Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
Σοβαρή υστέρηση εσόδων παρουσίασαν τα ασφαλιστικά ταμεία στο σύνολό τους κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του έτους. Σύμφωνα με το δελτίο των μηνιαίων στοιχείων της Γενικής Κυβέρνησης, τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων ανήλθαν σε 8,018 εκατομμύρια ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2015 έναντι 9,155 εκατομμυρίων ευρώ που ήταν πέρσι το αντίστοιχο τρίμηνο.
Το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών προέρχεται από την υστέρηση στα έσοδα των ασφαλιστικών εισφορών, που έφτασε στα 706 εκατομμύρια ευρώ, και από τη μειωμένη στο πρώτο τρίμηνο, κατά 468 εκατομμύρια ευρώ, κρατική επιχορήγηση.
Μέσα σε αυτό το εξαιρετικά δυσμενές οικονομικό περιβάλλον για τα ασφαλιστικά ταμεία, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των θεσμών, ενώ όλα τα μεγάλα θέματα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης είναι ανοιχτά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ορια ηλικίας
Οι εκπρόσωποι των θεσμών πιέζουν ασφυκτικά για περικοπές όλων ανεξαιρέτως των πρόωρων συντάξεων.
Σύμφωνα με τις προτάσεις τους, η ηλικία συνταξιοδότησης για τις πρόωρες συντάξεις πρέπει να ανέλθει στα 62 έτη και έτσι να καταργηθούν όλες οι ενδιάμεσες ρυθμίσεις που ισχύουν σήμερα για διάφορες κατηγορίες ασφαλισμένων.
Εάν ανατραπούν τα σημερινά δεδομένα των πρόωρων συντάξεων, τότε χιλιάδες εργαζόμενοι θα χρειαστεί να δουλέψουν από 3 έως 5 επιπλέον χρόνια και σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις έως 12 επιπλέον χρόνια.
Οι επικουρικές
Η μέση επικουρική σύνταξη σήμερα ανέρχεται στα 168,40 ευρώ. Σε αυτό το ποσό συνυπολογίζονται και οι μειώσεις που προκύπτουν από τους νόμους του μνημονίου, ενώ δεν έχουν αφαιρεθεί οι φόροι.
Οι δανειστές επιμένουν στην εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.
Το υπουργείο Εργασίας αρνείται την εφαρμογή της ρήτρας, ενώ δεν έχει προχωρήσει ακόμη στη νομική ακύρωση ή αναστολή της.
Η μη εφαρμογή των μειώσεων στις επικουρικές έγινε με πολιτική απόφαση. Επίσης, μέχρι σήμερα έχουν υπάρξει διαφορετικές οικονομικές εκτιμήσεις για το κόστος από τη μη εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.
Ομως, το μόνο δημόσιο έγγραφο που έχει δει το φως της δημοσιότητας σχετικά με το θέμα αυτό είναι η εισηγητική έκθεση του ΕΤΕΑ (Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης), η οποία εκτιμούσε ότι η εφαρμογή της ρήτρας, δηλαδή των μειώσεων, θα δημιουργούσε έκτακτα έσοδα 376 εκατ. ευρώ για το Ταμείο μέσα στο 2015 (σελ. 5 της έκθεσης, 4-11-2014).
Η εκδοχή να περικοπούν οι υψηλές επικουρικές, αν και προτείνεται από τους δανειστές, δεν προκαλεί μεγάλα οικονομικά οφέλη για το σύστημα.
Οι επικουρικές άνω των 300 ευρώ δεν είναι περισσότερες από 26.500 και όπως έχει επισημάνει ο πρώην υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης, ακόμη κι αν υποθέσουμε ότι δεν περικόπτονται απλά αλλά καταργούνται, τότε το ετήσιο όφελος δεν υπερβαίνει τα 55-60 εκατ. ευρώ.
Η 13η σύνταξη
Η εξαγγελία της κυβέρνησης ήταν για επαναχορήγηση της 13ης σύνταξης σε όσους έχουν εισόδημα έως 700 ευρώ.
Οι αρχικές προσεγγίσεις του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ανέφεραν ότι θα αφορά 1.262.000 συνταξιούχους, ενώ το κόστος θα προσέγγιζε τα 545 εκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ναυτεμπορικής», οι εκπρόσωποι των δανειστών εκτιμούν ότι το κόστος επαναφοράς της προσεγγίζει τα 650 εκατ. ευρώ. Ισως είναι το θέμα στο οποίο δεν αποκλείεται να υπάρξει νέος σχεδιασμός, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα παραιτηθεί από αυτή την εξαγγελία.
Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να εξεταστούν οι εξής εκδοχές:
α) Στα 700 ευρώ να συνυπολογιστεί η κύρια και η επικουρική σύνταξη, αλλά και το ΕΚΑΣ.
β) Να εξεταστεί το ενδεχόμενο μείωσης του αρχικού ποσού από τα 700 ευρώ στα 486 ευρώ, που είναι η κατώτατη σύνταξη του ΙΚΑ.
γ) Στα κριτήρια για την επαναχορήγηση της 13ης σύνταξης να συνυπολογιστούν εκτός από το σύνολο των συνταξιοδοτικών παροχών και τα πάσης φύσεως οικογενειακά εισοδήματα από συντάξεις.
Για παράδειγμα, εάν σε ζευγάρι συνταξιούχων ο ένας εκ των δύο δικαιούχων έχει εισόδημα από συντάξεις έως 700 ευρώ και ο άλλος έχει εισόδημα από συντάξεις 1.300 ευρώ, δηλαδή σύνολο οικογενειακού εισοδήματος από συντάξεις 2.000 ευρώ, στην περίπτωση αυτή θα δοθεί η 13η σύνταξη, ή θα ισχύσουν σύνθετα εισοδηματικά κριτήρια;
Αποκλίσεις
Η παρατήρηση που έχουμε να κάνουμε για την Ελλάδα είναι ότι η απόκλιση από το γενικό όριο συνταξιοδότησης στη χώρα μας, μεταξύ των διαφόρων ασφαλι-στικών ταμείων, οφείλεται στο γεγονός των πολλών και σημα-ντικών διαφορών που υπάρχουν σε συγκεκριμένα Ταμεία βάσει του καταστατικού τους, αλλά και των γενικότερων νομοθετικών διατάξεων.
Εκτιμάται ότι σήμερα περίπου 80.000 εργαζόμενοι έχουν ώριμα ασφαλιστικά δικαιώματα. Εάν ανοίξει και πάλι θέμα αύξησης των ορίων ηλικίας τότε θεωρείται δεδομένο ότι θα προκληθεί, για μία ακόμη φορά, κύμα μαζικής φυγής στη σύνταξη, με απρόβλεπτες οικονομικές συνέπειες για το σύνολο του ασφαλιστικού συστήματος.
