Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Κούρου
[email protected]
Στον βωμό της συμφωνίας που υπέγραψε η κυβέρνηση με τους δανειστές και του επερχόμενου τρίτου μνημονίου θυσιάζονται, για ακόμη μια φορά, οι επιχειρήσεις που -έπειτα από έξι χρόνια ύφεσης και σκληρών φοροεισπρακτικών μέτρων- έχουν καταφέρει να σταθούν όρθιες μέχρι σήμερα, προσπαθώντας να συμβάλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας και στη δημιουργία ή έστω στη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Ταυτόχρονα όμως και η αγορά δέχεται τη χαριστική βολή με τις αυξήσεις στον ΦΠΑ και τη σταδιακή κατάργηση της έκπτωσης 30% στα νησιά του Αιγαίου, που θα μειώσουν εμμέσως και τα εισοδήματα συνταξιούχων και μισθωτών, οι οποίοι θα επιβαρυνθούν περαιτέρω και με την αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης, ενώ οι οικογένειες με παιδιά καλούνται να αντιμετωπίσουν το νέο χαράτσι που επιβάλλεται στα φροντιστήρια, αφού οι υπηρεσίες εκπαίδευσης απ’ όλα τα ιδιωτικά φροντιστήρια επιβαρύνονται με ΦΠΑ 23%.
Με τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου «Επείγουσες ρυθμίσεις για τη διαπραγμάτευση και σύναψη συμφωνίας με το Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (ΕΜΣ)», που κατατέθηκε χθες στη Βουλή και πρέπει να ψηφίσει άμεσα το Σώμα, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για το δάνειο «γέφυρα» έως την τελική κύρωση του τρίτου μνημονίου, αλλά και με αυτά που σχεδιάζονται προκειμένου να καλυφθεί μελλοντικά το δημοσιονομικό κενό, γονατίζει η πραγματική οικονομία, η επιχειρηματικότητα, βάλλεται με αποτέλεσμα να εκφράζονται φόβοι για νέο μπαράζ λουκέτων, που θα γιγαντώσουν την ανεργία.
Το φορολογικό σοκ που υφίστανται τα νομικά πρόσωπα από την εκτίναξη του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρηματικών τους κερδών στο 29%, από 26%, καθώς και από την αύξηση της προκαταβολής φόρου από το 80% στο 100%, είναι ισχυρότατο, καθώς οδηγεί σε νέα δραματική συρρίκνωση των εισοδημάτων τους.
Το ίδιο όμως ισχύει και για τις Ο.Ε. και Ε.Ε., για τις οποίες επίσης αυξάνεται η προκαταβολή φόρου από το 55% στο 75% για τη χρήση του 2015 και στο 100% από τη χρήση του 2016.
Από την άλλη πλευρά, τα νοικοκυριά δοκιμάζονται σκληρά από τις αλλαγές που επέρχονται στους συντελεστές ΦΠΑ, που αδειάζουν ακόμη περισσότερο το «καλάθι», καθώς τρόφιμα και υπηρεσίες εκτινάσσονται στον υψηλό συντελεστή, με αποτέλεσμα μισθωτοί, συνταξιούχοι και γενικά όλοι οι φορολογούμενοι να πληρώνουν στο εξής περισσότερους φόρους τα επόμενα χρόνια.
Νέο «χτύπημα» στις υγιείς επιχειρήσεις
Με βάση τις διατάξεις του σχεδίου νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή ο φορολογικός συντελεστής για τις μεγάλες επιχειρήσεις (ΑΕ, ΕΠΕ) αυξάνεται στο 29%.
Με βάση τη δήλωση που υποβάλλει το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα και τους λοιπούς τίτλους βεβαίωσης που προβλέπονται στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας βεβαιώνεται ποσό ίσο με 100% του φόρου που προκύπτει για τον φόρο που αναλογεί στο εισόδημα του διανυόμενου φορολογικού έτους. Το ίδιο ποσοστό ισχύει και για τις τραπεζικές ημεδαπές ανώνυμες εταιρείες και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών τραπεζών που λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα.
Ειδικά για τα εισοδήματα και τα κέρδη που προκύπτουν στο φορολογικό έτος που αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 2015 έως και την 31η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, το ποσοστό της παραγράφου 2 του άρθρου 71 που εφαρμόζεται για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες των περιπτώσεων β’, γ’ ε’ και στ’ μόνο για τις κοινοπραξίες των προσωπικών εταιρειών του άρθρου 45 ορίζεται σε 75%.
Επιβαρύνσεις «φωτιά» μέσω ΦΠΑ
Με τις διατάξεις του εν λόγω νομοσχεδίου επέρχονται ανατροπές και στο καθεστώς του ΦΠΑ, καθώς στο εξής θα ισχύουν τρεις συντελεστές 23%, 13% και 6% (από 6,5%).
Ειδικότερα, στο 23% υπάγονται η εστίαση και όλα τα τυποποιημένα τρόφιμα, καθώς και τα εισιτήρια των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, ενώ ΦΠΑ 13% επιβάλλεται σε όλα τα νωπά τρόφιμα μη συσκευασμένα, σε ηλεκτρικό, φυσικό αέριο, νερό, ξενοδοχεία, γραφεία τελετών, παροχή υπηρεσιών κατ’ οίκον φροντίδας παιδιών, ηλικιωμένων, ασθενών και ατόμων με ειδικές ανάγκες κ.λπ.
Επισημαίνεται ότι στον υπερμειωμένο συντελεστή 6% παραμένουν μόνο τα φάρμακα, τα βιβλία, οι εφημερίδες και τα εισιτήρια θεάτρου.
Αναλυτικότερα οι τιμές θα αυξηθούν, θα μειωθούν και θα μείνουν σταθερές, για τα εξής προϊόντα:
Αυξήσεις τιμών
- τυποποιημένα είδη διατροφής (καφές, κακάο, τσάι, μαρμελάδες, μπαχαρικά, είδη ζαχαροπλαστικής, προψημένο ψωμί, ψωμί του τοστ, φρυγανιές, προμαγειρεμένα φαγητά),
- χυμοί και αναψυκτικά,
- εστιατόρια και κέτερινγκ,
- εισιτήρια σε μέσα μεταφοράς (λεωφορεία, πλοία, αεροπλάνα) και κόμιστρα ταξί,
- άνθη – φυτά,
- διαμονή σε ξενοδοχεία από την 1η Οκτωβρίου,
- επισκευή και συντήρηση παλαιών κτηρίων,
- υπηρεσίες από συγγραφείς, συνθέτες, καλλιτέχνες,
- υπηρεσίες επισκευής / διόρθωσης υποδημάτων, ποδηλάτων και άλλων αγαθών,
- ιδιωτικά φροντιστήρια, κέντρα ξένων γλωσσών και υπολογιστών (από το 0% ανεβαίνουν στο 23%).
Σταθερές τιμές
- Φρέσκα και νωπά τρόφιμα (κρέατα, ψάρια, λαχανικά, φρούτα, ελαιόλαδο, ψωμί, γάλα, γαλακτοκομικά προϊόντα, αβγά).
- Ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο, νερό.
- Είδη ένδυσης και υπόδησης.
- Υγρά καύσιμα.
- Υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών.
- Επιπλα.
- Είδη οικιακής χρήσης.
- Τσιγάρα.
- Αλκοολούχα ποτά.
- Αυτοκίνητα.
- Ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη.
- Απορρυπαντικά.
Μειώσεις τιμών
- Φάρμακα.
- Βιβλία.
- Θέατρα.
- Εφημερίδες.
Τέλος η έκπτωση στα νησιά
Σταδιακά τελικά καταργείται η έκπτωση 30% επί του ΦΠΑ που ισχύει στα νησιά του Αιγαίου.
Ειδικότερα, από την 1η Οκτωβρίου 2015 καταργείται η εν λόγω έκπτωση στα αναπτυγμένα τουριστικά νησιά με το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα, ενώ στα λιγότερα αναπτυγμένα νησιά καταργείται από την 1η Ιουνίου 2016.
Εξαιρούνται της καταργήσεως και παραμένουν σε ισχύ οι ισχύοντες σήμερα συντελεστές ΦΠΑ για τα πλέον απομακρυσμένα νησιά.
Θα πρέπει να αναφερθεί, όπως αναγράφεται στο κείμενο του συγκεκριμένου σχεδίου, το ποσό του ΦΠΑ που αναλογεί στις συναλλαγές που διενεργούνται με οποιονδήποτε τρόπο και ιδίως μέσω χρήσης πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας, ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking), τραπεζικής κατάθεσης σε εξόφληση τιμολογίου, ή τραπεζικής επιταγής δεσμεύεται από την τράπεζα και αποδίδεται κατευθείαν στο Δημόσιο εντός πέντε ημερών από τη διενέργεια της πληρωμής.
Σε περίπτωση φορολογουμένων που υποβάλλουν δήλωση ΦΠΑ, η τράπεζα χορηγεί βεβαίωση για το εισπραχθέν ποσό ΦΠΑ, ώστε να υπολογίζεται στη δήλωση, ενώ για τις υπηρεσίες αυτές τα τραπεζικά ιδρύματα δεν χρεώνουν δαπάνες ή οποιαδήποτε αμοιβή.
Επισημαίνεται ότι με απόφαση της γ.γ. Δημοσίων Εσόδων θα ρυθμιστεί η διαδικασία εφαρμογής της εν λόγω διάταξης, καθώς και κάθε ζήτημα σχετικά με την απόδοση και την επιστροφή ΦΠΑ.
Αυξάνεται και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης
Σε περαιτέρω μείωση των εισοδημάτων οδηγεί φυσικά και η αναμενόμενη και προαναγγελθείσα από την κυβέρνηση αύξηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στο καθαρό εισόδημα των υπόχρεων, που υπολογίζεται ως εξής:
α) Για συνολικό καθαρό εισόδημα από δώδεκα χιλιάδες ένα (12.001) ευρώ έως είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ η ειδική εισφορά υπολογίζεται με συντελεστή 0,7% επί ολόκληρου του ποσού.
β) Για συνολικό καθαρό εισόδημα από είκοσι χιλιάδες ένα (20.001) ευρώ έως και τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ, η ειδική εισφορά υπολογίζεται με συντελεστή 1,4% επί ολόκληρου του ποσού.
γ) Για συνολικό καθαρό εισόδημα από τριάντα χιλιάδες ένα (30.001) έως και πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ, η ειδική εισφορά υπολογίζεται με συντελεστή 2% επί ολόκληρου του ποσού.
δ) Για συνολικό καθαρό εισόδημα από πενήντα χιλιάδες ένα (50.001) έως και εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, η ειδική εισφορά υπολογίζεται με συντελεστή 4% επί ολόκληρου του ποσού.
ε) Για συνολικό καθαρό εισόδημα από εκατό χιλιάδες ένα (100.001) ευρώ έως και πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ, η ειδική εισφορά υπολογίζεται με συντελεστή 6% επί ολόκληρου του ποσού.
στ) Για συνολικό καθαρό εισόδημα από πεντακόσιες χιλιάδες ένα (500.001) και άνω, η ειδική εισφορά υπολογίζεται με συντελεστή 8% επί ολόκληρου του ποσού.
Νέα όρια για τη φοροδιαφυγή από το 2016
Αδίκημα φοροδιαφυγής διαπράττει όποιος, από την 1η Ιανουαρίου 2016, με πρόθεση:
α) αποκρύπτει φορολογητέα ύλη ή β) παραπλανεί τα όργανα της φορολογικής διοίκησης σχετικά με φορολογητέα ύλη ή γ) δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς εισπραχθέντα ή οφειλόμενο ΦΠΑ ή παρακρατούμενους ή επιρριπτόμενους φόρους, τέλη και εισφορές, με αποτέλεσμα την απόλαυση περιουσιακού οφέλους για τον ίδιο ή για τρίτους με αντίστοιχη ζημία του Δημοσίου, τουλάχιστον σε 10.000 ευρώ ανά φορολογία και ανά έτος, κατά παράβαση της φορολογικής νομοθεσίας.
Εάν συντρέχει περίπτωση τέλεσης αδικήματος φοροδιαφυγής, υποβάλλεται αμέσως, και πάντως όχι πλέον των τριάντα ημερών από τη σύνταξη της σχετικής έκθεσης ελέγχου, μηνυτήρια αναφορά από τα αρμόδια όργανα της φορολογικής διοίκησης ή σε περίπτωση καθυστέρησής τους από τον γενικό γραμματέα Δημοσίων Εσόδων. Η ποινική δίωξη ασκείται αυτεπαγγέλτως.
Αυξάνονται τα ασφάλιστρα
Με βάση τις διατάξεις του εν λόγω σχεδίου νόμου ο συντελεστής του φόρου ορίζεται σε:
α. 25%, επί των ασφαλίστρων κλάδου πυρός,
β. 4%, επί των ασφαλίστρων κλάδου ζωής,
γ. 10%, επί των ασφαλίστρων των λοιπών κλάδων, εξαιρουμένων των ασφαλίστρων των αυτοκινήτων (συμπεριλαμβανομένης της αστικής ευθύνης), για τα οποία ο συντελεστής φόρου ορίζεται σε 15 %.
3,620 δισ. ευρώ ο πρώτος λογαριασμός του τρίτου μνημονίου
✔ 2.390 εκατ. ευρώ από τις τροποποιήσεις στον ΦΠΑ (795 εκατ. το 2015).
✔ 75,6 εκατ. ευρώ από την αύξηση του φόρου ασφαλίστρων για τους κλάδους πυρός και αυτοκινήτων.
✔ 410 εκατ. ευρώ από την αύξηση του φόρου των νομικών προσώπων και των νομικών οντοτήτων.
✔ 48,5 εκατ. ευρώ από την επιβολή φόρου πολυτελούς διαβίωσης και στα σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης άνω των 5 μέτρων, καθώς και την αύξηση του συντελεστή του εν λόγω φόρου για τα αυτοκίνητα από 2.500 κυβικά εκατοστά και άνω, για αεροσκάφη, ελικόπτερα, ανεμόπτερα και δεξαμενές κολύμβησης.
✔ 251 εκατ. ευρώ από την αύξηση των συντελεστών της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ (η οποία περιορίζεται για το 2015 στο ποσό των 221 εκατ. ευρώ).
✔ 445 εκατ. ευρώ από την αύξηση εσόδων κατά το πρώτο έτος εφαρμογής της αυξημένης προκαταβολής των νομικών προσώπων και των νομικών οντοτήτων.
