της ΑΑΔΕ

Πώς μπορώ να γνωστοποιήσω την επιλογή μου να υποβάλω χωριστή δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος (εφεξής: Φ.Ε.); 

Η γνωστοποίηση γίνεται μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής στον διαδικτυακό τόπο www.aade.gr, ακολουθώντας τη διαδρομή Πολίτες → Εισόδημα → Γνωστοποίηση Χωριστής Δήλωσης, είτε από εσάς με τους δικούς σας κωδικούς πρόσβασης είτε από, ειδικά για τον σκοπό αυτό, εξουσιοδοτημένο λογιστή – φοροτεχνικό, με τους προσωπικούς του κωδικούς πρόσβασης.

Αν κανείς από τους συζύγους δεν γνωστοποιήσει την επιλογή υποβολής χωριστής δήλωσης Φ.Ε. μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2024, τι θα συμβεί;  

Στην περίπτωση αυτή οι σύζυγοι θα υποβάλουν κοινή δήλωση για το φορολογικό έτος 2023.

Στις περιπτώσεις κοινής δήλωσης Φ.Ε. συζύγων, θα γίνεται συμψηφισμός φόρου μεταξύ συζύγων και βεβαίωση στο όνομα του συζύγου;   

Όχι, θα γίνεται χωριστή βεβαίωση φόρου και δεν θα γίνεται συμψηφισμός χρεωστικού και πιστωτικού ποσού μεταξύ των συζύγων.

Επηρεάζεται η χορήγηση επιδομάτων στις χωριστές δηλώσεις συζύγων; 
Όχι, δεν επηρεάζεται η χορήγηση των επιδομάτων από την υποβολή χωριστών δηλώσεων Φ.Ε. από τους συζύγους.

Είναι απαραίτητο να υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. συζύγων που έχουν διαφορετική φορολογική κατοικία; 
Όχι, δεν είναι απαραίτητη η υποβολή χωριστών δηλώσεων Φ.Ε., διότι προβλέπεται ήδη χωριστή φορολογική αντιμετώπιση στις κοινές δηλώσεις συζύγων που έχουν διαφορετική φορολογική κατοικία.

Πώς δηλώνεται στο Ε1 η κύρια κατοικία στις περιπτώσεις χωριστών δηλώσεων;  
Η κύρια κατοικία δηλώνεται στον πίνακα 5 του εντύπου Ε1, στους αντίστοιχους κωδικούς κύριας κατοικίας. Ο κάθε σύζυγος συμπληρώνει το ποσοστό ιδιοκτησίας του σε περίπτωση ιδιόκτητης κατοικίας, το ποσοστό του ως μισθωτής σε περίπτωση μισθωμένης κατοικίας και το ποσοστό της δωρεάν παραχώρησης, αντίστοιχα.

Στις περιπτώσεις χωριστών δηλώσεων Φ.Ε., πώς δηλώνεται στο Ε1 η κύρια κατοικία όταν ένας εκ των δύο συζύγων δεν διαθέτει καθόλου ποσοστό συνιδιοκτησίας ή χρήσης;  
Ο σύζυγος που δεν διαθέτει καθόλου ποσοστό συνιδιοκτησίας ή χρήσης, συμπληρώνει στον πίνακα 6 την ένδειξη «συνοίκηση με σύζυγο». Ο άλλος σύζυγος δεν συμπληρώνει καμία ένδειξη.

Πώς αναγράφονται τα τέκνα ως εξαρτώμενα μέλη του φορολογούμενου στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε.;   
Τα τέκνα που προέρχονται από κοινό γάμο, καθώς και τα αναγνωρισμένα τέκνα, δηλώνονται ως εξαρτώμενα μέλη και από τους δύο συζύγους.

Ποιος δηλώνει το εισόδημα ανήλικου τέκνου που προέρχεται από τον κοινό γάμο στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. όταν αυτό δεν έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης Φ.Ε.;   
Το εισόδημα του ανήλικου τέκνου, που δεν φορολογείται στο όνομα του τέκνου, προστίθεται στα εισοδήματα του γονέα που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα και δηλώνεται μόνο από αυτόν τον γονέα.

Ποιος βαρύνεται με τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. συζύγων;   
Στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. συζύγων δεν υφίσταται η έννοια του οικογενειακού εισοδήματος για την κάλυψη των επιμέρους τεκμηρίων καθενός εκ των συζύγων, καθώς τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης βαρύνουν τον κάθε σύζυγο ατομικά. Όσον αφορά τη δυνατότητα κάλυψης τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου, δεν μπορεί να γίνει επίκληση εισοδημάτων από τη χωριστή δήλωση του άλλου συζύγου.

Στις χωριστές δηλώσεις Φ.Ε. υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς υπολειπόμενου ποσού αποδείξεων από τον ένα σύζυγο στον άλλο;  
Όχι, δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα.

Ποια είναι η προθεσμία γνωστοποίησης της επιλογής για χωριστή δήλωση Φ.Ε. συζύγων από το φορολογικό έτος 2023 και εφεξής;   
Για το φορολογικό έτος 2023, η καταληκτική ημερομηνία είναι η 28η Φεβρουαρίου 2024. Για κάθε επόμενη χρήση, είτε αν υπάρχει ανάκληση της γνωστοποίησης είτε αυτή γίνεται για πρώτη φορά, καταληκτική ημερομηνία είναι η 28η Φεβρουαρίου κάθε έτους.

Μετά τις 28 Φεβρουαρίου η επιλογή για χωριστή δήλωση Φ.Ε. μπορεί να ανακληθεί;   
Η επιλογή της χωριστής δήλωσης, από το φορολογικό έτος 2023, είναι ανέκκλητη για το πρώτο έτος και ισχύει για κάθε επόμενο φορολογικό έτος, αν δεν ανακληθεί μέχρι την 28η Φεβρουαρίου του αντίστοιχου έτους.

Ποιος από τους συζύγους μπορεί να γνωστοποιήσει την επιλογή για χωριστή δήλωση Φ.Ε.;   
Οποιοσδήποτε από τους συζύγους ή και οι δύο.

Πρέπει η γνωστοποίηση της επιλογής για υποβολή χωριστής δήλωσης Φ.Ε. να γίνεται κάθε έτος μέχρι την 28η Φεβρουαρίου;   
Από το φορολογικό έτος 2023 και εφεξής, δεν απαιτείται η επικαιροποίηση της γνωστοποίησης για κάθε έτος. Επομένως, όσοι φορολογούμενοι επιλέξουν για το φορολογικό έτος 2023 να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις, για το φορολογικό έτος 2024 και επόμενα, θα χρειαστεί να εισέλθουν στη σχετική εφαρμογή, μέχρι την 28η Φεβρουαρίου του οικείου έτους, μόνο εφόσον επιθυμούν να ανακαλέσουν την επιλογή τους. Σε περίπτωση ανάκλησης, και εφόσον υπάρχει εκ νέου επιθυμία για υποβολή χωριστής δήλωσης σε επόμενο έτος, πρέπει να γνωστοποιηθεί ξανά για το έτος αυτό, από τουλάχιστον έναν εκ των συζύγων, μέχρι την προθεσμία της 28ης Φεβρουαρίου.

Πρόκειται να τελέσω γάμο τον Μάρτιο του 2024 (μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της γνωστοποίησης). Μπορώ να υποβάλω χωριστή δήλωση Φ.Ε. για το φορολογικό έτος 2023;   
Ναι. Ειδικά για αυτές τις περιπτώσεις η εφαρμογή θα είναι διαθέσιμη ως την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Η γνωστοποίηση της επιθυμίας για υποβολή χωριστής δήλωσης γίνεται άπαξ χωρίς τη δυνατότητα ανάκλησης.

Πρόκειται να τελέσω γάμο τον Φεβρουάριο 2024 και η ενημέρωση του Μητρώου της Δ.Ο.Υ. θα γίνει μετά τις 28 Φεβρουαρίου 2024. Μπορώ να υποβάλω χωριστή δήλωση Φ.Ε. για το φορολογικό έτος 2023;   
Ναι. Ειδικά για αυτές τις περιπτώσεις η εφαρμογή θα είναι διαθέσιμη ως την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Η γνωστοποίηση της επιθυμίας για υποβολή χωριστής δήλωσης γίνεται άπαξ χωρίς τη δυνατότητα ανάκλησης.

Τα μέρη συμφώνου συμβίωσης (ΜΣΣ) γνωστοποιούν την επιθυμία τους για υποβολή χωριστών δηλώσεων Φ.Ε.;   
Όχι, καθόσον για τα ΜΣΣ εκ του νόμου υπάρχει η δυνατότητα υποβολής κοινής δήλωσης ή χωριστών δηλώσεων.

Πρέπει και οι δύο σύζυγοι να διαθέτουν δικούς τους κωδικούς πρόσβασης προκειμένου να υποβάλλουν χωριστές δηλώσεις Φ.Ε.; 
Ναι. Εφόσον η σύζυγος δεν έχει προσωπικούς κωδικούς πρόσβασης, οφείλει να αποκτήσει προκειμένου να υποβάλει τη δική της δήλωση.