Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Χωρίς ουσιαστικές αλλαγές στις βασικές δημοσιονομικές προβλέψεις συγκριτικά με το προσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στις 21 Νοεμβρίου στη Βουλή ο προϋπολογισμός του 2018. Παρά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης ότι το «κοινωνικό μέρισμα» για τη φετινή χρονιά θα κινηθεί στα επίπεδα του 1,1 δισ. ευρώ κατ’ ελάχιστον, η εκτίμηση για το πρωτογενές πλεόνασμα της φετινής χρονιάς θα παραμείνει στο επίπεδο του 2,2%, ενώ για το 2018 ο στόχος θα είναι και πάλι οριακά υψηλότερος από το 3,5%.
Το προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει δαπάνη 800 εκατ. ευρώ για το κοινωνικό μέρισμα. Η διαφορά των 300 εκατ. ευρώ μέχρι το 1,1 δισ. ευρώ, στο οποίο αναφέρθηκε και δημόσια ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, θα χρηματοδοτηθεί μέσω ενός κονδυλίου της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ το οποίο είχε εγγραφεί από πέρυσι στον κοινωνικό προϋπολογισμό του 2017 με στόχο να ενισχυθούν οι τομείς της Παιδείας και της Υγείας. Η συγκεκριμένη δαπάνη δεν έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα οπότε το ποσό των 300 εκατ. ευρώ συμφωνήθηκε με τους θεσμούς να «συγχωνευτεί» με το κοινωνικό μέρισμα που σκοπεύει να διανείμει το υπουργείο Οικονομικών μέσα στον Δεκέμβριο.
Ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών επισημαίνει στη «Ν» ότι η διάθεση του ποσού του 1,1 δισ. ευρώ έχει ήδη συμφωνηθεί με τους δανειστές. Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος για τον οποίο ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος αναφέρθηκε δημόσια στο συγκεκριμένο ποσό το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, προκύπτει από το άθροισμα της δαπάνης των 800 εκατ. ευρώ που προστέθηκε με το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2018 και το ποσό των 300 εκατ. ευρώ που υπήρχε «ξεχασμένο» στον προϋπολογισμό του 2017. Κυβερνητικός παράγοντας αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο το τελικό προς διάθεση ποσό να είναι μεγαλύτερο, ωστόσο επισημαίνει ότι αυτό που έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές είναι να διασφαλιστεί κατ’ αρχάς ένα «μαξιλάρι ασφαλείας» για την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού. Αυτό το «μαξιλάρι ασφαλείας» είναι ο δημοσιονομικός χώρος που χωρίζει τον επίσημο στόχο του 1,75% με το πρωτογενές πλεόνασμα που θα εγγραφεί ως εκτίμηση αποτελέσματος για το 2017 στον προϋπολογισμό του 2018, δηλαδή το 2,2%. Αυτή η διαφορά του 0,45% μεταφράζεται σε περίπου 800 εκατ. ευρώ. «Μαξιλάρι ασφαλείας» στο πρωτογενές πλεόνασμα του 2017 μικρότερο των 800 εκατ. ευρώ δεν θα γίνει δεκτό από τους δανειστές. Και αυτό διότι η τελική εικόνα για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού θα σχηματιστεί τον Απρίλιο του 2018 όταν η Ελληνική Στατιστική Αρχή και η Eurostat θα ανακοινώσουν την τελική εκτίμηση για το πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης το 2018. Επομένως, για να ξεπεράσει το προς διάθεση ποσό το 1,1 δισ. ευρώ που υπάρχει διαθέσιμο αυτή τη στιγμή, θα πρέπει κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο να υπάρξει πρόσθετο πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από το όριο του 2,2%. Σε αυτό, βέβαια, θα πρέπει να συμφωνήσουν και οι δανειστές και μάλιστα πριν από την επάνοδό τους στην Αθήνα για τον β’ γύρο διαπραγματεύσεων.
Όσον αφορά τη διανομή του κοινωνικού μερίσματος του 1,1 δισ. ευρώ, η κατεύθυνση που υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι η εξής:
1. Να κρατηθεί ένα ποσό της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η εφάπαξ δαπάνη για την επιστροφή των εισφορών υγείας που παρακρατήθηκαν παράνομα από τους συνταξιούχους κατά την περίοδο 2012-2016. Το ποσό θα εγγραφεί στις δαπάνες της φετινής χρονιάς.
2. Να δοθεί το μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου ποσού για ένα εφάπαξ οικονομικό βοήθημα το οποίο θα δοθεί με οικογενειακά, εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
Ο κ. Τσακαλώτος έχει δηλώσει ότι το μέρισμα δεν θα δοθεί μόνο στους φτωχότερους των φτωχών, αλλά θα καλύψει και κομμάτι των μεσαίων τάξεων. Αυτό σημαίνει στην πράξη ότι μέσα στον Δεκέμβριο θα καταβληθεί ένα ποσό στους δικαιούχους -οι οποίοι εκτιμώνται σε περίπου 1 εκατομμύριο άτομα- το οποίο θα κυμαίνεται ανάλογα:
1. Με την οικογενειακή κατάσταση. Όσο περισσότερα τα μέλη, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το επίδομα.
2. Με το εισόδημα. Όσο μικρότερο το εισόδημα, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το επίδομα. Δικαιούχοι όμως δεν θα είναι μόνο αυτοί που έχουν εγγραφεί στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, αλλά όλοι ανεξαρτήτως ιδιότητας αρκεί να πληρούν το εισοδηματικό κριτήριο.
3. Με την περιουσιακή κατάσταση. Η αντικειμενική αξία της περιουσίας θα λειτουργεί ως «κόφτης» προκειμένου να αποφευχθούν τα περσινά φαινόμενα, δηλαδή να καταβάλλεται έκτακτο μέρισμα σε συνταξιούχους που εκτός από μια χαμηλή σύνταξη είχαν και μερικές χιλιάδες ευρώ εισόδημα τον χρόνο από ενοίκια.
Στο «πακέτο» θα περιλαμβάνεται και η διάθεση κονδυλίων για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Ωστόσο, δημοσιονομικά αυτό το κονδύλι δεν θα συμπεριληφθεί στον «λογαριασμό» του 1,1 δισ. ευρώ καθώς οι επιστροφές φόρου και οι αποπληρωμές ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου είναι δημοσιονομικά ουδέτερες παρεμβάσεις, δηλαδή δεν επηρεάζουν τις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού (και κατά συνέπεια το πρωτογενές αποτέλεσμα) έχοντας μόνο ταμειακή επίπτωση.
Περί χρέους
H Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορεί να πει εάν η Ελλάδα χρειάζεται νέα ελάφρυνση χρέους το επόμενο καλοκαίρι, δήλωσε χθες ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ. Ο κ. Ρέγκλινγκ είπε ότι η χώρα έχει λάβει τη μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους από οποιαδήποτε άλλη στον κόσμο τα τελευταία χρόνια και ότι δεν έχει μεγάλες πληρωμές για την εξυπηρέτηση του χρέους τα επόμενα χρόνια.
Ερωτηθείς εάν η Ελλάδα χρειάζεται νέα αναδιάρθρωση του χρέους της και με ποιους όρους, είπε ότι οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης ξεκαθάρισαν το ζήτημα πέρυσι, λέγοντας ότι «αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει πρόβλημα». «Θα το δούμε στο τέλος του προγράμματος, στο τέλος Αυγούστου ή λίγο πριν από τον Αύγουστο του 2018, βάσει της έκθεσης βιωσιμότητας του χρέους εκείνη τη στιγμή» δήλωσε στο Reuters. «To αν υπάρχει ανάγκη να κάνουμε περισσότερα και εάν η Ελλάδα συνεχίζει με τις μεταρρυθμίσεις, εμείς, το Eurogroup, είμαστε έτοιμοι να τα εξετάσουμε».
Την ίδια στιγμή, ο κ. Ρέγκλινγκ πρότεινε και τη δημιουργία ενός δημοσιονομικού ταμείου της Ευρωζώνης, το οποίο θα χρηματοδοτεί στο μέλλον τις χώρες της που είναι σε κρίση και τη συμμετοχή των ιδιωτών σε περίπτωση αναδιάρθρωσης κρατικού χρέους.
Αναφερόμενος στην Ευρώπη, ο κ. Ρέγκλινγκ είπε ότι η Ευρωζώνη είναι σήμερα ισχυρότερη από πριν, τόσο οικονομικά όσο και θεσμικά. Υπάρχει, τόνισε, «μία νέα πολιτική βούληση στην Ε.Ε. και ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη για συνεργασία, ενοποίηση και μεταρρύθμιση». Είπε ακόμη ότι η Ε.Ε. δεν χρειάζεται μία πλήρη δημοσιονομική ένωση με μεγαλύτερες μεταβιβάσεις (πόρων) μεταξύ των χωρών, αλλά σημείωσε ότι κατά την άποψή του «υπάρχει περιθώριο στη νομισματική ένωση για ένα ταμείο (facility) που θα αντιμετωπίζει ασύμμετρα σοκ ή τη μακροοικονομική σταθεροποίηση».
