Οι τράπεζες ανά την Ευρωζώνη έχουν αρχίσει και πάλι να αγοράζουν τα κρατικά ομόλογα των χωρών τους, για πρώτη φορά μετά την κρίση χρέους που ξέσπασε πριν από μία δεκαετία και παρά το γεγονός ότι η ΕΚΤ ετοιμάζεται να προωθήσει νέο γύρο φθηνών δανείων. Η τάση αυτή όπως σχολιάζουν οι Financial Times επαναφέρει στο προσκήνιο τις ανησυχίες για την επικίνδυνη διασύνδεση τραπεζών- υπερχρεωμένων κρατών, η οποία είναι γνωστή ως «doom loop».
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από την ΕΚΤ από τον Ιανούαριο του 2018 έως τον Ιανουάριο του 2019 οι τράπεζες της Ευρωζώνης αγόρασαν κρατικά ομόλογα των χωρών τους ύψους 1 δισ. ευρώ. Ο κίνδυνος για τις τράπεζες προκύπτει βεβαίως από ενδεχόμενες αιφνίδιες αναταράξεις στις αγορές, όπως αυτές που ζήσαμε στα μέσα και ξανά στα τέλη της περσινής χρονιάς.
Το φαινόμενο «doom loop» το είδαμε τελευταία φορά στην νομισματική ένωση το 2012. Τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις; Τράπεζες, που έχουν στην κατοχή τους κρατικά ομολόγα, δέχονται ισχυρές πιέσεις όταν τα δημοσιονομικά του κράτους επιδεινώνονται και τα ομόλογα θεωρούνται υψηλού ρίσκου. Εξελίσσονται έτσι με τη σειρά τους σε νέο πρόβλημα για το κράτος, του οποίου η δημιοσιονομική θέση κινδυνεύει με νέα επιδείνωση.
«Η κατοχή κρατικού χρέους από τις τράπεζες είναι κάτι σαν δίκοπο μαχαίρι» σχολιάζει στους FT o Μαρσέλ Αλεξάντροβιτς οικονομολόγος στην Jefferies. «Μια ισχυρή εγχώρια επενδυτική βάση βοηθά σε δύσκολες στιγμές καθώς σημαίνει ότι πάντα υπάρχει κάποιος για να αγοράσει. Αλλά όταν οι τράπεζες κάθονται πάνω σε πολύ κρατικό χρέος, αυτό σημαίνει ότι μια κρίση στη δημοσιονομική αρένα μπορεί να έχει αντίκτυπο στην τραπεζική» εξηγεί.
Τα τελευταία χρόνια η EKT έχει εισφέρει 700 δισ. ευρώ στους ισολογισμούς των τραπεζών της Ευρωζώνης μέσω φθηνών δανείων (TLTROs). Στόχος της πολιτικής αυτής, που θα ενεργοποιηθεί εκ νέου από το Σεπτέμβριο, είναι να ενθαρρύνει τις τράπεζες να προσφέρουν πίστωση στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Ωστόσο κάποια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα επέλεξαν να ενισχύσουν τους ισολογισμούς τους αγοράζοντας κυβερνητικά ομόλογα, για τα οποία δεν απαιτείται να διακρατηθεί κεφάλαιο ως κάλυψη απέναντί τους, από το να προσφέρουν καινούργια δάνεια, για τα οποία απαιτείται.
Την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, αναγνώρισε ότι τράπεζες χρησιμοποίησαν κάποια από τα προηγούμενα προγράμματα φθηνού δανεισμού για να χρηματοδοτήσουν την αγορά κρατικού χρέους.
Πηγή: Financial Times
