Από την έντυπη έκδοση
Των Έφη Τριήρη και Δημήτρη Η. Χατζηδημητρίου
Νέο άλμα έκαναν χθες οι τιμές πετρελαίου με φόντο την έκρυθμη κατάσταση στον Περσικό Κόλπο, που άρχισε την προηγούμενη εβδομάδα με την επίθεση σε τάνκερ που έπλεαν στη θάλασσα του Κατάρ και η οποία υποδαυλίστηκε εκ νέου όταν το Ιράν κατέρριψε αμερικανικό στρατιωτικό drone.
Το νέο συμβάν πυροδοτεί έντονες ανησυχίες για στρατιωτική σύρραξη ανάμεσα σε Τεχεράνη και Ουάσιγκτον, αναζωπυρώνοντας τα σενάρια για εκτίναξη των τιμών πετρελαίου πρώτα στα 100 και εν συνεχεία στα 150 δολάρια το βαρέλι, σε μία περίοδο ιδιαίτερα ζοφερή για την παγκόσμια οικονομία.
Η τιμή brent στο Λονδίνο ενισχύθηκε χθες κατά περίπου 5% ξεπερνώντας τα 63 δολάρια το βαρέλι, ενώ η τιμή αργού στη Ν. Υόρκη ξέφυγε πάνω από τα 55 δολάρια το βαρέλι. Παρά το γεγονός ότι οι ανησυχίες για την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία θα μπορούσε να περιορίσει την ενεργειακή ζήτηση, καθώς και η σινοαμερικανική εμπορική ένταση, είχαν ασκήσει τις τελευταίες ημέρες πτωτικές πιέσεις στην αγορά πετρελαίου, αναλυτές προειδοποιούν ότι η άνοδος θα συνεχιστεί εάν δεν εκτονωθεί η κατάσταση στον Περσικό. Οι ίδιοι αναλυτές βλέπουν τώρα μία κούρσα ανόδου που θα επαναφέρει την τιμή brent στο φετινό υψηλό των 75 δολαρίων το βαρέλι που άγγιξε τον Απρίλιο.
Πολύ περισσότερο, κορυφαίος στρατιωτικός σύμβουλος του ηγέτη του Ιράν Αγιοταλάχ αλι Χαμενεΐ έχει ήδη προειδοποιήσει ότι «η πρώτη σφαίρα» που θα πέσει στην περιοχή του Περσικού Κόλπου θα ωθήσει τις τιμές πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι, κάτι που -όπως είπε- θα είναι αβάσταχτο για την Αμερική, την Ευρώπη και τους συμμάχους των ΗΠΑ, όπως Ιαπωνία και Ν. Κορέα.
Εν συνεχεία, μία γενικότερη σύγκρουση θα μπορούσε να ανεβάσει τις τιμές ακόμη και πάνω από τα 150 δολάρια το βαρέλι.
Το «θερμόμετρο» λοιπόν ανεβαίνει επικίνδυνα στη Μέση Ανατολή, η οποία προσφέρει το 20% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου, καθώς μία σύρραξη θα περιόριζε τα μέγιστα την προσφορά πετρελαίου. Ήδη περισσότερα από ένα εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως έχουν εξανεμιστεί από την αγορά λόγω των αμερικανικών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στο Ιράν, με αποτέλεσμα οι εξαγωγές του τρίτου μεγαλύτερου παραγωγού του ΟΠΕΚ να έχουν περιοριστεί στο μηδέν. Η εξέλιξη αυτή έχει οδηγήσει στο χείλος της κατάρρευσης την ιρανική οικονομία, κάνοντας πολλούς αναλυτές να πιστεύουν ότι πίσω από τις πρόσφατες επιθέσεις στον Περσικό Κόλπο βρίσκεται η Τεχεράνη, η οποία αντεπιτίθεται, παρότι το αρνείται κατηγορηματικά.
Βεβαίως, πολλά θα εξαρτηθούν από το εάν οι υπόλοιπες χώρες καταφέρουν να αναπληρώσουν το κενό των ιρανικών εξαγωγών. Προς το παρόν, πάντως, ο φόβος ενός πολέμου δεν φαίνεται να αποτυπώνεται στην αγορά πετρελαίου. Και αυτό επειδή οι επενδυτές περιμένουν πρώτα να διαπιστώσουν εάν θα υπάρξει πραγματική διακοπή της ενεργειακής προσφοράς από τη Μέση Ανατολή.
Η κατάρριψη
Στο νέο επεισόδιο του σίριαλ της ιρανο-αμερικανικής αντιπαράθεσης, χθες, πρωταγωνιστεί η κατάρριψη ενός αμερικανικού τηλεκατευθυνόμενου μη επανδρωμένου αεροσκάφους στην περιοχή.
Το περιστατικό σημειώνεται λίγες ημέρες μετά τη δολιοφθορά σε δύο δεξαμενόπλοια στα Στενά του Ορμούζ, για την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες επιρρίπτουν την ευθύνη στο Ιράν. Κατά τους Αμερικανούς αξιωματούχους το drone καταρρίφθηκε, όταν βρισκόταν στον διεθνή εναέριο χώρο πάνω από τα Στενά του Ορμούζ, από ιρανικό πύραυλο εδάφους- αέρος. Αμερικανός αξιωματούχος -μίλησε ανωνύμως- εξήγησε ότι το drone ήταν ένα MQ-4C Triton του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού. Επιμένοντας ότι το μη επανδρωμένο αεροσκάφος καταρρίφθηκε στον διεθνή εναέριο χώρο, ο πλοίαρχος Μπιλ Έρμπαν, εκπρόσωπος της διοίκησης των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων που είναι αρμόδια για την περιοχή της Μέσης Ανατολής (USCENTCOM), αμφισβήτησε την αναφορά του Ιράν σύμφωνα με την οποία το αεροσκάφος των ΗΠΑ πετούσε πάνω από ιρανικό έδαφος και υποστήριξε πως «οι ιρανικές αναφορές πως το αεροσκάφος πετούσε πάνω από το Ιράν είναι ψευδείς». Κατά τον ίδιον, «ήταν μια απρόκλητη επίθεση σε ένα περιουσιακό στοιχείο επιτήρησης των ΗΠΑ στον διεθνή εναέριο χώρο».
Το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν καταδίκασε την παραβίαση του ιρανικού εναέριου χώρου, όπως τη χαρακτήρισε, από στρατιωτικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος των ΗΠΑ, προειδοποιώντας για τις συνέπειες τέτοιων «προκλητικών» μέτρων.
«Έκανε ένα πολύ μεγάλο λάθος»
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ καταδίκασε με τον εντονότερο τρόπο την κατάρριψη του drone. «Το Ιράν έκανε ένα πολύ μεγάλο λάθος» έγραψε λακωνικά στο Twitter ο Αμερικανός πρόεδρος.
Από τη Μόσχα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν προειδοποίησε πως εάν οι ΗΠΑ κάνουν χρήση στρατιωτικής ισχύος κατά του Ιράν, αυτό θα καταλήξει σε καταστροφή, ενώ θα είναι πολύ δύσκολο να υπολογισθούν οι συνέπειες μιας στρατιωτικής επέμβασης.
