Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Η καθυστέρηση της ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης έχει επιβραδύνει την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, υποχρεώνοντας την Κομισιόν να αναθεωρήσει προς το χειρότερο τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη φέτος και του χρόνου, ενώ ταυτόχρονα επηρεάζονται αρνητικά και οι άλλοι βασικοί δείκτες, όπως του ελλείμματος, του χρέους, της απασχόλησης και κυρίως των επενδύσεων.
Η Κομισιόν προχώρησε στην αναθεώρηση προς το χειρότερο, στο πλαίσιο των εαρινών προβλέψεων, ωστόσο, παρά τη διόρθωση, η αύξηση του ΑΕΠ στην Ελλάδα θα είναι μεγαλύτερη από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωζώνης τόσο το 2017 όσο και το 2018.
Την επισήμανση για την επιβράδυνση εξαιτίας της καθυστέρησης της αξιολόγησης έκανε ο αρμόδιος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί χθες παρουσιάζοντας τις προβλέψεις, ενώ γίνεται ειδική αναφορά και στο κεφάλαιο της έκθεσης που αναφέρεται στη χώρα μας.
Ο Γάλλος επίτροπος «ποντάρει» πολλά σε μια «ευρεία απόφαση» για την Ελλάδα στο Εurogroup της 22ας Μαΐου, που θα περιλαμβάνει και τη διευθέτηση του ζητήματος του χρέους, καλώντας τους εταίρους να ενεργήσουν με υπευθυνότητα και αλληλεγγύη.
Οι προβλέψεις
Αναφορικά με το ΑΕΠ, η Κομισιόν λαμβάνοντας υπ’ όψιν την επιβράδυνση της οικονομίας το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτος, εξαιτίας της καθυστέρησης της αξιολόγησης, αναθεώρησε την πρόβλεψη που είχε κάνει τον Φεβρουάριο για αύξηση 0,3%, εκτιμώντας ότι τελικά η ανάπτυξη το 2016 ήταν μηδενική. Για το 2017 προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ της τάξης του 2,1% και για το 2018 αύξηση 2,6%, ενώ τον Φεβρουάριο προέβλεπε αύξηση 2,7% και 3,1% αντίστοιχα. Αυτή η διαφορά του 0,6% μπορεί να φαίνεται αμελητέα όταν αποτυπώνεται σε όρους ποσοστού, όμως αντιστοιχεί σε περίπου δύο δισ. ευρώ λιγότερο εισόδημα για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας. Από αυτό το ποσό, για το 2017 το ένα δισ. περιορίζει και την πρόβλεψη για τα φορολογικά έσοδα κατά περίπου 400 εκατ. ευρώ, καθώς αυτή είναι -περίπου- η αναλογία των προσδοκώμενων εσόδων από τη μεταβολή του ΑΕΠ 40%. Σε σχέση με το δημοσιονομικό σκέλος προβλέπει ότι το 2017 το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης θα κυμανθεί στο 1,2%, ενώ το 2018 η Ελλάδα θα εμφανίσει πλεόνασμα ύψους 0,7% του ΑΕΠ. Και για φέτος και για του χρόνου, τα στοιχεία είναι ελαφρώς χειρότερα από την προηγούμενη πρόβλεψη του Φεβρουαρίου. Το δημόσιο χρέος επίσης επηρεάζεται αρνητικά κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα φέτος και 4 μονάδες του χρόνου, και θα κυμανθεί στο 178,8% του ΑΕΠ και 174,6% αντίστοιχα.
Η αναθεώρηση προς τα κάτω της ανάπτυξης θα έχει αρνητική επίπτωση και στην ανεργία, η οποία θα κυμανθεί στο 22,8% του ενεργού πληθυσμού φέτος και 21,6% το 2018, έναντι 22,0% και 20,3% που προέβλεπε η Κομισιόν τον Φεβρουάριο για φέτος και του χρόνου. Αρνητική η επίπτωση της επιβράδυνσης και στην αύξηση της απασχόλησης που θα περιοριστεί το 2017 στο 1,4% (2,1% η προηγούμενη πρόβλεψη) και το 2018 στο 1,7% (2,2% η πρόβλεψη του Φεβρουαρίου). Τέλος, και ο δείκτης των επενδύσεων θα είναι χειρότερος σε σχέση με την πρόβλεψη του Φεβρουαρίου. Φέτος οι επενδύσεις θα αυξηθούν κατά 6,3% και το 2018 κατά 10,8%, ενώ τον Φεβρουάριο προβλεπόταν αύξηση 12,0% και 14,2% αντίστοιχα.
Δημοσιονομικές επιδόσεις καλύτερες του αναμενόμενου
Στο κεφάλαιο της έκθεσης για την Ελλάδα με τίτλο: «Ενώπιον της ανάκαμψης και δημοσιονομικών επιδόσεων καλύτερων τους αναμενόμενου», η Κομισιόν σημειώνει ότι η οικονομική ανάκαμψη το 2017 αναμένεται πιο συγκρατημένη, εξαιτίας των καθυστερήσεων στο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης. Τονίζει ότι αυτό είχε ως αποτέλεσμα η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και των καταναλωτών να καθυστερήσει.
Η Επιτροπή επισημαίνει την κακή επίδοση το τέταρτο τρίμηνο του 2016, ωστόσο χαρακτηρίζει σημαντικά τα δημοσιοοικονομικά αποτελέσματα της Ελλάδας και θετικές τις προοπτικές. Σύμφωνα με την έκθεση, η βελτίωση της κατανάλωσης και του επενδυτικού κλίματος αναμένεται να αποτελέσουν τον βασικό μοχλό ανάπτυξης το επόμενο διάστημα. Υπό την προϋπόθεση ότι η δεύτερη αξιολόγηση θα κλείσει το πρώτο εξάμηνο του 2017, το επιχειρηματικό κλίμα αναμένεται να βελτιωθεί, προσελκύοντας επενδύσεις, ενώ η αύξηση της ζήτησης στον τουριστικό τομέα ωθεί τις εξαγωγές υπηρεσιών τα επόμενα χρόνια, τονίζεται στην έκθεση. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι μεταρρυθμίσεις συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στην υπεραπόδοση των δημοσιονομικών στόχων, η οποία σε σχέση με το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν 9 φορές μεγαλύτερη από τον στόχο. Η έκθεση προβλέπει ότι η Ελλάδα θα επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους για το πρωτογενές πλεόνασμα φέτος και του χρόνου (1,75% του ΑΕΠ το 2017 και 3,5% του ΑΕΠ το 2018).
Η πρόβλεψη αυτή λαμβάνει υπ’ όψιν της το δημοσιονομικό πακέτο που υιοθετήθηκε στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης, το οποίο προβλέπεται να αποδώσει 3% του ΑΕΠ εντός του 2018 και τα μέτρα που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης, τα οποία αντισταθμίζουν εν μέρει την εφαρμογή του Προγράμματος Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης. Σχετικά με τον δυνητικό κίνδυνο να μην επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι, αυτός σχετίζεται με το ενδεχόμενο οι δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις να αποδώσουν λιγότερο από το αναμενόμενο εξαιτίας μιας μεγαλύτερης καθυστέρησης στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος, αλλά και από εξωγενείς παράγοντες, όπως περιφερειακές γεωπολιτικές και οικονομικές εντάσεις. Για το 2017 η Κομισιόν προβλέπει ότι το διαρθρωτικό πλεόνασμα θα φτάσει στο 2,5% του ΑΕΠ και το 2018 στο 3,1%. Το χρέος αναμένεται να παραμείνει σταθερό το 2017, καθώς θα συνεχιστεί το πρόγραμμα πληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών, ενώ από το 2018 και μετά, το δημοσιονομικό πλεόνασμα και η ισχυρότερη ανάπτυξη του ΑΕΠ αναμένεται να το θέσουν σε πτωτική πορεία. Τέλος, για τον πληθωρισμό η αύξηση των τιμών της ενέργειας και η αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης σε επιλεγμένα προϊόντα αναμένεται να οδηγήσουν σε άνοδο του πληθωρισμού, ωστόσο αυτό θα γίνει σταδιακά, παράλληλα με την ανάκαμψη της εγχώριας ζήτησης και τις μισθολογικές αυξήσεις.
Αισιόδοξος και για το χρέος ο επίτροπος
Αισιόδοξος για μια ευρεία συμφωνία στο Εurogroup που θα καλύπτει και το χρέος εμφανίστηκε ο κ. Μοσκοβισί, ο οποίος στάθηκε ιδιαίτερα στις εξαιρετικές δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας.
Ο Γάλλος επίτροπος υπογράμμισε ότι στο ελληνικό ζήτημα έχει επενδυθεί πολλή ενέργεια, ενώ το κλίμα έχει αλλάξει προς το καλύτερο, κυρίως μετά την τεχνική συμφωνία που επιτεύχθηκε στην Αθήνα μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών. «Ελπίζω ότι θα φτάσουμε σε μια ευρεία συμφωνία που θα καλύπτει και το χρέος, απαραίτητη προϋπόθεση για την είσοδο του ΔΝΤ στο πρόγραμμα» είπε, προσθέτοντας ότι η Κομισιόν, όπως πάντα, καταβάλλει κάθε προσπάθεια για μια συμφωνία, η οποία θα βάλει την Ελλάδα σε σωστή τροχιά, ώστε να επωφεληθούν και οι πολίτες της, οι οποίοι το αξίζουν. Αναφερόμενος στην πορεία της οικονομίας είπε ότι η ανάπτυξη στην Ελλάδα θα είναι σημαντική το 2017 και το 2018, ωστόσο αναγνώρισε ότι η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης προκάλεσε μια επιβράδυνση.
«Εάν θέλουμε να συνεχιστεί η δυναμική ανάκαμψη, θα πρέπει να ολοκληρώσουμε σύντομα την αξιολόγηση και νομίζω ότι έχουμε τα μέσα» σημείωσε, ενώ κάλεσε και τους εταίρους να ενεργήσουν με υπευθυνότητα και αλληλεγγύη. Για τις δημοσιονομικές επιδόσεις υπογράμμισε ότι ξεπέρασαν τους στόχους το 2016, μάλιστα είπε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν 9 φορές ψηλότερο από τον στόχο, ενώ εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι στόχοι για τα πλεονάσματα το 2017 και το 2018 θα επιτευχθούν. «Πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν αυτή την εξέλιξη, η οποία οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως η καλύτερη του αναμενόμενου πορεία του ΑΕΠ, αλλά και μέτρα που υιοθετήθηκαν στη διάρκεια της πρώτης αξιολόγησης», ανέφερε. Καταλήγοντας, ο κ. Μοσκοβισί δήλωσε αισιόδοξος ότι θα επιτευχθούν οι στόχοι, ενώ ενθάρρυνε την Ελλάδα και τους εταίρους να συνεχίσουν τις προσπάθειες για συμφωνία στο Εurogroup.
