Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Την εκτίμηση ότι η σημερινή προσέγγιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας θα πρέπει να αντικατασταθεί από έναν συνδυασμό εξορθολογισμένων κανόνων, ισχυρότερων θεσμών και κινήτρων αγοράς, με στόχο την «ενδυνάμωση της εθνικής υπευθυνότητας», εκφράζουν 14 Γερμανοί και Γάλλοι οικονομολόγοι, οι οποίοι προκρίνουν 6 μεταρρυθμίσεις για την αλλαγή της αρχιτεκτονικής στην Ευρωζώνη.
Οι συντάκτες της πρότασης, ανάμεσα στους οποίους ο Marcel Fratzscher του DIW στο Βερολίνο, ο Jeromin Zettelmeyer του Peterson Institute στην Ουάσιγκτον, ο Clemens Fuest του Ifo Institute στο Μόναχο και η Agnes Benassy-Quere του Paris School of Economics, περιγράφουν το σημερινό καθεστώς διακυβέρνησης στην Ευρωζώνη ως μια προσπάθεια μικροδιαχείρισης εθνικών πολιτικών μέσω πολύπλοκων και συχνά διχαστικών δημοσιονομικών κανόνων.
Στο πλαίσιο αυτό, υπό την ομπρέλα του CEPR (Centre for Economic Policy Research) και με τον τίτλο «Συμφιλιώνοντας τον διαμοιρασμό κινδύνου με την πειθαρχία της αγοράς: Μια εποικοδομητική προσέγγιση για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης» εισηγούνται ως εξής τους ακόλουθους άξονες πολιτικής:
* Πρώτον, να σπάσει ο φαύλος κύκλος μεταξύ τραπεζών και κρατών μέσω της συντονισμένης εισαγωγής μιας συγκέντρωσης κρατικών χρεογράφων για τις τράπεζες και μιας κοινής ασφάλειας καταθέσεων.
* Δεύτερον, να αντικατασταθεί το υφιστάμενο σύστημα δημοσιονομικών κανόνων, που εστιάζει στο «διαρθρωτικό έλλειμμα», από έναν απλό κανόνα δαπανών με βάση έναν μακροπρόθεσμο στόχο μείωσης χρέους.
* Τρίτον, να επιτραπεί η αναδιάρθρωση παλαιότερων κρατικών χρεών, η φερεγγυότητα των οποίων δεν μπορεί να αποκατασταθεί υπό όρους έκτακτου δανεισμού.
* Τέταρτον, να δημιουργηθεί ένα ταμείο Ευρωζώνης, το οποίο θα χρηματοδοτείται από εθνικές εισφορές και θα βοηθά τα κράτη-μέλη που θα συμμετέχουν να απορροφούν εκτεταμένες οικονομικές διαταραχές.
* Πέμπτον, να αναληφθεί μια πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός ασφαλούς συνθετικού περιουσιακού στοιχείου της Ευρωζώνης, που θα προσφέρει στους επενδυτές μια εναλλακτική στα εθνικά κρατικά ομόλογα.
* Έκτον, να μεταρρυθμιστεί η θεσμική αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης, με τη δημιουργία μιας εποπτικής αρχής που θα διαχωρίζεται από εκείνη της λήψης πολιτικών αποφάσεων, μέσω της ίδρυσης μιας ανεξάρτητης δημοσιονομικής αρχής στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή εναλλακτικά μέσω της μετακίνησης της δημοσιονομικής αρχής εκτός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι Γάλλοι και Γερμανοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι αυτή η δέσμη μέτρων, που προκύπτει από τη σύνθεση των διαφορετικών τους προσεγγίσεων, είναι σε θέση να αποτελέσει gamechanger στην περιοχή του ευρώ, αναγνωρίζοντας τη βαθιά διαφωνία των βασικών παικτών της Ευρωζώνης: «Η Γαλλία (μαζί με χώρες όπως η Ιταλία) καλεί σε επιπρόσθετη σταθεροποίηση μέσω μηχανισμών διαμοιρασμού ρίσκου, καθώς και σε ισχυρότερη διακυβέρνηση και λογοδοσία, την ώρα που η Γερμανία (μαζί με χώρες όπως η Ολλανδία) θεωρεί ότι τα προβλήματα της Ευρωζώνης πηγάζουν κυρίως από ανεπαρκείς εθνικές πολιτικές, προκρίνοντας την αυστηρότερη εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων και περισσότερη πειθαρχία της αγοράς».
Απώτερος στόχος της πρότασης είναι να αντιμετωπιστούν οι διαρκείς παράγοντες διαίρεσης των κρατών-μελών και πικρίας των ευρωπαϊκών θεσμών, μια κατάσταση η οποία έχει συνδράμει την άνοδο του αντιευρωπαϊκού λαϊκισμού και η οποία τελικά απειλεί το ευρωπαϊκό project αυτό καθαυτό.
