Από την έντυπη έκδοση
Tης Αγγελικής Κοτσοβού
[email protected]
Λίγες ημέρες απομένουν πριν από το καθιερωμένο συμπόσιο του Τζάκσον Χολ του Γουαϊόμιγκ, στο οποίο συμμετέχουν οι κορυφαίοι κεντρικοί τραπεζίτες ανά τον κόσμο. Στο φετινό συμπόσιο, που πραγματοποιείται στις 24-26 Αυγούστου, είναι η πρώτη φορά που δίνεται η ευκαιρία στους κορυφαίους χάραξης νομισματικής πολιτικής να στρέψουν την προσοχή τους σε κοινές προσπάθειες προώθησης μιας δυναμικής, παγκόσμιας οικονομίας, που είναι και το βασικό θέμα του συμποσίου. Και είναι η πρώτη φορά που έχουν τα περιθώρια να ανασάνουν με ανακούφιση, καθώς η παγκόσμια «ατμομηχανή» πατάει σε στέρεες βάσεις: οι ΗΠΑ αναπτύσσονται με σταθερούς ρυθμούς και η οικονομία της Ευρωζώνης ανεβάζει ταχύτητα.
Δέκα χρόνια μετά την πιστωτική κρίση και τη μετέπειτα βαθιά ύφεση, οι κεντρικοί τραπεζίτες στις ανεπτυγμένες οικονομίες κοιτούν την έξοδο από την υπερχαλαρή νομισματική πολιτική – έπειτα από αρκετά χρόνια ενέσεων ρευστότητας και σχεδόν μηδενικών επιτοκίων. Εν μέσω ανακούφισης ότι τα χειρότερα έχουν παρέλθει και ευφορίας στις διεθνείς αγορές, ορισμένοι οικονομολόγοι κρούουν τον κώδωνα για τον κίνδυνο μιας νέας κρίσης.
Η πρόεδρος της Φέντεραλ Ριζέρβ των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων προσωπικοτήτων που συμμετέχουν στο φετινό συμπόσιο του Τζάκσον Χολ, το οποίο διοργανώνει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα του Κάνσας. Το συνέδριο πραγματοποιείται σε μια εποχή που οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες γυρίζουν σελίδα, με κατεύθυνση εξόδου από τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής χαλάρωσης που είχαν εφαρμόσει μετά την κρίση και παρά το γεγονός ότι τα σχέδιά τους για ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής περιπλέκονται εξαιτίας του πεισματικά χαμηλού πληθωρισμού.
Η παγκόσμια οικονομία εκτιμάται ότι αναπτύχθηκε 4% στο δεύτερο τρίμηνο, με τους ταχύτερους ρυθμούς των δυόμισι τελευταίων ετών. Οικονομολόγοι σε πρόσφατη δημοσκόπηση του Bloomberg προβλέπουν ανάπτυξη του παγκόσμιου ΑΕΠ με ρυθμούς 3,4% το 2017 και επιτάχυνση στο 3,5% το 2018, έναντι ανάπτυξης 3,1% της προηγούμενης χρονιάς.
Όμως, παρά τη δυναμική ανάπτυξη και την υποχώρηση της ανεργίας, οι τιμές καταναλωτή παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Στην Ευρωζώνη, για παράδειγμα, ο πληθωρισμός παρέμεινε στο 1,3% τον Ιούλιο, σε επίπεδα σημαντικά κατώτερα του στόχου 2% της ΕΚΤ, ενώ στις ΗΠΑ οι τιμές καταναλωτή ανήλθαν στο 1,7% τον Ιούλιο. «Ο πληθωρισμός αποτελεί το μεγάλο ερωτηματικό, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό» τονίζει στο Bloomberg η Μισέλ Μέιερ, επικεφαλής οικονομικών ερευνών στην Bank of America.
Η επικεφαλής της Fed Τζάνετ Γέλεν θα μιλήσει στις 25 Αυγούστου με θέμα τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στη συνέχεια θα δώσει τον λόγο στον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ο οποίος θα εστιάσει στο βασικό θέμα του συμποσίου, δηλαδή την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, σύμφωνα με δηλώσεις εκπροσώπου της ΕΚΤ, διαψεύδοντας τις προσδοκίες που ήθελαν τον κ. Ντράγκι να στέλνει κάποιο σήμα για τα μελλοντικά σχέδια της ΕΚΤ αναφορικά με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Η Fed έχει ήδη εγκαινιάσει κύκλο ακριβότερου χρήματος, έχοντας αυξήσει δύο φορές τα επιτόκια φέτος, χωρίς να αποκλείει μία ακόμη κίνηση εντός του έτους. Επίσης έχει προετοιμάσει το έδαφος για έναρξη συρρίκνωσης του ισολογισμού με ενεργητικό 4,5 τρισ. δολαρίων από τον Σεπτέμβριο.
Για πρώτη φορά έπειτα από αρκετά χρόνια, οι ανεπτυγμένες οικονομίες βρίσκονται αντιμέτωπες με κοινές προκλήσεις, όπως οι αυξημένες αποτιμήσεις σε διάφορες κατηγορίες ενεργητικού, οι οικονομίες διαφόρων ταχυτήτων η γεωπολιτική αστάθεια και οι λόγοι που συνέβαλαν στην ενίσχυση του λαϊκισμού και σε αποφάσεις όπως το Brexit και η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία.
Είναι πολύ πιο εύκολο να επιλυθούν αυτά τα προβλήματα με ταχύτερη ανάπτυξη. Και, σε καιρούς οικονομικής ευημερίας, υπάρχουν τα περιθώρια αποκατάστασης των τρωτών σημείων του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των αγορών, ώστε να αποφευχθεί μια νέα κρίση.
