Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Εντός του Αυγούστου θα αναρτηθούν στο Διαδίκτυο, στους λογαριασμούς που τηρούν στο σύστημα TAXISnet 6.000.000 φυσικά πρόσωπα και περίπου 250.000 εταιρείες και λοιπά νομικά πρόσωπα, τα εκκαθαριστικά σημειώματα με τα ποσά του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) που πρέπει να καταβάλουν για το 2016.
Με τα εκκαθαριστικά αυτά περίπου 600.000 φυσικά πρόσωπα που κατείχαν την 1η-1-2016 ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 200.000 ευρώ, καθώς επίσης και όλες οι εταιρείες και τα λοιπά νομικά πρόσωπα (εμποροβιομηχανικές επιχειρήσεις, ασφαλιστικές εταιρείες, τράπεζες, εταιρείες παροχής υπηρεσιών, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, δικηγορικά γραφεία κ.λπ.) που κατείχαν την 1η-1-2016 ακίνητη περιουσία αξίας οποιουδήποτε ύψους θα κληθούν να πληρώσουν σημαντικά αυξημένα ποσά ΕΝΦΙΑ.
Στον αντίποδα, ο ΕΝΦΙΑ του έτους 2016 θα παραμείνει αμετάβλητος για τη συντριπτική πλειονότητα των φυσικών προσώπων με ιδιοκτησίες συνολικής αντικειμενικής αξίας χαμηλότερης των 200.000 ευρώ, ενώ θα είναι μειωμένος έως και 25% για το 15%-20% των φορολογουμένων που κατέχουν μόνο μία ή δύο το πολύ κατοικίες.
Ο ΕΝΦΙΑ του 2016 θα πρέπει να εξοφληθεί σε 5 μηνιαίες δόσεις, κάθε μία από τις οποίες λήγει την τελευταία εργάσιμη μέρα των μηνών Αυγούστου, Σεπτεμβρίου, Οκτωβρίου, Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2016.
Με βάση τον νόμο 4389/2016, ορισμένοι συντελεστές υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ αυξήθηκαν, ενώ ταυτόχρονα καταργήθηκαν απαλλαγές από τον συγκεκριμένο φόρο, με στόχο να αντισταθμιστούν οι απώλειες εσόδων που προκύπτουν από την εφαρμογή αντικειμενικών αξιών μειωμένων κατά 5% έως και 38% για τα κτίσματα και τα εντός σχεδίων πόλεων οικόπεδα σε πολλές περιοχές της χώρας, αναδρομικά από την 21η-5-2015. Όμως, οι πρόσθετες επιβαρύνσεις που θα προκαλέσουν οι αλλαγές αυτές σε εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενους είναι τόσο μεγάλες, ώστε εκτιμάται ότι τελικά τα έσοδα που θα επιδιώξει να εισπράξει φέτος το Δημόσιο από την εφαρμογή του ΕΝΦΙΑ θα υπερβούν τα 3 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση πάνω από 13% σε σύγκριση με τα 2,65 δισ. ευρώ που εισπράχθηκαν με την επιβολή του ΕΝΦΙΑ για το 2015.
Οι αλλαγές στον υπολογισμό
Οι αλλαγές που ισχύουν φέτος στον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ είναι, αναλυτικά, οι ακόλουθες:
1Αυξάνονται κατά 23%-25% οι συντελεστές υπολογισμού του κύριου ΕΝΦΙΑ επί των οικοπέδων.
2Δεν διατηρείται για το 2016 η ευνοϊκή διάταξη που εφαρμόστηκε το 2014 και το 2015 και προέβλεπε έκπτωση 20% στον κύριο και τον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ για τα κενά και μη ρευματοδοτούμενα (συνήθως ξενοίκιαστα) διαμερίσματα και λοιπά κτίσματα.
3Μειώνεται από τα 300.000 στα 200.000 ευρώ το αφορολόγητο όριο του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, ο οποίος υπολογίζεται επί του αθροίσματος των αντικειμενικών αξιών όλων των ακινήτων του φορολογούμενου. Στα φυσικά πρόσωπα με ακίνητη περιουσία αντικειμενικής αξίας πάνω από 200.000 ευρώ και μέχρι 300.000 ευρώ θα επιβάλλεται πλέον συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ με συντελεστές 0,1%-0,15%.
4Αυξάνονται κατά 15% έως και 200%, από 0,1%-1% σε 0,3%-1,15%, οι συντελεστές του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ για όσα φυσικά πρόσωπα έχουν ακίνητη περιουσία αξίας άνω των 300.000 ευρώ.
5Ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ των φυσικών προσώπων θα επιβαρύνει πλέον και τα αγροτεμάχια και τις λοιπές εδαφικές εκτάσεις εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού.
6Αυξάνεται από 0,5% σε 0,55% ο συντελεστής του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες, ενώ για τα ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα καθώς και τις Α.Ε. Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας, ο συντελεστής του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ αυξάνεται από το 0,25% στο 0,35%.
7Επιβάλλεται για πρώτη φορά συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ με συντελεστή 0,1% και στα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας. Όπως προκύπτει και από επισημάνσεις που έχει κάνει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων:
α)Η μείωση του αφορολόγητου ορίου και η αύξηση των συντελεστών του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, σε συνδυασμό με την επέκταση του φόρου αυτού και στις εκτάσεις γης εκτός σχεδίου (αγροτεμάχια κ.λπ.) θα έχει ως συνέπεια πολύ περισσότερα φυσικά πρόσωπα να κληθούν φέτος να πληρώσουν για πρώτη φορά τον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ, ενώ όσα τον πλήρωναν ήδη να τον καταβάλουν φέτος αυξημένο έως και πάνω από 200%, παρά τις μειώσεις που έχουν γίνει στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων σε πολλές περιοχές της χώρας. Υπολογίζεται ότι περίπου 600.000 φορολογούμενοι θα πληρώσουν φέτος τον νέο «φουσκωμένο» συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ.
β)Η μη μεταβολή των συντελεστών υπολογισμού του κύριου ΕΝΦΙΑ για τα κτίσματα, σε συνδυασμό με τη μείωση των αντικειμενικών αξιών σε πολλές περιοχές της χώρας αναδρομικά από την 21η-5-2015 θα έχει ως συνέπεια ο φόρος αυτός να μειωθεί έως και 25% σε ορισμένες περιπτώσεις ιδιοκτητών, οι οποίοι, σύμφωνα με υπολογισμούς, καλύπτουν συνολικά περίπου το 15%-20% των φορολογουμένων που κατέχουν κατοικίες και λοιπά κτίσματα. Στη συντριπτική πλειονότητα των ιδιοκτητών κτισμάτων, παρά τη μείωση των αντικειμενικών αξιών, δεν θα υπάρξει μείωση του ΕΝΦΙΑ. Αυτό θα συμβεί επειδή ο κύριος ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται με συντελεστές βασικού φόρου ανά τ.μ. που αντιστοιχούν σε κλιμάκια με μεγάλο εύρος αντικειμενικών τιμών ζώνης ανά τ.μ. Ως εκ τούτου, σε πολλές περιπτώσεις, ακόμη και μετά τη μείωση των αντικειμενικών τιμών, πολλοί ιδιοκτήτες θα παραμείνουν στα ίδια κλιμάκια υπολογισμού του φόρου.
Για παράδειγμα, σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές ζώνης από 1.001 έως 1.500 ευρώ ανά τ.μ. επιβάλλεται βασικός συντελεστής ΕΝΦΙΑ 3,70 ευρώ ανά τ.μ. Έτσι, σε περιοχές όπου η τιμή ζώνης μειώθηκε από 1.500 ευρώ ανά τ.μ. σε 1.250 ευρώ ανά τ.μ. ο ΕΝΦΙΑ θα εξακολουθεί να υπολογίζεται με συντελεστή βασικού φόρου 3,70 ευρώ ανά τ.μ.
Αντιθέτως, σε πολύ λιγότερες περιπτώσεις, στις οποίες η μείωση των αντικειμενικών τιμών ζώνης έχει ως συνέπεια να ισχύει πλέον χαμηλότερο κλιμάκιο υπολογισμού του κύριου ΕΝΦΙΑ με μικρότερο συντελεστή, θα υπάρξει μείωση του κύριου ΕΝΦΙΑ.
γ)Η αύξηση κατά 23%-25% των συντελεστών κύριου ΕΝΦΙΑ για όλα τα εντός σχεδίων πόλεων ή οικισμού οικόπεδα της χώρας, ανεξάρτητα αν μειώθηκε ή όχι η αντικειμενική τους αξία, σημαίνει ότι σε όσες περιοχές δεν μειώθηκαν οι αντικειμενικές αξίες ή μειώθηκαν ελάχιστα η αύξηση του φορολογικού βάρους των ιδιοκτητών μπορεί να είναι διπλή: και από την αύξηση του συντελεστή φόρου επί του οικοπέδου, αλλά και από την αύξηση της κλίμακας του συμπληρωματικού φόρου.
δ)Η διάταξη για μείωση του φόρου των κενών και μη ρευματοδοτούμενων (ξενοίκιαστων) κτισμάτων κατά 20% παύει πλέον να ισχύει, με συνέπεια την αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 25% για τα συγκεκριμένα ακίνητα, τα οποία δεν αποδίδουν εισοδήματα στους ιδιοκτήτες τους.
ε) Η επιβολή συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ 0,1% στα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα όλων των μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων (κτίσματα και οικόπεδα στα οποία βρίσκονται οι εγκαταστάσεις, τα γραφεία, τα καταστήματα και γενικότερα όλοι οι χώροι άσκησης της δραστηριότητας των επιχειρήσεων, όπως π.χ. τα ξενοδοχειακά κτήρια), καθώς επίσης και οι αυξήσεις κατά 10% έως 40% των συντελεστών του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ για όλα τα υπόλοιπα ακίνητα των εταιρειών και των λοιπών νομικών προσώπων θα προκαλέσει πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις σε περίπου 250.000 εταιρείες και λοιπά νομικά που εδρεύουν στη χώρα μας και εν τέλει θα πλήξει την ίδια την παραγωγική δραστηριότητα, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή της χώρας.
