Από την έντυπη έκδοση
Τα δίδυμα ελλείμματα, που απειλούσαν την οικονομία στη δεκαετία του 2000 και οδήγησαν τη χώρα στα μνημόνια το 2010, επέστρεψαν λόγω της πανδημίας.
Μετά την ανακοίνωση από το υπουργείο Οικονομικών για πρωτογενές έλλειμμα άνω των 18 δισ. ευρώ σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης και έλλειμμα γενικής κυβέρνησης ύψους 22,8 δισ. ευρώ, χθες η Τράπεζα της Ελλάδος συμπλήρωσε την εικόνα, ανακοινώνοντας έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της τάξεως των 10,511 δισ. ευρώ για το διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου.
Μπορεί ο Νοέμβριος να μην επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την εικόνα -το έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ήταν μικρότερο συγκριτικά με του Νοεμβρίου 2019, καθώς διαμορφώθηκε στο 1,258 δισ. ευρώ έναντι 1,385 δισ. ευρώ-, ωστόσο τα μεγέθη είχαν ήδη ξεφύγει από τους προηγούμενους μήνες κυρίως λόγω της κατακόρυφης μείωσης του πλεονάσματος στο ισοζύγιο υπηρεσιών. Στο ισοζύγιο αγαθών το έλλειμμα περιορίστηκε φέτος στα 17 δισ. ευρώ (από 21,2 δισ. ευρώ πέρυσι), αλλά η μεγάλη ζημιά έγινε από το ισοζύγιο υπηρεσιών το οποίο έκλεισε στο 11μηνο με πλεόνασμα μόλις 7,05 δισ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 20,619 δισ. ευρώ στο 11μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2019. Η εικόνα στο ισοζύγιο πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων ήταν βελτιωμένη σε σχέση με πέρυσι, αλλά οι διαφορές ήταν πολύ μικρές για να βελτιώσουν την εικόνα. Στο οικονομικό επιτελείο, πάντως, κρατούν την πολύ μικρή μείωση των εξαγωγών αγαθών (χωρίς δηλαδή τα καύσιμα και τα πλοία) οι οποίες και ανήλθαν στα 20,635 δισ. ευρώ από 21,344 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2020 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε έλλειμμα 10,5 δισ. ευρώ, κατά 8,4 δισ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2019. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται εξ ολοκλήρου στη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από τον περιορισμό (κατά 4,2 δισ. ευρώ) του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών, καθώς και τη βελτίωση, αν και μικρότερη, των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων.
Ο περιορισμός του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών προέρχεται από τη μεγαλύτερη σε απόλυτο μέγεθος και με ταχύτερο ρυθμό μείωση των εισαγωγών σε σχέση με τη μείωση των εξαγωγών. Ειδικότερα, οι συνολικές εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 12,1% σε τρέχουσες τιμές (4,2% σε σταθερές τιμές). Οι συνολικές εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 15,3% σε τρέχουσες τιμές (-5% σε σταθερές τιμές). Επισημαίνεται ότι η εξέλιξη των εξαγωγών και των εισαγωγών σε τρέχουσες τιμές αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τη μείωση της αξίας των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων, αντίστοιχα, ως αποτέλεσμα της πτώσης των διεθνών τιμών του πετρελαίου.
Η σημαντική μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στην επιδείνωση πρωτίστως του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών και δευτερευόντως του ισοζυγίου μεταφορών, ενώ το ισοζύγιο των λοιπών υπηρεσιών βελτιώθηκε. Τόσο οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες όσο και οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 76,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Οι εισπράξεις από μεταφορές μειώθηκαν κατά 19,2%.
Το ισοζύγιο του Νοεμβρίου
Τον Νοέμβριο του 2020 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 127 εκατ. ευρώ σε σχέση με εκείνο του Νοεμβρίου του 2019 και διαμορφώθηκε σε 1,3 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή προήλθε από τη βελτίωση των ισοζυγίων αγαθών και πρωτογενών εισοδημάτων, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την επιδείνωση των ισοζυγίων υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων.
Ο περιορισμός του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στο γεγονός ότι οι εξαγωγές μειώθηκαν λιγότερο από τις εισαγωγές. Οι συνολικές εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 5,7% σε τρέχουσες τιμές (ενώ αυξήθηκαν κατά 12,1% σε σταθερές τιμές), λόγω της μείωσης της αξίας των εξαγωγών καυσίμων, η οποία αντανακλά την πτώση των τιμών του πετρελαίου. Οι εξαγωγές χωρίς καύσιμα παρέμειναν σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με τον Νοέμβριο του 2019 τόσο σε τρέχουσες όσο και σε σταθερές τιμές. Οι συνολικές εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 9,1% σε τρέχουσες τιμές (παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες σε σταθερές τιμές), κυρίως λόγω της μείωσης της αξίας των εισαγωγών καυσίμων.
Ο περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται κυρίως στη μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές και ταξιδιωτικές υπηρεσίες, ενώ το ισοζύγιο λοιπών υπηρεσιών κατέγραψε πλεόνασμα, έναντι ελλείμματος τον Νοέμβριο του 2019. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά 81,1% και 80,8% αντίστοιχα σε σχέση με τον περσινό Νοέμβριο. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου μεταφορών μειώθηκε κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από θαλάσσιες μεταφορές (κατά 22,8%).
Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων μειώθηκε τον Νοέμβριο του 2020 κυρίως λόγω της βελτίωσης στο ισοζύγιο επενδύσεων από τόκους, μερίσματα και κέρδη. Το έλλειμμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων αυξήθηκε λόγω της επιδείνωσης στο ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης.
