Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
«Προβληματική» χαρακτηρίζει το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) την είσπραξη του ΦΠΑ στo διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο, ενώ προτείνει στην Κομισιόν και στα κράτη μέλη συστάσεις για την αντιμετώπιση των περιπτώσεων φοροδιαφυγής και απάτης.
Σύμφωνα με έκθεση του ΕΕΣ, που δημοσιοποιήθηκε χθες, οι έλεγχοι των αρμόδιων αρχών δεν επαρκούν για την πρόληψη της απάτης και τον εντοπισμό των περιπτώσεων κατάχρησης, ενώ η επιβολή μέτρων είσπραξης εξακολουθεί να μην είναι αποτελεσματική.
Οι ελεγκτές αξιολόγησαν κατά πόσον η Επιτροπή είχε θεσπίσει ένα άρτιο ρυθμιστικό και ελεγκτικό πλαίσιο και κατά πόσον τα μέτρα ελέγχου των κρατών μελών συνέβαλαν στη διασφάλιση της πλήρους είσπραξης του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών που οφείλονται για αγαθά και υπηρεσίες στο πλαίσιο διαδικτυακών εμπορικών συναλλαγών. Εξέτασαν επίσης τον πιθανό αντίκτυπο των νομοθετικών αλλαγών που συνεπάγεται η δέσμη μέτρων για τον ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο, που θα τεθούν σε ισχύ το 2021.
Το ΕΕΣ θεωρεί ότι από τη φύση του το ηλεκτρονικό εμπόριο παρέχει ιδιαίτερα πρόσφορο έδαφος για παρατυπίες στον τομέα του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών, κάτι που καθιστά απολύτως αναγκαία τη ενδοκοινοτική αλλά και τη διεθνής συνεργασία, προκειμένου να εξασφαλιστεί η είσπραξη του συνόλου των εσόδων.
Οι ελεγκτές σημειώνουν ότι οι ρυθμίσεις που έχουν θεσπιστεί δεν αξιοποιούνται πλήρως και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και τρίτων χωρών είναι ανεπαρκής. Επιπλέον, τονίζουν ότι η επιβολή μέτρων είσπραξης του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών δεν είναι αποτελεσματική. Τα κράτη μέλη δεν είναι σε θέση να παράσχουν αξιόπιστες και κοινές εκτιμήσεις όσον αφορά το έλλειμμα ΦΠΑ, δηλαδή τη διαφορά μεταξύ του ποσού που θα έπρεπε να εισπραχθεί και αυτού που όντως εισπράχθηκε. Συνολικά, οι φορολογικές αρχές δεν μπορούν να διασφαλίσουν ότι καταβάλλεται το ορθό ποσό ΦΠΑ στο σωστό κράτος μέλος την κατάλληλη στιγμή.
Επισημαίνει επίσης την έλλειψη αποτελεσματικών ελέγχων στον τομέα του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου. Αναφέρουν ότι οι έλεγχοι που διενεργούνται από τις εθνικές φορολογικές αρχές είναι πλημμελείς και οι δραστηριότητες παρακολούθησης της Επιτροπής ανεπαρκείς. Παραδείγματος χάριν, η Ε.Ε. δεν είναι σε θέση να αποτρέψει καταχρήσεις, όπως την εκ προθέσεως δήλωση δασμολογητέας αξίας των αγαθών χαμηλότερης των κατώτατων ορίων απαλλαγής από τον ΦΠΑ ή/και τους τελωνειακούς δασμούς.
Νέες διατάξεις το 2021
Όσον αφορά τις νέες διατάξεις που θα τεθούν σε ισχύ το 2021, οι ελεγκτές αναγνωρίζουν ότι θα επιφέρουν θετικές εξελίξεις. Οι διατάξεις αυτές αποσκοπούν στην επίλυση ορισμένων προβλημάτων του ισχύοντος πλαισίου, συμπεριλαμβανομένου του νομικού κενού όσον αφορά την ευθύνη των μεσαζόντων σχετικά με την είσπραξη του ΦΠΑ.
Ωστόσο, μένει να επιλυθούν σημαντικά προβλήματα. Ειδικότερα, οι ελεγκτές θεωρούν ότι η πρακτική της δήλωσης δασμολογητέας αξίας χαμηλότερης της πραγματικής είναι πολύ πιθανό να συνεχιστεί και μετά τη θέση σε ισχύ των νέων κανόνων. Για την καλύτερη αντιμετώπιση των προβλημάτων που εντοπίστηκαν, η έκθεση καταλήγει σε σειρά συστάσεων προς την Επιτροπή και τα κράτη μέλη.
Τι ζητούν από την Ε.Ε.
Μεταξύ άλλων, οι ελεγκτές ζητούν από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη:
* να παρακολουθούν στενά τη συμμόρφωση των εμπόρων με κατώτατα όρια απαλλαγής από τον ΦΠΑ/τους τελωνειακούς δασμούς,
* να αναπτύξουν μεθοδολογία για την πραγματοποίηση εκτιμήσεων σχετικά με το έλλειμμα ΦΠΑ,
* να διερευνήσουν το ενδεχόμενο χρήσης κατάλληλων συστημάτων είσπραξης, βασισμένων στην τεχνολογία, για την αντιμετώπιση της απάτης στον τομέα του ΦΠΑ στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το έλλειμμα στην είσπραξη του ΦΠΑ και των τελωνειακών δασμών δεν έχει αρνητικό αντίκτυπο μόνο στους εθνικούς προϋπολογισμούς, αλλά και στον κοινοτικό, δεδομένου ότι ένα μέρος των εσόδων συμπληρώνει τους ίδιους πόρους της Ε.Ε.
