Η πρόσφατη μεταβλητότητα των τιμών πετρελαίου έχει προκαλέσει προβλήματα στις χρηματοπιστωτικές αγορές, και ιδιαίτερα στις χώρες που παράγουν πετρέλαιο. Η σημαντική υποχώρηση των τιμών έχει προκαλέσει διεθνώς έμμεσες επιπτώσεις, όπως για παράδειγμα τις μεγάλες απώλειες στο ρωσικό ρούβλι, την περαιτέρω μείωση του πληθωρισμού και την πτώση των αποδόσεων των ομολόγων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με τη μηνιαία έκθεση του ΟΠΕΚ για την αγορά πετρελαίου που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο, τα αρχικά στοιχεία Ιανουαρίου 2015 δείχνουν μια ελαφρώς ανοδική τάση σε ετήσια βάση, σε ό,τι αφορά τις τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση πετρελαίου. Οι απώλειες από τη μείωση της ζήτησης για πετρέλαιο κίνησης και βενζίνη αντισταθμίστηκαν με το παραπάνω από τα κέρδη που δημιούργησε η ζήτηση για καύσιμα αερομεταφορών (κηροζίνη) και υγροποιημένο αέριο πετρελαίου (LPG).
Παρ’ όλα αυτά, οι προσδοκίες για τη ζήτηση πετρελαίου στην περιοχή το 2015 παραμένουν αμετάβλητες σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, με πιθανότητες ανόδου λόγω της διαφαινόμενης οικονομικής βελτίωσης στις περισσότερες χώρες, αλλά και της χαμηλής ιστορικής βάσης σύγκρισης.
Υπερτονίζοντας την ένταση των πιέσεων εξαιτίας των χαμηλών τιμών, οι πετρελαϊκές εταιρείες περιόρισαν ήδη σημαντικά τις δαπάνες τους και πολλές έχουν προχωρήσει σε περικοπές θέσεων εργασίας. Επιπλέον, οι εταιρείες στρέφονται προς τους επενδυτές προκειμένου να διατηρήσουν επαρκή ρευστότητα. Ωστόσο, σε αυτή την περίοδο αβεβαιότητας στην αγορά πετρελαίου, η ανάγκη λήψης μέτρων για προστασία των οικονομικών τους δεν αφορά μόνο τις μεγάλες διεθνείς εταιρείες. Οι ιδιώτες επενδυτές θα πρέπει, επίσης, να εξετάσουν το ενδεχόμενο αντιστάθμισης κινδύνου στις επενδύσεις τους ή διαφοροποίησης των χαρτοφυλακίων τους, προκειμένου να προστατευτούν από τη μεταβλητότητα της αγοράς.
Διαφοροποίηση και αντιστάθμιση κινδύνου
Μία από τις στρατηγικές για περιορισμό της έκθεσης στον κίνδυνο είναι η διαφοροποίηση του επενδυτικού χαρτοφυλακίου. Εστιάζοντας αποκλειστικά σε μία ή δύο επενδύσεις, οι επενδυτές αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο σε περίπτωση που σημειωθούν σημαντικές απώλειες στην αγορά, όπως συνέβη κατά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση της περιόδου 2007-2008.
Μέσω της διαφοροποίησης, οι επενδυτές διαχέουν τον κίνδυνο στο σύνολο των επενδύσεών τους, έτσι ώστε τυχόν ζημία σε κάποια από τις επενδύσεις να αντισταθμιστεί από τις υπόλοιπες, με στόχο η συνολική αξία του χαρτοφυλακίου να παραμείνει τελικά αμετάβλητη ή, ακόμα καλύτερα, να αυξηθεί.
Η πρόκληση είναι να βρεθεί η σωστή στρατηγική διαφοροποίησης, ώστε αν κάποια αγορά κινηθεί πτωτικά, οι υπόλοιπες επενδύσεις να παραμείνουν ισχυρές. Μία επιλογή είναι η επένδυση στα CFDs (Συμβόλαια επί της Διαφοράς).
Τα CFDs αποτελούν παράγωγο προϊόν, το οποίο προσφέρει στους επενδυτές τη δυνατότητα να τοποθετηθούν στην αγορά και να διαπραγματεύονται σε πραγματικό χρόνο τις μεταβολές της τιμής, χωρίς να απαιτείται να κατέχουν το εκάστοτε υποκείμενο προϊόν. Οι επενδυτές εξασφαλίζουν κέρδη από τη διαπραγμάτευση των CFDs προβλέποντας αν η τιμή του υποκείμενου προϊόντος θα κινηθεί ανοδικά ή πτωτικά. Υπάρχει ένα τεράστιο εύρος CFDs διαθέσιμο προς διαπραγμάτευση, συμπεριλαμβανομένων CFDs εμπορευμάτων, μετοχών, δεικτών και διαπραγματεύσιμων αμοιβαίων κεφαλαίων.
Ένα από τα πλεονεκτήματα των CFDs είναι η ευελιξία τους, και ειδικότερα το γεγονός ότι οι επενδυτές μπορούν να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους τόσο ανοδικές όσο και καθοδικές κινήσεις των τιμών, ανοίγοντας θέσεις αγοράς ή πώλησης, αντίστοιχα. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και όταν η τιμή ενός προϊόντος μειώνεται, όπως παρατηρήθηκε πρόσφατα στις αγορές πετρελαίου, εξακολουθούν να υπάρχουν ευκαιρίες κέρδους για τους πιο ενημερωμένους επενδυτές.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό των συναλλαγών σε CFDs είναι η δυνατότητα διαπραγμάτευσης μικρότερων όγκων, σε σύγκριση με την αγορά του ίδιου του προϊόντος.
Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι οι επενδυτές θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα CFDs με προσοχή, αφού η συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων, χάρη στο επιπλέον πλεονέκτημα της μόχλευσης, προσφέρει μεν τη δυνατότητα μεγαλύτερων αποδόσεων, ενδέχεται όμως, για τον ίδιο λόγο, να μεγεθύνει την ενδεχόμενη ζημία.
Πολλοί επενδυτές εντάσσουν τα CFDs στο χαρτοφυλάκιο τους προκειμένου να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο ή να προστατεύσουν τις τοποθετήσεις τους από απότομες και απροσδόκητες πτώσεις των τιμών. Για παράδειγμα, κάποιος επενδυτής θα μπορούσε να επιλέξει να δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο, το οποίο θα αποτελείται κατά πλειοψηφία από μετοχές και κατά ένα μικρότερο ποσοστό από CFDs. Σε αυτή την περίπτωση, οι μετοχές θα λειτουργούσαν ως μακροπρόθεσμη επένδυση, με την προσδοκία ότι εν καιρώ θα αποφέρουν σταθερά κέρδη. Την ίδια στιγμή, η ευελιξία που προσφέρουν τα CFDs, χάρη στη δυνατότητα γρήγορης αγοράς και πώλησης με σχετικά χαμηλό κόστος, συνεπάγεται ότι η συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να προστατευθεί το χαρτοφυλάκιο του επενδυτή σε περίπτωση που η αγορά κινηθεί απότομα αντίθετα από τις προσδοκίες του.
Όπως συνέβη με την τιμή του πετρελαίου τον Ιανουάριο, οι χρηματοπιστωτικές αγορές μπορούν να παρουσιάσουν μεταβλητότητα και οι τιμές γρήγορες διακυμάνσεις. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, οι επενδυτές θα πρέπει να ενημερώνονται για το συγκεκριμένο χρηματοοικονομικό εργαλείο, κατανοώντας πλήρως όλα τα πλεονεκτήματα και τους κινδύνους που ενέχει η διαπραγμάτευσή του.
